Đah yuh Phạm Thị Thu Hằng, tâm Phường Tân Lập, n’gor Dak Lak, ăp ndơ kah ueh ngăn, ntoh lư bah n’gor kơt: Cà phê, chanh sre, play ƀơ, mô êng lah ndơ tăm, ndơ sa. Nŭih ƀư njêng nau săk ntơ dŏng nkrŏ ân bu ur Pơ Lang hŏ pă ăp ndơ tăm, ndơ kah ueh nê geh nau dơi mhe, mât chăm nau ueh. Jêh 5 năm ntơm bah rnôk ntơm ndâk nau kan, yuh hŏ mĭn njêng, nkre geh 11 ntil ndơ tă bah ăp ntil play bah ƀon tơm nơm tăm, geh âk nŭih rvăt dŏng. Yuh Phạm Thị Thu Hằng ndơn lah, nsing tâm nau ơm geh bah nkuăl neh, bah ƀon lan gay ma ntơm ndâk kan ân nơm:
‘Hun hao ăp ntil ndơ ê nkra jru tă bah ndơ tuch tăm bah nkuăl neh nơm ndrel rƀŏng tât ăp ntil ndơ drih, tăm ndrih, dŏng ndrih. Tâm rnôk ntơm ndâk nau kan bah phung hên ri phunghên kŏ uănh năl aơ lah ngoai tâm âk nau kan geh nau tơm khlay ndrel bah ăp nau kan kơl an ndâk kan tăch rgâl pơk njêng ăp nau tât bah nau rêh kŏ kơt lah ăp ntŭk kan ƀư ê nkra ndrih, tơm prăk geh dŏng, tơm prăk nâp nâl”.
Đah bu ur rnoi Raglai, K’ho ndrel Chăm tâm xã Phan Sơn, n’gor Lâm Đồng, ndơ sa moh Ka-ta-ya lah ndơ sa mơng sa ngăn. Yơn đah rmôt bah yuh Tạ Huyền Thuật ri aơ lah nau nsing khlay ân rnôk ndâk nau kan. Hôm dŏng ndơ vay geh sŏk sa tă bah ka, boh tă bah ƀon nơm, rmôt bah yuh Thuật tâm rgop ma ăp ntil ndơ sâm, dak si blau gâm ƀư êng, nau blau chê̆ tâm trau, nkra ân ueh măt uănh, lĕ jêng ndơ sa kah geh âk nŭih ŭch. Yuh Tạ Huyền Thuật mbơh, Ka-ta-ya lah ndơ sa kah ơm ma rnôk aơ hŏ jêng nau ntoh lư, leo tât nau văng sa âk ngăn:
‘Ndơ bah phung hên nkra leo tât nau ƀô kah bah bri, yor hên sŏk ăp ntil n’ha gâm sa tă bah bri tâm ndo gâm aơ. Phung hên moh nê lah “Ndơ gâm sa bô kah tă bah bri-nuih n’hâm bah kon nŭih tâm ƀon”, đah nau ŭch “Nau ƀô kah bah ƀon lan rong rêh nau nơm”. Ntơm bah ăp ntil ndơ aơ, âk oh nur, ngăn lah ăp nŭih me dôl rong kon jê̆ bah năp nơh mô geh nau kan, ri rnôk aơ hŏ geh nau kan nâp ngăn, ntop nau rnơm tâm nau dơi hun hao jŏ jong’.
Kŏ kơt lah nau kan gung trong hăn, ăp trong lĕ mơng hăn dôl geh rgum jêng ăp trong têh, ăp nkuăl neh bah ntŭk tâm Dak Lak kŏ jêng geh nsum mpôl ndâk rgum ƀư, hun hao jêng săk ntơ. Nô Lê Anh Thông, du starup đah nau ƀư kan nkra ndơ sa tă bah puăch ndrôk-djar tâm pleh tâm xã Sơn Hoà ân lah, puăch ndôk, puăch djar ntil ơm kalưe kŏ mra ƀư ueh nau săk ntơ lư kah êng ba păng, rnôk dơi geh hun hao tâm nau kan ân tâm ban. Yơn gay ngăn ngên pơk luh jêng ăp nau săk ntơ lư mhe, ân geh nau ueh tâm ban mpeh prăk ndrel nŭih ƀư kan nsum:
‘Jêr ngăn ngên têh ngăn rnôk aơ lah tơm prăk, geh ndơn dŏng ăp nau kơl an tuch tăm hôm jêr, tal bar lah mô geh nŭih ndrel ƀư nau kan. Gâp ŭch geh Ngih dak kơl an tơm prăk, nkoch mbơh ndơ nơm nkra bah ăp ntrong nkoch mbơh nau bah n’gor nơm, nkre pơk trong nơih gay ƀư nau kan ê nkra rgum nsum, âk rnăk ndrel râng, rgop nau hun hao văng sa nâp nâl.
Miền Trung-Tây Nguyên, nkuăl neh geh âk nau vay ơm, âk ntil neh, yôk bri, dak lêng, dôl geh ntrŭt dăng đah nuih n’hâm blau mhe, nau mpŏng ƀư ndrŏng, mât nau ơm ueh ndrel mât ntŭk ntu gŭ. Ăp ntil ndơ kơt lah dŏng nkra bah play ƀơ, ka juh ma ty Ka-ta-ya mô lah nau nkra puăch ndrôk...ân saơ lah blau nau tâm rgop ma nau nơm gĭt ndrel đah nau ueh ơm bah nkuăl, ri ăp nau khlay ơm nê mra jêng ăp ntil ndơ khlay ueh mhe, geh ntŭk dâk tâm ntŭk tăch rgâl âk nŭih ŭch./.
Viết bình luận