Đah duh nar ôi ơm bah ăp nar bôk năm mhe, bu ranh ƀon Đinh Chuyên ƀon Mơhra-Đáp, xă Kông Lơng Khơng, nkuăl Kbang, n’gor Gia Lai dôl nkra chĭng yău. Wa an gĭt, ăp păng chĭng aơ lĕ tĭng đah ƀon rlău 100 năm, lah drăp ndơ khlay dơi u che n’glơi an. Wa lĕ an âk mông nar tiăr nti ndrel 2 rmôt chinh tâm ƀon, lơn lah rmôt druh ndăm mom gay rhŏ an năch dăch ngai rơh năm mhe tât.

 Lĕ rngôch kônh wa Bahnar ntŭk aơ ndrel nuih n’hâm lah uĕh Đảng n’hanh Ngih dak lĕ nta an kônh wa dơi hun hao pâl nđaih ntŭk gŭ rêh nău kan bah năp đaơ mpôl hên mô hŏ gĭt tât. Aƀaơ, rnôk pâl nđaih lĕ geh ri gâp nsrôih đă kon sau sĭt tŭr chĭng an blău gay rhŏ an năch n’hanh mât ndrăy văn hóa way ơm bah rnoi nuĭh nơm. Tă aơ gâp dăn đă Ngih dak ntop kơl an ƀon lan ƀư jay Nhih gay nkre rhŏ an năch n’hanh mât ndrăy văn hóa jay nhih bah kônh wa Bahnar.

Ƀon Mơhra-Đáp geh 226 rnăk, 874 nuĭh, tâm nĕ geh 96% rnoh nuĭh lah Bahnar. Lah kơt bah năp đaơ, nuĭh ƀon lan bah ƀon knŭng bên đah nău kan lŏ mir, ri đêt năm plơ̆ ma aơ, khân pơng lĕ gĭt tât n’hanh ƀư bên đah nău dŭt mhe: Ƀư pâl nđaih ta ƀon nơm dâl. Bah nău hun hao pâl nđaih, bu ur bu klô tâm ƀon nthoi tay nău kan cheh tanh dông nĭr, mbân ao bah u che n’hanh âk nuĭh gĭt ƀư ăp ntil mboăt n’hâm rnoi mpôl đêt kơt đan goong, t’rưng, k’ni, klông put. Lơn lah, gay hun hao pâl nđaih, kônh wa ntŭk aơ lĕ dơi râng jrô ntĭm nti nău way nghiệp vụ, ntĭm nti nău wât blău mpeh pâl nđaih ntŭk gŭ rêh yor nkuăl ƀư. Bah nĕ, kơt dŏng sa rnglăy tâm nău hun hao pâl nđaih ntŭk gŭ rêh. Nô Đinh Phớt, nuĭh ƀon lan bah ƀon an gĭt:

Jêh rnôk geh trong nchrăp ƀư pâl nđaih nsum mpôl ri bah bu ranh ƀon tât kônh wa tâm ƀon dŭt rhơn, bah nĕ ƀon ndâk ƀư du rmôt chĭng, du rmôt tanh nah, du rmôt trah mon n’hanh du rmôt way ndơ̆ năch pâl nđaih tât uănh nsong. Lĕ rngôch nău kan mpeh pâl nđaih mpôl hên nti bah ntŭk êng. Ăp ndơ pâl nđaih lĕ hao nău geh an kônh wa.

 Ntrong ƀư pâl nđaih ntŭk gŭ rêh ta Mơhra-Đáp djôt tât nău ƀư ngăn dŭt uĕh an năch tă bah ăp nău ƀư kơt: uănh njroh mprơ chĭng gông, mĭn joi gĭt ot ndrong, ƀư ngăn cheh tanh n’hanh ngêt sa ndơ sa rnoi mpôl đêt. Nô Đặng Ngọc Huy, năch bah nkual ƀon têh Hồ Chí Minh uănh lah prêh nău hôm e nâm ơm văn hóa bah ƀon.

Tâm rnôk ăp ntŭk êng nsrôih rdâk ƀư plơ̆ tay ri aơ lah hôm e nău khlay, nuĭh ƀon lan ta aơ rgâl nkre dơi mât rƀăy nău khlay văn hóa bah rnoi nuĭh nơm, nkre dơi geh âk nău khlay, uĕh tâm di an rhŏ năch pâl nđaih tâm rgŏ năp.

Gĭt saơ nău geh hun hao, UBND nkuăl Kbang, n’gor Gia Lai lĕ ndơ̆ Mơhra-Đáp tâm trong nchrăp ntuh kơl têh đah nău ndâk ƀư ntrong kan bảo tàng sinh thái tâm nsum mpôl rnoh mpôl đêt Bahnar. Nău nchrăp ƀư aơ geh tâm trôm bôk nău an tâm nchră mât ndrăy, mât uĕh nău khlay văn hóa way ơm hăn ndrel đah hun hao pâl nđaih 2021-2025 bah n’gor Gia Lai. Wa Nguyễn Tấn Thành, Kruanh Hiệp hội Pâl nđaih n’gor Gia Lai, dăn đă:

Tĭng gâp gay pâl nđaih nsum mpôl, ntrong ƀư pâl nđaih nsum mpôl hun hao ta lam n’gor gay dơh ƀư, dơh tĭng ri UBND n’gor n’hanh UBND nkuăl uănh lah ntrong ƀư ƀon pâl nđaih ntŭk gŭ rêh Mơhra-Đáp gay tâm dŏng mô ndơ di, moh ndơ mô di gay tĭng nĕ rblang, uănh lah gay jêh trong ƀư bah ntrong kan aơ.

Đah ăp nău nsrôih mât rƀăy n’hanh mât uĕh văn hóa, ƀon Mơhra-Đáp, xă Kông Lơ Khơng, nkuăl Kbang dôl jêng ntŭk tât uĕh tâm rup gui pâl nđaih nsum mpôl bah Tây Nguyên. Aơ mô knŭng lah ntŭk tât pâl nđaih joi tât mĭn uănh văn hóa Bahnar ma hôm an saơ nău tâm rgop uĕh đah mât ndrăy văn hóa n’hanh hun hao pâl nđaih nâp nâl. Nkuăl Kbang, n’gor Gia Lai mpŏng tă bah Nău rgop an tâm nchră mât ndrăy, mât uĕh nău khlay văn hóa way ơm ndrel hun hao pâl nđaih lvang 2021-2025 mbra joi ăp nău khlay drăp ndơ văn hóa tâm nău rêh rnoi mpôl đêt gay ntrôl hun hao pâl nđaih ta ntŭk.