VOV4.M’nông: Ti\ng ăp nu\ih nchră nau, nau kan nti\m nti kan pah ân [on lan a[aơ e geh uănh khlay di rnoh ngăn ko\ kơt lah hôm vi\ ve\ tâm nau ntru\nh, [ư jêng nau mpu\ng lir, nau nti kan mô geh tâm dăch đah nau u\ch ngăn. Aơ lah ăp nau gay doh rlaih tâm rơh tât.

Tâm lvang năm 2010-2016, ho\ geh tay 5 rkeh nu\ih [on lan geh nti kan pah. Tâm nê geh bơi tât 3,5 rkeh nu\ih pah kan geh kơl nti kan pah ti\ng nau ntru\nh mrô 1956 bah Thủ tướng Chính phủ, đah rlau 40% nau nti kan tâm [on lan, bơi tât 60% nau nti nau kan êng. Jêh lôch nti kan, rnoh nu\ih geh kan pah mô lah lo\ nti nau kan ơm yơn nau geh jêng, nau săk geh âk lơn bơi tata 80%...Mpeh rnoh prăk nti kan pah, knu\ng kơp êng năm 2016, geh rnoh 62 tâm rnoh 63 n’gor, nkuăl [on têh pă tơm prăk bah Trung ương n’hanh tâm nkuăl đah rnoh prăk 235 rmen.

Yơn lah, nau ngăn, nau nti\m nti nau kan, mô lah [ư nau nti kan ê geh nau nchrăp mbơh geh ntu\k pah kan ndrel rnoh geh bah kan pah jêh lôch nti hôm geh âk ơm,  [ư jêng nau mpu\ng lir tơm prăk ndrel nu\ih kan. Nau ân saơ ngăn mpeh nau blau nti kan, N’gâng kan Bộ Lao dộng-Thương binh n’hanh Xã hội-Krianh rđau kan Trung ương mpeh nti kan ân [on lan Đào Ngọc Dung lah kloh, geh ăp ntoh măt tâm rơh r[u\n Quốc hội ân gi\t geh xã nti ân nklăp 600 nu\ih knu\ng “lăch sur”. Lah nti kan ngăn, hăn kan ngăn ri hôm dơi, lah knu\ng goh gâr nchih săch, du xã ma geh 600 nu\ih nti kan lăch sur ri mhâm?

 ‘Geh đo\ng lah mô nau kan nê, nê lah nau geh mhe êng mô lah [ư âk. Nau ngăn lah ri, phung he nti kan âk ngăn, ngăn lah nau kan tuch tăm dôl u\ch nti ti\ng ntrong kan mhe, mô nti\m nti, nau kơt ti\ng ri mhâm blau ma dơi kan. Gay geh nchră so\ng ngăn nau dơi, nau ê dơi, nkô| nau bah nau kan ri lah mhâm [ư gay n’hao nau sakư geh ngăn nau blau napa bah nau tni kan”.

Gay der nau mpu\ng lir nu\ih kan, n’huch nau nti ti\ng nau u\ch, ăp nu\ih nchră nau lah, nau nti kan tuch tăm ân [on lan gay geh ti\ng nau u\ch nbgăn bah [on lan, ndrel nau rgum kan tuch tăm, rgâl ntrơn nau kan tuch tăm, mpa rong…Wa Trần Đức Quý, Groi Kruanh Uỷ ban nhân dân n’gor Hà Giang nkoch, êng ăp nau jêr nsum bah ăp nkuăl yôk mpeh ntop pă prăk kan, ê nkra rah rai, pơh jrâu tâm nkuăl jru ngai, [ư nau nti kan ê geh nau dơui ân nu\ih pah kan jêh lôch nti ko\ lah nau jêr ngăn đah nkuăl:

 ‘Kan pă kan pah jêh lôch nti nau kan dôl lah nau jêr đah n’gor. Ăp jrâu nti ho\ lôch, nu\ih pah kan jêh lôch nti ri si\t tâm nkuăl nơm ko\ geh âk ntu\k kan bu ndơn nu\ih lăp kan kơt tâm nkuăl ba dâng. Yor kơt nê geh apư nkuăl, tâm du năm hôm geh 4 tât 5000 nu\ih kan hăn  nkualư n’har bri gay joi kan pah”.

Ntơm nau ngăn ntru\nh kan tuch tăm, N’gâng kan Tuch tăm ndrel Hun hao [on lan Nguyễn Xuân Cường, mi\n lah, nkô| nau nti kan gay  r[o\ng tata pă kan pah, n’hao nau săk geh ân nu\ih pah kan jêh lôch nti. Nau kan bah ntu\k kan r[o\ng tât nau kan prêh, kloh, ueh, tuch tăm hữu cơ geh tât nau kan tuch tăm blau mhe hăn ndrel đah nau uch mpeh nu\ih pah kan tâm [on lan jêh lôch nti lah du\t âk. Lah nau [ư ueh ngăn nti nai kan tâm dăch đah nau kan tuch tăm mra pơk luh nau rêng lam, rgum nu\ih pah kan tâm [on lan jêh lôch nti. Gay dơi [ư nau aơ, ăp jrâu kan gay kơp, ntop gay bôk nau kan ân tâm di đah nau u\ch n’hanh nau geh jêng bah ăp nkuăl. Ngăn lah gay geh nau tâm ban ngăn ,peh nau gi\t tâm nau [ư đah ăp ntu\k kan bah ntu\k kan tuch tăm n’hanh ntu\k kan Lao động-Thương binh-xã hội tâm nau nti kan tuch tăm n’hanh bah dih tuch tăm. Wa Nguyễn Xuân Cường, ngơi:

 ‘Nau tơm lah tâm kan nti\m nti gay njrăng uăng ngăn tât ăp ntu\k pah kan, ntu\k tâm boh nau kan nsum, ntu\k kan jê|. Aơ lah nau tơm bah nau ndâk tay kan tuch tăm, lah nti\m nti dơi ri mra geh n’hâm rêng lam ân nau kan tuch tăm. Tâm nau rđau đă, 2 n’gâng kan tuch tăm n’hanh Lao đông-thương binh-xã hội gay tâm rgop ngăn, [ư nau nchră [a [ơ n’hanh r[u\n lôch nau tă geh [ư vay năn doh rklaih ko\ kol tâm nau ntru\nh [ư”.

Nkô| nau lvang năm 2016-2020 mra nti geh nklăp 5,5 rkeh nu\ih kan tâm [on lan, kơl an ân nu\ih geh nti sơ cấp, nti kan tâm dâng 3 khay ân 34,8 rkeh nu\ih. Rnoh prăk nti kan [ư tâm rơh aơ lah 12.600 rmen tă bah tơm prăk n’gor. Tâm nê, tơm prăk Trung ương 7. 746 rmen, tơm prăk n’gor 3.403 rmen n’hanh rgum ăp tu tơm êng đo\ng./.

Nu\ih răk rblang: H’Thi