VOV4.Mnong - Choih play leh lah du ntil nău ji du\t âk, ta năm hao têh. Nău way mâp bah choih play leh lah cho luh mham, dơh geh bih trong cho n’hanh ji njok dôn bu\t. choih play leh dơi saơ jêh chụp X quang uănh nđôi. Nkô| trăch “Săk soan an ăp nu\ih” pơh aơ, mpôl hên nkoch mpeh rchanưg n’gang choih play leh tă bah trong ngêt sa. 

Ji choih play leh geh âk ntil, tâm ne\ way mâp ngăn lah choih canxi, jêh ne\ tay lah choih struvit, choih acid, choih cystin.

Choih play leh jêng rnôk duh bah ngoay tâm âk chất lêk tâm dak cho âk lơn way ơm n’hanh geh tât rnoh chất aơ le\ ko\t tâm krêp tay. Geh âk trong gay rchăng n’gang choih leh, tâm ne\ geh tâm pă tay ndơ ngêt sa ăp nar dơi uănh lah trong [ư tam ngăn. Gay [ư dơi nău ne\, ăp nu\ih ân geh nuih n’hâm yor mô geh ndơ dơh “dơi ât” ăp ntil ndơ sa he u\ch kơt ka kro, poăch kro, tui kro, poăch ndu\ng, ăp ntil mắm, proch su\r, proch ndrôk, sôcôla.

Ngêt âk dak: aơ lah trong rchăng n’gang choih play leh tam ngăn, đăp mpăn ngăn. Yan mih trôk duh, nu\ih dơh luh rhal, dak cho ko\t tay, dơh jêng choih jêng ân ngêt âk dak gay dak cho rsang âk dak. Du nar ngêt nklăp bah 2,5-3 lít dak ngăn mô lah ngêt sa m’hâm [ư an geh rnoh dak cho geh rlău 2,5 lít tâm du nar.

Lơi ir do\ng ndơ sông sa geh âk chất oxalat: kơt biêr ônh, trà ônh, sôcôla, dak tuh rsau, tuh neh, củ cải, cà rốt, táo, mận, rpu\ng, play rko\, đào, hành tây…

Sa tăng bôh, sa đêt poăch: mô sa tăng bôh, sa âk poăch. Ndơ sa geh âk bôh n’hanh âk chất đạm mbra [ư n’hu\ch rnoh pH dak cho, ntru\t ngăch luh chất calcium n’hanh cystine, [ư jêng choih. Rlău ma ne\ pơng hôm [ư n’hu\ch luh chất citrat, lah chất kơl nking n’gang nău luh jêng choih.

Ngêt âk dak cam rih, play kroch srat: 2 ntil ndơ ngêt aơ geh âk citrat, lah chất kơl nking n’gang tay nău jêng choih tâm săk.

Sa âk biăp rih: ndơ sa sât bah biăp mbra kơl lêk ngăch, dêr ko\t rchoăl tâm proch, n’hu\ch nău plơ\ lăp tay chất oxalat bah proch an jêng choih trong cho. Rlău ma ne\, chất kiềm an yor biăp rih mbra hao nău luh chất citrat nking n’gang tay choih play leh.

Dêr sa âk ndơ sa geh chất purine: yor dơh [ư luh choih trong cho kơt ka kro, poăch kro, mắm, proch ndrôk, proch su\r.

Sa âk ndơ geh chất calcium: dak toh geh âk calcium. Du nar dơi do\ng nklăp 3 kachok dak toh rih mô lah du đêt rnoh tâm ban ăp ndơ sa bah dak toh kơt bơ, phômai… mô ât âk ir rnoh ăp ndơ sa geh calcium yor kơt ne\ mbra [ư roh mô tâm lăp calcium, [ư săk plơ\ lăp tay âk lơn chất oxalat bah proch n’hanh jêng choih tâm leh. Yơn lah ân nkah g^t, knu\ng geh chất calcium geh tâm ndơ sa mhe geh rnoh khlay, dak si geh calcium mô kơl geh ndơ ueh tâm nău dêr nău jêng choih tâm leh.

Ji choih leh way ntoh plơ\ tay. Rnôk ntoh tay nău săm mbra jêr lơn. Yor r^, bol le\ geh choih mô lah mô ho\ geh, ân njrăng tât ndơ ngêt sa gay dêr nău jêng choih.

            Nu\ih rblang: Y Sưng Phê Ja