VOV4.M’nông: Ta rơh tâm nchră, Kruanh n’gâng kan, tơnm Uỷ ban rnoi mpôl Đỗ Văn Chiến ân gi\t: Nau geh bah rưh mêt uănh nau kan vanưg sa-rêh jêng bah 53 rnoi mpôl đê|, rnoh rnăk ach o tâm nkuăl rnoi mpôl đê| ndrel nkuăl yôk hôm rlau 23%, âk rlau 3 tơ\ rnoh geh nsum bah lam dak, du rmôt rnoi mpôl geh rnoh ach o rlau 50%. Ndơn saơ ngăn ăp nau jêr jo\t, ntul rlong bah nkuăl yôk ndrel nkuăl [on lan rnoi mpôl đê| tâm nau hun hao văng sa, rêh jêng, Uỷ ban dân tộc đă nau kan gay ndơn ti\ng nau kan n’huch ach o ndrel hun hao nâp nâl nkuăl yôk ndrel nkuăl rnoi mpôl đê| lah kơl an gay kônh wa ndâk njêng êng nau kan hun hao pah kan tăch rgâl, [ư sâm geh tă bah nau ơm geh jêng bah nkuăl nơm. Wa Đỗ Văn Chiến ngơi:

 ‘ Phung hên kơp năl nau kan n’huch ach o ndrel hun hao nâp nâl tâm nkuăl rnoi mpôl đê| gay nsing tâm nau geh jêng bah păng nơm. Đah nkuăl têh hvi, geh âk ndoh ndơ chăt jêng êng, nau âk ntil ueh jêng tâm nkuăl yôk, n’hanh rnoi mpôl đê| Việt Nam gay ndơn saơ kơt nkual neh bah nau hun hao khlay lah nau kan tâm nau tuch tăm, ê nkra tăch rgâl, tơm tăm, mpa rong kah khlay, tơm si khlay n’hanh nau [ư ueh nau vay ơm băn hoá gay hun hao nau pala n’aih”.

Ta rơh tâm nchră, ăp ntoh măt mi\n lah: Bol ma nkuăl rnoi mpôl đê| geh âk nau dơi gay ndâk nau kan kơt: Nau [ư leo do\ng ndơ ơm văn hoá âk ntil, ueh, geh ntu\k u\ch rvăt do\ng ân bah ăp ntil ndơ tuch tăm. Yơn lah, kônh wa rnoi mpôl đê| ndâk nau kan hôm âk nau jêr jo\t, kơt: Mô to\ng nau gi\t mpeh nau kan pháp luật bah ngih dak, mô to\ng tơm prăk gay ndâk kan n’hanh mô to\ng nau tâm nthoi đah ntu\k kan tăch rgâl.

Wa Nguyễn Cẩm Tú, rnoi Dao, ho\ [ư nau u\ch ndâk njêng nkuăl pâl n’aih Thung lũng kao Bắc Hà, Lào Cai rgum ma rbăn nu\ih năch tât uănh ăp năm, nkoch ăp nau jêr rnôk mhe ndâk nau kan:

 ‘A[aơ phung hên dôl geh neh, dôl geh kon nu\ih, geh nau mi\n, yơn phung hên mô geh ngih vâl, trong hăn, mô to\ng âk ngăn mpeh nau gi\t tât apư nau mhe n’hanh nau blau tâm nau hun hao công nghệ mhe. Tât đah rơh tâm nchră nar aơ, gâp u\ch geh mâp ăp nu\ih mât kan, nu\ih ntuh kơl gay tâm rgop đah ntu\k kan tăch rgâl ndâk nau kan, gay geh ntil ndơ ueh mhe. Ko\ u\ch ngăn geh tâm nthoi đah ăp nu\ih ndrel kan đah nơm ndrel nau mi\n đah nơm gay leo ăp ntil ndơ pah kan mhe tâm rgop nsum đah nau pâl n’aih tâm [on tơm phung hên”.

Ti\ng wa Hà Việt Quân, Groi Kruanh N’gâng kan tâm boh lam ntur neh, Uỷ ban rnoi mpôl ri a[aơ gel rlau 150 nau kan geh tât rnoi mpôl đê|, đah âk nau nti\m nti, yor nu\ih nu\ih rnoi mpôl đê| gay geh nkoch trêng mbơh nkoch gay gi\t nau dơi geh bah nơm. Nkre, ntru\t dăng nau tâm nthoi gay kơl an tơm prăk n’hanh ntu\k tăch ân kônh wa rnoi mpôl đê| ndâk nau kan:

 ‘Rmôt kan bah phung hên ho\ tâm nthoi đah ăp nu\ih kan nsum, kơp năl nau kan ndâk nau kan aơ mra mô nsing tâm âk nau kan kơl an bah Ngih dak. Ăp nu\ih kan vay pah kan đah ăp nu\ih kan nsum, ntu\k kan tăch rgâl, a[aơ ho\ geh nau nchrăp pah kan đah dak Hàn Quốc gay leo ntil ndơ bah nơm tăch tâm siêu thị Lotte. R[o\ng tất ký ton đah ăp ntu\k kan tăch rgâl gay kơl an kônh wa rnoi mpôl đê| mô êng mpeh tơm prăk, tâm nthoi ntu\k kan tăch rgâl ma hôm kơl an kônh wa mpeh nau gi\t, nau kan n’hanh nau dơi gay geh tât nau tăch rgâl. Rmôt kan phung hên dôl pah kan dfdah bôk nau kan n’hêl”.

Ăp ntoh măt đă,  gay kơl an nu\ih rnoi mpôl đê| ndâk nau kan geh jêng ngăn, Uỷ ban Dân tộc n’hanh ăp ntu\k kan geh tât gay joi ntrong kan, pơk luh nau rđau đă gay tâm rgop nsum ăp tu tơm tâm nkuăl gay kơl ndâk nau kan. Kơl nti\m nti ăp jrâu mpeh nau kan tăch rgâl ân nu\ih rnoi đê|. Nkre geh nau ân manh tơm prăk, tâm nthoi nau kan tăch rgâl ân nu\ih rnoi đê|.

Kruanh n’gâng kan, tơm uỷ ban Dân tộc Đỗ Văn Chíên ân gi\t, Uỷ ban dân tộc mra ký ton đah ntu\k kan tăch rgâl kơl an kônh wa rnoi mpôl đê| mpeh tơm prăk, tâm nthoi ntu\k kan tăch rgâl ma kônh wa geh nau blau, nau kan n’hanh nau dơi gay ndơn ntu\k tăch rgâl:

 “Phung he mô geh nau mpo\ng u\ch âk ir, hăn ti\ng ăp nhoat ân nâp, tâm năm tât nsôih ndâk kan ân nklăp 100 ntu\k kan geh nau dơi, geh săk rnglay. Jêh nê phung he lo\ ndâk [ư ăp nau tâm nchră, tâm nkoch mbơh nau âk lơn, ngăn lah ăp nu\ih dôl [ư nau kan nkoch mbơh ăp nau ma khân păng dơi geh [ư ri kơt ti\ng ân nơih ueh lơn. Gâp ko\ u\ch njoăl tât nau mbơh tât apư balư mom lah: Mât rong nau u\ch tâm nau kan tăch rgâl, nsôih [ư ân jêh tâm nau mi\n, nau mbơh nau kan, tâm nthoi n’hanh tâm boh, pah kan nsôih lơn. Knu\ng geh kan pah ngăn mư geh ngluh ăp nau ma phung he u\ch geh ntop tay ân tâm di”./.

Nu\ih răk rblang: H’Thi