VOV4.M’nông: Ma tuý tă bah jo\ ho\ jêng nau nkri đah kon nu\ih. Păng mô knu\ng khuch jâk ngăn tât nau văng sa bah ăp rnăk ma hôm têk ti\ng đah âk nau tât khuch ân nau rêh n’hanh ji kuet. Yơn lah, jăng lơi ma tuý đah nu\ih mơng do\ng lah nau mô nơih. Jêh rlau du năm ntủ\nh nau săm rgâl ma tuý đah Methadone ta Dak Lak, ntu\k kan rchằng HIV/AIDS ho\ kơl âk nu\ih mơng do\ng ma tuý i\t đah nau rêh ueh.

Ti\ng nau mbơh bah Ntu\k kan rdâng HIV/AIDS n’gor Dak Lak, a[aơ lam n’gỏ hôm bơi tât 1.300 nu\ih mơng do\ng ma tuý, rgum aka ngăn ta nkuăl [on têh Buôn Ma Thuột n’hanh ăp nkuăl Ea Hleo, Ea Kar, Krông Búk. Chuh ma tuý mô đăp mpăn lah nkô| [ư ntưp HIV, đah rnoh 43%.

Nô Nguyễn Văn Đ (29 năm) ta Phường Tân Hoà, nkaưl [on têh Buôn Ma Thuột mơng do\ng ma tuý ho\ 9 năm aơ. Tâm âk năm nê, nô âk tơ\ hăn săm yơn mô tam. Jêh bơi tât 2 khay săm đah Mathadone ta ntu\k rchăng HIV/AIDS n’gor Dak Lak, nô ho\ n’huch tơ\ do\ng ma tuý tâm nar n’hanh saơ nuih n’hâm ueh lơn. Nô Nguyễn Văn Đ. Nkoch:

 “Gâp u\ch rgâl nau rêh a[aơ gay ma geh rnglăp tay tâm nau rêh. Rnôk ngêt dak si ri gâp saơ n’hâm soan ueh, pah kan ueh n’hanh mô geh nau rvê âk. Hôm do\ng Heroin ri rvê ma joi prăk rvăt păng”.

Nô Nguyễn Đình Hoàng L. 28 năm, ta phường Tyân Hoà, nkuăl [on têh Buôn Ma Thuột dôl săm đah Methadone ko\ nkoch:

 ‘Jêh rnôk geh săm Methadone ri saơ tâm săk jăn n’hâm soan ueh lôưn n’hanh mô u\ch do\ng ma tuý tay. Rnôk do\ng dak si ri saơ geh nau êng ngăn, nê lah nơm hôm pah kan nâm ơm, hôm do\ng ma tuý ri nơm mô hôm dơi pah kan. Tâm năm ba kơi tă, gâp u\ch mra jăng lơi do\ng ma tuý, yơn lah mơng su kơt aơ ri mô ueh ngăn”.

Methadone lah dak si rgum âk ntil,. Geh do\ng gay rgâl ma tuý, ngăn lah heroin, mô do\ng đah ma tuý, dak si rteh săk…Nau tam bah păng [ư n’huch nau do\ng n’hanh [ư nsru\ng do\ng Heroin. Nau tam bah Methadone lah jêh rnôk nget nu\ih ji n’huch mô lah mô leu ma tuý, nuih n’hâm ueh gay pah kan, hăn nti nâm ơm. Aơ lah nau kan gay n’huch rnoh ntưp HIV đah trong chuh ma tuý mô đăp mpăn.

Bôk năp, gay săm Mathedone lah nu\ih ji gay u\ch êng râng. Jêh mbơh nau mpeh săk nơm an ntu\k săm, nu\ih ji mra geh cán bộ nai dak si mbơh n’hanh khám n’hâm soan. Jêh nê, nu\ih ni mra geh u\ch đah nau nchih săm [u\t ndơn săm n’hanh geh pă thẻ săm.

Tâm rnôk săm, nu\ih ji gay geh 3 tơ\ lah rlong chuh, rlong uănh n’hanh mât nau do\ng săm. Tâm rơh bôk năp, ăp nu\ih ji ko\ geh ngêt dak si tâm kơt. Lah tâm 4 pơh, cán bộ nai dak si mra khám, săm gay n’hao mô lah n’huch nau săm ân tâm di nu\ih ji. Rnôk geh tâm ban ri nu\ih ji mra mât rnoh ngêt dak si nê tât rnôk geh săm, đah nau jo\ rlau du năm.

Tâm ăp nar nu\ih ji tât ntu\k samư gay ngêt Methadone đah nau uănh n’hanh nau ndơ\ bah cán bộ nai dak si. Nai dak si chuyên khoa I Nguyễn Thị Vinh, Groi Giám đốc Ngih dak si rdâng HIV/AIDS n’gor Dak Lak, ngơi:

 ‘uch săm Methadone ri nu\ih ji gay ti\ng apư nau dơi, kơt ba kơi aơ: Tal bôk  năp lah geh nau nsôih nsru\ng nau do\ng ma tuý n’hanh u\ch dăn nau săm. Tal bar, tâm nau ngêt dak si, ăp nu\ih ji gay geh do\ng bôk năp lah 15mg n’hanh ntơm hao âk lơn ti\ng săk nu\uih. Nu\ih ji gay ngêt mro, mô dơi lơi dak si du tơ\”.

Tâm rnôk săm, Methadone mra [ư geh nau tât kơt: Luh dak rhar,m kro mbung, krăl ăch…yơn apư nau aơ mra ngăch bah. Nu\uih ji mra dơi ti\ng nau đă bah nai dak si lah saơ săk jăn geh nau rgâl âk. Êng neu nsôih bah nu\ih ji ri nau kan bah nu\ih băl mpôl lah nau khlay ngăn. Nu\ih  băl mpôl gay nsôih bonh đă n’hanh pơk trong nơih ân nu\ih ji geh do\ng dak si mro n’hanh di nar, an geh nau săk rnglay nâp rnôk săm.

Nau săm rgâl ăp ntil mơng đah Methadon geh ntru\nh tâm Ntu\k njrăng HIV/AIDS n’gor Dak Lak ntơm khay 12/2015. Tât rnôk aơ ntu\k kan ho\ săm ân 337 nu\ih mơng chuh ma tuý. Nchrăp tâm rơh tât,  n’gâng kan dak si mra nchrăp ndơ do\ng n’hanh nu\ih kan, pơk hvi ntu\k săm Methadone tât apư nkuăl geh rnoh nu\ih mơng ma tuý âk, to\ng nau u\ch săm ân nu\ih ji.

Nu\ih rblang: H’Thi