VOV4.M’nông: Tât Thôn Hạnh Phúc, xã Lang Thíp, nkuăl Văn Yên n’gor Yên Bái, ti\ng nau mbơh bah [on lan tâm thôn, phung hên hăn mâp Tẩn Thị Thiệu, nu\ih ur ur ê tât 20 năm, yơn ho\ geh âk năm “jêng ur”. Thiệu gu\ sai ntơm rnôk 14 năm. A[aơ, tâm năm ueh ngăn, Thiệu ho\ nsôih hăn joi ndơ sa ăp nar ân rnăk vâl nơm. Yuh Tẩn Thị Thiệu, ngơi:

                ‘ Bah năp nơh ê ho\ gi\t ri di\ng gâp gu\ sai tă bah ơm, a[aơ nau rêh ur sai mâp âk nau jêr jo\t ngăn, nsing tâm rnăk vâl, tâm me mbơ\, khuch ngăn tât nau rêh”.

               Tẩn Thị Thiệu knu\ng lah ngoai tâm âk rbăn nu\ih tâm gu\ ur sai bah ơm êng êng tâm nkuăl rnoi mpôl đê| tâm dak he. Ti\ng nau kơp bah Uỷ ban Dân tộc, rnoh gu\ ur sai ơm bah nkuăl rnopi mpôl đê| tâm dak he geh bơi tât 27%. Du đê| nu\ih rnoi đê| geh rnoh tâm gu\ ur sai ơm tât 70%. Nau tâm gu\ ur sai ơm khuch tât nau rêh n’hanh n’hâm soan bah ăp kon se bu ur, [ư roh nau ueh n’hanh rdâng lơi nau rêh ueh bah ăp oh hôm ba năp. Wa Nguyễn Văn Tân, Groi N’gâng kan [ư nau kan mât rnoph nu\ih, deh nse, N’gâng kan dak si ân gi\t: Êng ăp nau khucgh tât n’hâm soan n’hanh nuih n’hâm đah ăp nu\ih rnôk tâm gu\ ur sai ơm, phung kon se geh me mbơ\ tâm gu\ ur sai ơm lah deh luh ri mâp đah âk nau khuch tât n’hâm soan. Rnoh kon se khi\t rnôk geh me, mbơ\ tâm gu\ ur sai ơm ir ri âk ngăn:

                ‘Nau tâm gu\ ur sai ơm ri khuch ngăn tâm n’hâm soan bah nu\ih me n’hanh n’hâm soan bah kon se mhe deh, khuch ngăn tât rơh ba kơi aơ đo\ng. Ăp rnoh ân saơ lah rnoh khi\t bah apư nu\ih bu ur deh kon tâm rnôk ê tât năm ri rnoh khi\t âk rlau âk tơ\ ngăn rđil đah ăp năm têh êng. Kơt lah 15-19 năm rni rnoh khi\t âk rlau n’gul rđil 20-24 năm. Jêh ei rnoh kon se mhe deh ko\ tâm kơt ma nê đo\ng”.

               Ti\ng wa Nguyễn Thị Tư, Kruanh rnoi mpôl đê|, Uỷ ban Dân tộc, rnoh kon se tâm gu\ ur sai rôk ê tât năm ta rnoi Ơ đu lah 73%, rnoi Mông lah 59%, Xinh Mun 56%, La Ha 52%, Rơ Măm 50%, Brâu 50%, aơ lah rnoh geh nkah njrăng. Yor ri, gay n’huch nau kan aơ, wa Nguyễn Thị Tư đă:

                ‘Tâm Điều 165 bah Bộ luật hình sự ko\ leo tâm ăp nau tih rnôk [ư khuch tât nau tâm ban bu ur bu klô. Điểm E khoản 1, điều 2 Luật njrăng nau tâm lơh tâm rnăk vâl geh nau ntru\nh “Tâm gu\ ur sai ơm lah du nau [ư khuch tât nuih n’hâm tâm ban geh đah bu ur, bu klô”. Yor kơt nê, tât aơ tă Quốc hội mra uănh gay ntop tay, nkra mhe du đê| điều bah Bộ luật hình sự 2015 phung hên ko\ u\ch njoal tât Quốc hội uănh, ndơ\ luh ăp nau kan mpeh nau tâm gu\ ur sai bah ơm, ăp nu\ih kơl an ân nau kan tâm gu\ ur sai ơm, tâm ban nau đah tâm gu\ ur sai ơm mra geh nau mhal nkah đo\ng”.

               Ti\ng âk nu\ih blau kan, gay ndâk njêng nau kan tât kơl rklaih lơi nau tâm gu\ ur sai ơm ta Việt Nam, Chính phủ gay kơl nchră nau đah ăp ntu\k kan mi\n rvê, ăp ntu\k kan bah Liên hợp quốc ta Việt Nam, ăp ntu\k kan bah lam ntur neh, ăp ntu\k kan rêh jêng , tâm nê uănh khlay nau rgâl nau tam di nau ban bah nau rêh jêng gay ntru\t dăng nau tâm ban bu ur bu klô. Nkre gay geh ăp nau kan ngăn gay rdâng lơi nau kan ăp kon se lơi nti, pơk trong nơih ân kon se geh hăn nti, geh kan pah./.

                                                                          Nu\ih rblang: H’Thi