VOV4.M’nông:  Tâm pơh rlau aơ, ngoai tâm ăp nkô| nau bah nau nchrăp Luật pah kan (rgâl nkra) geh tâm nchră ta Quốc hội pơk âk ntrong rgop nau êng êng lah ăp nau kan rgâl ân n’hao tay năm gẻh rlu ranh. Ơh nau ôp báo chí, Kruanh n’gâng kan Lao động, Thương ndrel Xã hội Đào Ngọc Dung lah rjăp: Kan n’hao ân năm rlu ranh tâm bôk nau kan geh âk Luật ndrel nau kan kơt: rgâl bảo hiểm, nau pah kan ndrel ntu\k leo pah kan…N’gâng kan ko\ dôl ndâk nkra ăp nau kan ân nu\ih pah kan jâk geh nau dơi gay rlu ranh ơm.

Mpeh nau n’hao tay mông pah kan tât 400 mông tâm du năm (hao 100 mông rđil nau ntrunh a[aơ), du đê nau rgop mô geh tâm ban nau, yor ân lah mô tâm di đah nau kan blau mhe “hao prăk khay, n’huch mông pah kan”. Ti\ng du đê| ntoh măt, gay ân geh nar pah kan 8 mông lah âk nau dơi nsôih jo\ jong bah công nhân. Ti\ng nê, du đê\ ntoh măt ko\ ndơ\ luh nau kan ân geh ntru\nh nau n’hao nau dơi pah kan gay njêng nau geh dơi pah kan rgâl ma nchrăp đă n’hao tay mông pah kan tay gay đăp mpăn ân nu\ih pah kan geh rnôk rlu rlau, mât rong oh kon. Wa Trần Thị Diệu Thuý, Rmôt tă bah nkuăl [on têh Hồ Chí Minh:

‘ Gâp mô tâm ban nau đah kan n’hao tay mông kan ntơm 300 hao jêng 400 mông, yor a[aơ mông pah kan ma phung he ti\ng luật ơm ko\ ntoh luh ân pah kan ntop mông ri nu\ih do\ng kan ho\ nsôih do\ng âk mông nê gay ma nu\ih pah kan bu [ư kan. Nu\ih pah kan ko\ nsôih gay ma to\ng mông ma nu\ih do\ng kan đă gay ân geh joi to\ng prăk khay gay ma rong rêh nơm. Yor pah kan 48 mông du pơh ri mô to\ng gay rong rêh nơm”

Êp nê, du đê| ntoh măt ko ntoh nau ngăn, nau u\ch n’hao tay mông pah kan lah nau u\ch geh ngăn bah nu\ih pah kan ndrel tơm nu\ih [ư kan tăch rgâl a[aơ. Đah nu\ih tơm kan tăch rgâl, kan n’hao ntop tay mông kan gay đăp mpăn nau to\ng ndoh ndơ nkra, n’huch nau nglăp nu\ih pah kan mhe ndrel têm nkrem hôm đah nu\ih pah kan nê lah nkô| nau n’hao tay prăk khay yor a[aơ rnoh prăk khay ê to\ng gay ma rong rêh nu\ih pah kan, nchâp nu\ih pah kan ân ntop tay nau kan gay geh tay prăk đăp mpăn ân nau rêh. Wa Trương Thị Bích Hnạg, rmôt Bình Dương, Kruanh liên đoàn Lao động n’gor Bình Dương ân git: Công đoàn ndơn n’hao tay mông pah kan ti\ng trong â[iư lah du nau ngăn mô ueh, tâm rnôk dak geh dôl tâm rnoh bah lam ntur neh đah mông pah kan tât 48 mông tâm du pơh.

Wa Nguyễn Công Hồng, rmôt Đồng Nai ân gi\t, nau kan n’hao tay mông kan bol ma mâp nau ueh dơi dah nu\ih pah kan ndrel ntu\k kan tăch rgâl, yơn lah mpeh nau rêh ri păng khuch hô ngăn, kơt lah nau kan mât chăm, nti\m nti oh kon, ngăn lah n’hao tay mông kan ri mra têk n’ăp ma rnoh nu\ih mô geh kan pah:

‘N’hao mông kan geh khuch ngăn tât rnoh nu\ih mô geh kan pah. Rnoh nu\ih mô geh kan pah a[aơ bah phung he tâm năm dôl kan kơp tât 3 khay bôk năm 2019 lah 2,17% ndrel rnoh mô geh kan pah ntơm năm 15 năm tât 24 năm tâm 3 khay bôk năm 2019 lah 6,27%. Lah phung he n’hao tay kơt aơ mô ntop tay nu\ih pah kan mhe đo\ng ma ko\ dơi ndơn đo\ng nau kan aơ. Jêh nê phung he ân [ư ân ueh gay ntru\nh nau n’hao tay đo\ng lah mô n’hao mô lah n’hao ri du\m âk gay ma tâm ban nau geh jêng bah ăp nu\ih geh kan pah, nau dơi bah ntu\k pah kan, nau geh jêng bah nu\ih dôl tâm năm pah kan”.

Mpeh nkô| nau n’hao năm rlu ranh, âk nau rgop lah kloh: Nau nchrăp ntru\nh n’hao năm rlu ranh đah bu ur hao 60 năm, bu klô hao 62 năm ê tâm di. Kan n’hjao năm rlu ranh ân nsing tâm nau geh bah n’hâm soan, bu ur vay geh khuch roh n’hâm soan yor geh rnôk deh kon ndrel mât rong oh kon, yor ri, kan n’hao năm rlu ranh đah bu ur hao 5 năm, tâm rnôk bu klô hao 2 năm rđil nau ntru\nh a[aơ lah mô tâm di. Du đê| ntoh măt đă ân geh uănh tât nau geh bah ăp ntil kan, nau pah kan. Wa Triệu Thị Thu Phương, rmôt kan ntoh măt tă bah Bắc Kan, ntoh nau rgop:

‘Ko\ ân geh nau uănh ntrong gay ma n’hao năm rlu ranh bah ăp nu\ih lah công nhân, nu\ih pah kan tâm ntu\k kan ê nkra, nau [ư [ư du đê| nau kan kơt nai nti kon se mầm non, nai nti kon se ntơm jrâu 1-5…Bah nau mâp đah ăp nai nti mầm non 50 năm ri bu saơ “dil” ngăn đah nau njroh, mprơ, ăp kon se ko\ mô u\ch nai ranh, mô u\ch hăn nti. Ăp ntoh măt nu\ih [on lan ko\ tâm ban đah nau kan n’hao năm rlu ranh, yơn ân geh uănh ngăn tât nau geh êng êng, kơt lah nai nti kon se”.

Geh tât nau ntru\nh n’hao tay nar ân rlu tâm năm, âk ngăn ntoh măt tâm di đah nau n’hao tay du nar rlu tâm năm. Yơn lah, kan săch nar rlu ti\ng ntoh măt mô ân săch lah lơ 27/7 nar tahen ơm, tahen sôt rmanh, ma ân săch rlu lah lơ 28/6 lah nar Rnăk vâl Việt Nam mra geh nau khlay lơn.

Kruanh n’gâng kan Đào Ngọc Dung ân gi\t: Nau ntrunh mrô 28 bah Trung ương Đảng ndơ\ luh nkô| nau n’hao năm rlu ranh gay ân geh kơp tât nau hun hao nau pah kan, gay đăp mpăn nau nâp, đăp mpăn bảo hiểm jo\ jong, nau kan ranh rnoh nu\ih, n’huch nau tâm [ah bu ur bu klô. Nkô| nau rgâl năm rlu ranh geh nau uănh jong, yơn ân kan ueh gay r[o\ng tât nau geh tâm di mpeh rnoh ranh nu\ih tâm năm 2035. A[aơ Việt Nam lah ngoai tâm ăp dak geh nau khuch mpeh rnoh nu\ih ranh ngăch, rnoh nu\ih pah kan ntơm tâm năm pah kan geh n’hâm jong prêh tâm nkuăl Châu Á-Thái Bình Dương a[aơ. Yor ri, gay đăp mpăn tâm ban ri n’hao năm rlu rnah lah nau khlay. K’ruanh n’gâng kan Đào Ngọc Dung lah rjăp:

‘Kan n’hao năm rlu ranh geh tâm rnoh rgum âk nau kan gay ma rlaih âk Luật êng êng, âk nau kan êng eng, kơt: Rgâl bảo hiểm, kan pah, ntu\k pah kan…yơn mô di knu\ng tâm Bộ luật pah kan aơ. Aơ lah nau rgâl ti\ng nau kan mbrơi ndrel tât năm 2028 lah săch du nau kan Chính phủ ndơ\ ri bu klô mơ ân rlu ranh tâm rbnôk 62 năm. Tât năm 2035 ri bu ur mư ân geh rlu tâm rnôk 60 năm, yơn nau dơi pah kan nâm ơm,. N’hâm soan nâm ơm. Nu\ih pah kan tâm 3 nau: N’huch n’hâm soan, ntu\k pah kan khih ndrel nu\ih pah kan jâk ir ri geh nau dơi ân rlu kan ơm rlau 5 năm”.

Kruanh n’gâng kan Đào Ngọc Dung ân gi\t, N’gâng kan Lao động, Thwng binh ndrel Xã hội dôl nkra nau kan ân nu\ih pah kan jâk geh nau dơi ân rlu ranh ơm lơn. Nu\ih pah kan lah to\ng năm rgop bảo hiểm mra dơi rlu gay kâp năm rlau ranh, geh nau kơl an kơt ăp nau ntru\nh a[aơ./.

Nu\ih rblang: H’Thi