VOV4.M’nông - Nkual Tây Nguyên le\ rngôch 5 n’gor lah: Lâm Đồng, Dak Nông, Dak lak, Gialai, Kontum geh rnoh khlay bri dak mha êng ma du\t ntoh lư lah bri kro n’hanh bri yôk prêh. Aơ lah ndơ du\t khlay gay Tây nguyên hun hao pâl nđaih. Ăp năm dăch aơ, mât ue\h săk geh mpeh ntu\k gu\ rêh bri dak, ăp n’gor tâm nkual ho\ n’hanh dôl rdâk njêng trong pâl nđaih “Trong hăn nđ^r Tây Nguyên” đah âk ndơ geh [ư pâl nđaih bri dak săk ntơr êng njêng dơi nău hun hao nkah ue\h bah pâl nđaih Tây Nguyên.

Yôk prêh Măng Đen, ta nkuăl Kon Plông, n’gor Kon Tum prêh nklăp 1.200m nkôp đah măt dak lêng. Ta aơ ndrel đah nău ueh ơm, yôk prêh Măng Đen geh nklăp 17.000ha bri geh tơm sim hon mbâl. Do\ng nău geh ơm ne\, Công ty TNHH Du ntu\k kan Sim Thiên Sơn le\ [ư luh ndơ vang Sim bri Măng Đen, dak păt sim bri hữu cơ da dê tâm di tăch n’gluh. Du năm công ty rwa\t bah nu\ih [on lan rlău 100 tấn sim bri, nta an nău geh đăp mpăn nklăp 5.000 rnăk [on lan. Nău ueh lơn lah đah nău kah rngăl ăp tơm sim bri bah doanh nghiệp aơ, n’gor Kon Tum geh tay du ntil ndơ [ư ueh an rnôk bôk năp bah trong pâl nđaih trong hăn nđir Tây Nguyên. Wa Nguyễn Thanh Tá, Kruanh tăch rgâl ndơ Công ty TNHH Du ntu\k kan Sim Thiên Sơn, m^n lah:

Mpôl hên ton nkra njêng luh ăp ndơ kah an n’gor Kon Tum. Bah meng ne\ đah nkual tăm sim mpôl hên mbra mât ndray, ndâk [ư nkual pâl nđaih sinh thái tâm mir sim nta an ăp nkual pâl nđaih geh bôk năp ta Việt Nam mpeh tơm sim, du ntil ndơ bah bri. Ndơ bah geh êng le\ an nkual neh Tây Nguyên.

Ta Mpeh bah dâng Tây Nguyên, n’gor Lâm Đồng geh rnoh bri nkum rlău 60% ding le\ rnoh neh bri hon êng. Đah 2 bri ngih dak Cát Tiên n’hanh Bidoup-Núi Bà, nkual ntêm nkrem sinh quyển Lang Biang dơi Unesco kơp dơn lah nkual ntêm nkrem sinh quyển tal 9 bah Việt Nam, n’gor Lâm đồng le\ n’hanh dôl rgum nu\ih kan gay năch pâl nđaih sinh thái jêng ndơ têh ueh bah n’gor.

A[aơ n’gor Lâm Đồng le\ wa\ch rgum rlău 200 nău nchrăp [ư pâl nđaih n’hanh âk nău nchrăp [ư rgum tâm ăp ndơ pâl nđaih sinh thái tâm rgop đah rlu rlău. Dơi nkoch tât du đêt ntrong kan pâl nđaih sinh thái ntoh lư, nău [ư săk rnglay bah n’gor aơ, kơt: Bri ngih dak Bidoup-Núi Ba, nkual pâl nđaih Lang Biang, dak leng Datanla, Thung lũng tình yêu, ăp ntu\k pâl nđaih tâm nkual pâl nđaih lam dak N’glău Tuyền Lâm, {on pâl nđaih bri Madagui, Đambri.v.v.

Wa Nguỹen Thị Nguyên, Kruanh n’gâng kan văn hoá, Thể thao n’hanh Pâl nđaih Lâm Đồng an g^t, nău ntru\nh 1528, nar 3/9/2015 bah thủ tướng Chính phủ an du đêt trong [ư, nău kơl êng hun hao nkual [on têh Đà Lạt, n’gor Lâm Đồng lah nta nơih an pâl nđaih sinh thái [on lan hun hao.

Yor trong kơl êng, 2 nkual pâl nđaih ngih dak, ne\ lah nkual pâl nđaih ngih dak N’glău Tuyền Lâm n’hanh Nkual pâl nđaih ngih dak Đan Kia Suối Vàng ăp nău kơl lor đah n’hu\ch mô so\k prăk soay neh, ăp nău kơl gay lăp ăp ndơ mpeh pâl nđaih rho\ do\ng ta ntu\k tât ti dôl nta nơih an ăp nu\ih ntuh kơl tâm ăp nkual pâl nđaih aơ. A[aơ 2 ntil pâl nđaih sinh thái dôl wa\ch rgum năch tât đah Lâm Đồng ne\ lah pâl nđaih mir. Tal 2 lah pâl nđaih thể thao yưt nuih n’hanh ăp ntu\k pâl nđaih ta nâp bri dôl wa\ch rgum du\t âk đah rmôt pâl nđaih lah kon se n’hanh năch lam ntur neh.

Năl uănh tâm âk ndơ geh bah pâl nđaih Tây Nguyên lah pâl nđaih sinh thái đah nău bri dak geh ơm, tât a[aơ ăp n’gor tâm nkual TâyNguyên le\ n’hanh dôl ndâk [ư âk ndơ pâl nđaih ueh êng gay mât nău khlay ntu\k ntô gu\ âm gay wa\ch năch. Ntoh lư kơt ta ăp Bri ngih dak Yok Đôn, Chư Yang Sin bah n’gor Dak Lak; Bidoup-Núi Bà, n’gor Lâm Đồng; Chư Prông, n’gor Gia Lai; Chư Măng Mrai, n’gor Kon Tum… t^ng wa Hà Văn Siêu, Groi Tổng Cục trưởng Tổng cục pâl nđaih-N’gâng kan Văn hoá, Thể thao n’hanh Pâl nđaih, gay pâl nđaih Tây Nguyên hun hao ngăch n’hanh nâp nâl, ngăn lah an mât nkô| nău ntru\nh nău ueh bah pâl nđaih Tây Nguyên, ne\ lah ntu\k ntô gu\ âm:

Tây Nguyên lah du nkual neh du\t ueh n’ăp bri dak văn hoá. Ăp nău khlay bah Tây Nguyên mpeh bri dak du\t têh. He tă djăt Trong nđir Tây Nguyên. He tă g^t tât ăp lôk bri, ăp n’glău, ăp dak leng n’hanh lơn lah trôk nar yôk prêh. Aơ lah ăp nău khlay trôk nar an đah nkual neh aơ. Ăp nău khlay đah bri dak mbra nta an du\t ueh ndrel têh khlay an năch pâl nđaih joi tât rlu rlău, [ư ngăn. Đah Tây Nguyên m^n ntu\k ntô gu\ âm lah du nkô| nău ntru\nh tât nău ueh bah pâl nđaih. u\ch hun hao pâl nđaih yor nê an m^n mât njrăng ntu\k ntô lah nău khlay khlay bôk năp.

Gay mât ueh nău dơi geh, têh dăng đah ntu\k ntô gu\ âm tâm hun hao pâl nđaih, ta du rơh r[u\n dơi N’gâng kan Văn hoá, Thể thao n’hanh Pâl nđaih [ư mhe aơ, ăp n’gor tâm nkual Tây Nguyên tâm ban u\ch mbra [ư nđir tay trong Pâl nđaih trong hăn nđir Tây Nguyên. Bah năp măt ăp n’gor [ư t^ng ueh trong kan dăp rgum, hun hao ăp ndơ pâl nđaih n’hanh ntu\k pâl nđaih hăn ndrel đah bri dak, hăn ndrel đah văn hoá ta ntu\k; kơl lor, ntru\t đă ăp nău nchrăp [ư hun hao pâl nđaih bri dak, pâl nđaih nsum mpôl; mô rlu kơt do\ng công nghệ mhe, dăch dêh đah ntu\k ntô gu\ âm tâm hun hao pâl nđaih; n’hao tâm rgop đah ăp nău kan, ăp [on lan mât njrăng ntu\k ntô gu\ âm nkre phong ăp nău tih, nău [ư pâl nđaih khuch mô ueh tât ntu\k ntô gu\ âm./.

            Nu\ih nchih rblang: Y Sưng Phê Ja