VOV4.M’nông: Jut jăng ach o nkuăl yôk, nkuăl [on lan rnoi mpôl đê| lah ngoai tâm ăp nau kơl an bôk năp bah Đảng, Ngih dak ndrel ho\ geh âk nau kơl an nu\ih ach o. Yơn lah, ta Tây Nguyên, nau jut n’huch ach o, ngăn lah tâm nkuăl [on lan rnoi mpôl đê| mâp âk nau jêr, đah âk nau nkol gay geh doh rklaih.

Rnăk nô Rơ Châm Thuý, rnoi Jarai, Plei Prép, xã Ia Phí, nkuăl Cư Păh, lah rnăk ach o yor ri ma 3 năm bah năp nơh geh manh 20 rkeh gay ntuh kơl tăm cà phê. Ti\ng nô Thuý, 20 rkeh tâm 3 năm lah mô âk, nô ho\ manh tay băl mpôl yơn knu\ng tăm geh du gưl cà phê tâm rnoh 7 sào neh geh me mbơ\ ân. Uănh mir cà phê jêng ueh tâm neh chăng Bazan ndrel dôl ma luh âk play, nô Thuý u\ch, lah geh to\ng prăk gay ntuh kơl tăm le\ rnoh neh, knu\ng bar pe năm đo\ng lah nô mra dơi trok rnon ndrel rklaih ach o, mô lah knu\ng mi\n tât nau [ư sâm geh lah geh prăk gay tăm nsum tơm sa play êng:

‘Rnăk hên rgum hun tăm cà phê yơn a[aơ ri mô to\ng tơm ;prăk. Gâp u\ch geh kơl an manh tay prăk gay pah kan, tăm cà phê mô lah tơm sa play, kơt nê mư geh jut n’huch ach o”.

Ta Plei Prép, 100% rnăk ach o ndrel bơi ach o ho\ geh manh prăk kơl an, ding le\ lah ko\ kơt rnăk nô Rơ Châm Thuý, hôm “mô to\ng prăk” ndrel u\ch geh manh tay. Yơn ti\ng nô Rơ Châm Hrưng, kruanh rmôt ân manh prăk ta Plei Prép, bol ma mô ti\ng tơm prăk, yơn ăp rnăk ach o hôm lap oi đo\ng. lah ta aơ lah yor khân panưg geh manh prăk ma prăk kon dêh. Ăp rnăk ho\ rklaih ach o (rlau 3 năm) mô lah mô geh kơp tâm rnăk ach o ri “mô geh tơm prăk”. Ăp rnăk aơ geh manh prăk Ngân hàng Chính sách yor mô geh tâm di nu\ih, manh ngân hàng êng ri kơt lah kônh wa mô geh săm ơu\t kơp dơn do\ng neh. Rnoh đê| nu\ih ko\ jêr manh yor ngân hàng bu mô ân, rvê nau mô dơi trok tâm nkuăl jru ngai, jêr jo\t. Yor ri, ti\ng nô Hrưng, ndrel nau n’hao rnoh ân manh ân rnăk ach o, đah ăp [on lan tâm nkuăl jêr jo\t kơt Plei Prép, Ngih dak ko\ geh nau kơl an ân ăp rnăk mô geh kơp ach o, bơi ach o geh manh prăk Ngân hàng chính sách:

‘Kônh wa ko\ u\ch manh prăk gay ntuh kơl tuch tăm, tăch rgâl, yor tâm nkuăl ta aơ ê geh săm [u\t kơp dơn do\ng neh yor ri ê geh manh prăk ngân hàng êng. Yor ri u\ch ngân hàng Chính sách pơk trong nơih ân kônh wa geh tuch tăm, kơl an manh prăk gay kơl an pah kan jan sa”.

“Mô to\ng tơm prăk” mô lah “mô geh tơm prăk” lah nau mô ueh ma kônh wa [on lan rnoi mpôl đê| ta n’gor Gia Lai hăn manh bu đah rnoh prăk kon khlay, ntơm 3-5%/khay, tâm ban 36-60%/năm. Nau geh rmeh bah kônh wa ri knu\ng [ư sâm geh ân phung ân manh. Wa Nguyễn Văn Cư, Giám đốc Ngân hàng Ngih dak n’gor Gia Lai kơp dơn, kan nu\ih [on lan, ngăn lah kônh wa tâm nkuăl jru, nkuăl ngai, nu\ih [on lan ach o hăn manh răk đah prakư kon prêh lah nau kan mpeh ngân hàng. Ndrel gay rdâng nau aơ, ndrel nau nkoch mbơh gay rgâl nau mi\n bah kônh wa ri ngân hàng ko\ ana geh rgâl mhe, rgâl [ư ân nơih lơn ân nu\ih manh:

‘ Tâm rơh tât, hôm đăp mpăn nau kan nâm ơm yơn ko\ gay [ư nơih lơn nau ân manh, săm [u\t ân manh đo\ng, mhâm [ư mât geh tơm prăk, yơn gay ân geh nau nơih lơn tay ân nu\ih geh manh. Pơk trong nơih kơt nê ri đah abrr ding, ngân hàng ntuh kơl geh ma nu\ih [on lan geh tơm prăk ri phung ân ân manh prăk bah di păng mô hôm geh trong ân manh, geh ân ri ân mô âk”.

Ti\ng wa Dương Văn Trang, Bí thư n’gor Uỷ, Kruanh HĐND n’gor Gai Lai, kan jut n’huch ach o tâm nkuăl rnoi mpôl đê| bah n’gor dôl du\t n’hâm êr. Rnoh rnăk ach o lah nu\uih rnoi mpôl đê| a[aơ âk ngăn. Nau khlay ngăn lah rnoh rnăk ach o bah n’gor nar lơn n’huch ri rnoh rnăk rnoi mpôl đê| ach o ri lơn ma âk, yor âk ngăn rnăk rklaih ach o lah rnăk rnoi Yoăn:

‘Lam n’gor geh 45.340 rnăk ach o ri rnoi mpôl đê| geh 86,5%. Lah 100 rnăk ach o ri bơi tât 87 rnăk lah nu\ih rnoi mpôl đê|. Aơ lah nau rvê ngăn bah Đảng bộ Gia Lai. Rnăk bơi ach o ko\ kơt nê, a[aơ hôm 33.404 rnăk yơn kônh wa rnoi mpôl đê| geh 74%”.

Rlet rlau âk năm rgâl mhe, kônh wa tâm ăp [on ho\ rgâl nau mi\n, nau kan tuch tăm. Yor ri, âk nu\ih ho\ manh prăk gay ntuh kơl tuch tăm yơn nau kol a[aơ lah rnoh prăk ân manh mô âk, kan geh manh prăk jêr ngăn. Aơ lah ngoai tâm ăp nkô| nau [ư ăp [on lan rnoi mpôl; đê| tâm nkuăl jru, nkuăl ngai jêr rklaih ach o ndrel mbrơi hun hao”./.

Nu\ih rblang: H’Thi