VOV4.Mnong –  Mô dơi geh du hê nu^h lah nơm ngăch dăng tât le\ nău rêh. Rnôk ma năm deh lơ ma âk r^ săk soan ndrel đah săk ranh mbra dơh geh nău kop ji. Kônh wa n’hanh băl mpôl an geh ua\nh năl săk soan ăp năm, yor ăp rơh ji, ăp rơh kop lah ăp nău mbơh an saơ săk soan he mô hôm dăng he an njrăng mât ueh. Ba kơi aơ lah nău mbơh mpeh nău ji way mâp gay ma kơl an kônh wa njrăng der.

1. Ji mham play nuih

Ji mham play nuih lah du nău ji du\t âk, geh âk ntil yơn way mât ngăn lah ăp nău ji geh tât trong rse mham. Rnôk trong rse mham kol mbra [ư rnoh oxi n’hanh dưỡng chất hăn tât trong sre mham mô to\ng.

Mpơl nău ji: way mâp lah ji ntang ntâh mô lah ji play nuih, nsôr ndal, ntang ntâh kơt geh bum pet. Yơn lah geh âk nu\ih saơ ji ma bah năp ne\ mô geh mpơl du ntil nău ji.

Nu\ih ndơ\ ntưp ji: Bu ur mô hôm geh khay, nu\ih rmo\ng, [lao pah kan, nu\ih hao huyết áp.

Njrăng dêr: n’hao tiăr nti săk soan ngăch dăng, lơi  ir sa tăng, âk ngi, ntlơi ndrănh, bia, hât.

2. Ji chranh nju\ng

Rnôk rnoh insulin yor trong glo luh mô to\ng gay chrai rnoh s^k tâm săk, rnoh s^k tâm mham âk, jêng tât nu nău rnoh s^k ta ăp ntu\k êng tâm săk hao âk. Nău ji chrai nju\ng dơi [ư rgâl ăp nău ji mpeh play nuih, n’hanh leh…

Mpơl nău ji: O|k r’ah, your rgăi, hăn cho âk, ji hir dak, ngo măt..

Nu\ih dơh ntưp ji: Way mât ta nu\ih rmo\ng.

Njrăng dêr: Tiăr nti săk soan, lơi ir sa âk s^k n’hanh ngi.

3. Nău ji loãng xương

Lah nu nău n’hu\ch dăng glô nting. Ji geh âk nkô| nău, yor mô to\ng canxin, vitamin D3, yor lăp calci mô âk…

Mpơl nău ji: Ji hô ndal bah tâm nting, dơ geh pă nting…

Njrăng dêr: Đăp mpăn rnoh calci tâm mham, ngăn lah vitamin D, n’hao tiăr nti ngăch dăng săk soan.

4. Ji khung-ji proch kranh

Lah sôt ta niêm mạc khung. Nkô| nău yor mô tâm ban đah nău luh acid đah nău dơi tâm rgâl acid, nău dơi mât njrăng niêm mạc. Rlău ma ne\ yor nkô| nău êng kơt hormone, mô ue\h tâm ban nău m^n.

Mpơl nău ji: Ji rhoăt  ta bah lơ khung, treh lam bah kơi dôn, way geh jêh sa, ji t^ng rơh tâm 2-3 pơh.

Njrăng dêr: Ntlơi ndrănh, mô ju\p hât n’hanh ăp ntil dak si [ư sôt, ue\h tâm ban nău m^n, mô an al rhăt ji nuih.

5. Ji klơm siêu vi

Geh 5 ntil virus ji klơm lah: A, B, C, D, E. Aơ lah ăp virus knu\ng [ư sôt môr tế bào klơm.

Mpơl nău ji: {lao sa, o\k r’ah, duh, pal ntô, pal măt.

Njrăng dêr ji: Chuh dak si vaccine rchăng n’gang.

6. Ji dung chrach

Nkô| nău yor ntưp Kaman trong chrach, luh, môr ku\l

Mpơl nău ji: Chrach duh ol, chrach âk, chrach luh mham, ji o\k r’ah, ji ndul bah dâng.  

Njrăng dêr ji: Mô ât chrach jo\. Răk kloh ue\h săk nơm, ngêt âk dak.

7. J rnăn kon

Nău ji mâp tab u ur, lah môr bah hun hao bah soan rnăn kon. Lah môr mô bah ri kuăl lah ung thư rnăn kon.

Mpơl nău ji: Mô di nar di khay, ji ta kah koang, chrach ji, luh mham, luh âk khí hư.

Njrăng dêr: {ơ [a\ uănh  nđôi ăp rơh. Răk kloh ue\h săk nơm.

8. Môr trong ding chrach

Nău ji ta bu klô, lah môr bah jêng nu nău môr ta nklang n’hanh ta n’gul Môr trong ding chrach, gu\ ta nkual wa\r niệu đạo, [ư nking n’gang an kah nkoang tâm nău luh dak chrach bah dih. Nkô| nău [ư ji mô ho\ kloh na nê|, du\t âk ta 4 rmôt bah kơi aơ: yor tâm tưp, yor hormone, yor ntu\k ntô gu\ âm n’hanh gu\ rêh, yor ăp nău ji tâm tưp bah tâm b^ch bu ur.

Mpơl nău ji: Jêr chrach, ji uh, dak chrach rkhăl, geh ji ta bah dâng ndul rnôk hăn chrach.

Njrăng dêr ji: {a [ơ uănh năl gay saơ ji ơm.

Nu\ih răk rblang: Y Sưng Phê Ja