VOV4.M’nông - Viêm xoang lah du ntil nău ji du\t âk, geh rnoh âk ngăn ta ăp nu\ih way pah kan tâm ntu\k n’hôl [ô, nsuk m’hu\l. Ji du\t jêr săm n’hanh dơh plơ\ tay, nkre geh âk nău ji êng kơt: ji bôk, hor muh, chăt muh… [ư khuch tât nău rêh nu\ih ji. Yơn lah, viêm xoang dơi njrăng n’gang lah he g^t na nê| pơng.

Viêm xoang lah nu nău ăp trong luh bah  xoang tâm trôm muh geh mô ji ntưp kaman mô lah môr, kơn ndâng, [ư jêr ât an nu\ih ji. Nău ji ntơm geh đah ăp nău ji: ji đeh, hor muh, ji ol jo\ nkre ji bôk, ji tôr, ji chiăt mlông dơ\. Aơ lah nkô| nău [ư nu\ih ji dơh m^n đah ăp nău ji êng jêng geh nău m^n thơ tha n’hanh săm êng ta jay. Nău aơ rblang đo\ng ndơ lơh le\ rngôch, nu\ih ji tât ngih dak si khăm viêm xoang jêng rgâl nău ji jêr bah, du\t jêr săm.

T^ng nai dak si chuyên khoa tôr muh mlông dơ\ an g^t: “Geh âk nkô| nău [ư ji viêm xoang, yơn t^ng uănh nđôi nu\ih ji tât khăm ta ngih dak si ri viêm xoang le\ rngôch ntoh bah ji muh mlông dơ\ jo\ jông tăm bah mô dơi săm bah jêng rgâl jêng viêm xoang jêr bah. Nău ji way hao mbrơi mbrơi, mô geh nkô| nău ji na nê|. Jêh âk nar, ji mbra geh ta măt, kơt: môr brâp ta măt, áp xe ta măt, ji glô bôk, ji ntô rngok… le\ rngôch ăp nău ji aơ [ư tât jru, trong săm lah rek n’hanh do\ng kháng sinh dăng, [ư khuch du\t têt tât săk soan let bah năp”.

Nchroh nău ji n’hanh săm ji viêm xoang lah du nău nsrôih bah nu\ih ji. Nău ji mô dơi săm bah tât du\t ma hôm plơ\ tay âk tơ\ lah nu\ih ji mô t^ng nău way săm n’hanh săm du trong tât lôch. Dơi chuh dak si rchăng n’gang ăp năm, rao ty [a [ơ, ngăn lah jêh rnôk nhu\p ty đah nu\ih êng. Mô an chăt muh jo\ jông, săm ơm n’hanh di trong. Mât răm tâm yan nđik, ngăn lah nko, ntang ntâ| n’hanh muh. Do\ng bok put muh rnôk hăn bah dih mô knu\ng mât răm muh ma hôm đêt an nsuk m’hu\l lăp, kaman. Do\ng dak bôh gay rsu\ng mbung tâm ôi ơm rnôk jêh dâk b^ch n’hanh măng lor rnôk hăn b^ch, rao muh gay dêr ntưp kaman. Ăp nu\ih way ntưp ăp nău ji mpeh muh tôr mlông dơ\ lơi ir ngêt ndrănh bia yor ne\ lah nkô| nău [ư jêng viêm xoang muh yor ăp niêm mạc tâm muh geh môr. Lơi ir mâp đah ntu\k geh khuch tât trong mhâm, kơt: sial, m’hu\l, nsuk hât, nsuk nhang măch, jnsu\k ndeh, [ô hoá chất… ân tât ăp ngih dak si gay dơi khăm dil rnôk geh nău mâp êng bah xoang. Mô rwa\t êng dak si gay dêr nu nău rgâl nău ji tât trong mô ueh [ư klach an săk nơm.

Lơn lah, ăp nu\ih an mât njrăng săk soan an nơm đah trong [ư ntu\k ntô gu\ rêh ngăch dăng, n’hao săk soan ngăch dăng đah trong ngêt sa, rlu mpăn tâm di. Đah kon se ri âk nkô| nău aơ lơ dơi t^ng ueh lơn yor n’hâm soan cho\l rdâng nău ji kon se mô dăng, dơh ntưp nău ji mpeh trong n’hâm. Khăm ji 6 khay du tơ\ lah trong rchăng n’gang nău ji tam ngăn.

Nu\ih rblang: Y Sưng Phê Ja