VOV4.M’nông – Dak kơt lah du ntil ndơ ngêt mô dơi mô geh rnôk ji hir. Yơn lah, dak hôm nha ns^t tay săk soan dăng ma he mô ho\ g^t le\. T^ng ăp nu^h m^n kan khoa học, du kachok dak mbra geh săm 9 nău ji way mâp. Kơt ne\ nău tam săm ji bâh dak mhâm jêng.

            Ji play nuih-du ka chok lor rnôk b^ch.

           Lah ji play nu\ih băl mô ue\h, ân ngêt du ka chok lor rnôk hăn b^ch. Pơng mbra kơl he njrăng n’gang ntoh ăp lvang ji t^ng rơh, hao m’ham tâm play nuih ta ôi ơm nar bah kơi.

Hao m’ham play nuih lah yor rnoh krêp bah dak m’ham âk. Rnôk he jru hăk b^ch, roh dak tâm săk, [ư dak tâm m’ham đêt, rnoh tâm krêp m’ham mbra jêng âk. Yơn lah, lor rnôk hăn b^ch ngêt dak du ka chok dơi [ư n’hu\ch rnoh tâm krêp bah m’ham n’hu\ch ntoh ji play nuih. Yor r^, ngêt du ka chok lor rnôk hăn b^ch lah du\t u\ch đah nu\ih ji play nuih.

Brâp săk-ôi ơm du ka chok dak nđik

Du\t âk nu\ih g^t ôi ơm dâk ngêt du ka chok dak mbra ueh an săk soan. Geh nu\ih ngêt dak bôh, geh nu\ih ngêt dak su\t, geh nu\ih ngêt dak chanh... ndr^ moh dak ngêt ueh ngăn ?

Săk rlău du măng rgâl chất, ân luh ndơ kh^h bah dih. Do\ng dak mô geh s^k, mô geh ndơ kah lah ueh ngăn kơl kloh ndơ kh^h tâm săk. Lah dak s^k mô lah dak geh ndơ kah ri geh mông an rgâl tay, mô dơi ngăch geh tam trih rao kloh tâm săk. Yor r^ ôi ơm du ka chok dak ngăn lah dak si [ư ueh.

Rnôk siăk lơh-an ngêt âk dak lơn rnôk mô geh săk lơh.

Ăp rnôk ji kop duh, săk ntoh êng bah săk mât njrăng êng jêng he n’hu\ch bah duh. Rnôk aơ mbra geh âk dak rhal luh, nsôr n’hâm nga\ch lơn, ntô n’hôl dak âk… rnôk aơ ân ntop âk tay dak. Ngêt dak mô knu\ng ntrôl luh dak rhal n’hanh luh dak chrach, ma hôm ueh an săk, ntrôl [ư an ndơ kaman luh tâm săk ngăch lơn luh le\ bah dih.

Ji khung-sa por dak.

Nu\ih ji khung mô lah saơ mô ue\h tâm khung, dơi do\ng kơt trong [ư sa por dak. Rnôk ru\k por dak an [ư phe lêk le\ rngôch kơt dak vi, lăp tâm mbung lah lêk êng, jru\nh tâm ndul lơ dơh lêk, du\t tâm di đah nu\ih ji khung, ji trong proch. Tâm por geh du dak rao rcho\l le\ ăp ndơ kh^h tâm khung, trong proch luh bah dih.

Krăl ăch-ngêt dak nklu\k têh.  

Krăl ăch geh 2 nkô| nău: ngoay lah tâm săk geh ăch yơn mô tong dak jêng ăch dak, jêr luh bah dih; 2 lah trong proch n’hanh ăp ntil ndơ êng mô soan cho\l luh bah dih. Yor r^, rnôk krăl ăch ăp nar ân ngêt âk dak. Lah yor nkô| nău tal 2 ri ngêt du nklu\l dak, loăn ngăch, gay dak ngăch tât ntrôl an trong proch, ntrôl ăch luh bah dih. Lah ngêt dak nklu\k đêt, dak du\t dơh lăp, jêng tât hăn chrach âk.

M’ưm hok-ngêt dak bôh ntrôl hok n’hanh rsu\ng mbung

 M’ưm hok lah yor du nău rlơn mât njrăng săk soan yor sa ndơ sa mô ueh. Lah m’ưm hok ma jêr hok, dơi ngêt nklu\k âk dak bôh gay ntru\t an hok. Jêh rnôk hok le\, dơi do\ng dak bôh rsu\ng mbung kloh ueh.

Gay ntop dak roh yor hok, ngêt đêt dak bôh, dơi n’hu\ch ji ok rgănh bah nu\ih hok.

Nu\ih rmo\ng-ngêt dak jêh rnôk sa 30 mn^t

70% săk nu\ih lah dak. Du\t âk phản ứng hoá học tâm săk dơi so\k dak [ư nđik săk. Nu\ih rmo\ng lah mô ngêt to\ng ăp dak, ndơ lăi tâm săk mô dơi tâm rgâl, jâk săk lơ hao. Săk rnôk rgâl ndơ kh^h tâm săk, knơm dak [ư luh bah dih. Dak dơi dêr krăl mô ueh tâm khung, trong proch. Nu\ih rmo\ng jêh sa piăng n’gul mong ngêt du đêt dak gay n’hao lêk ndơ săk tâm săk, dêr hao rmo\ng jâk săk.

Mô hăk b^ch-massage đah dak duh lah dak si hăk b^ch.

Săk he mbra mbrơi mbrơi hăk b^ch lah rnôk săk he bah duh. Lor rnôk hăn b^ch ngêt dak duh hôr hôr mô lah trăm jâng mbra kơl săk he duh ndơ\ hăk b^ch. Ân njrăng: dak tam masage lơn lah an săk he, tam masage, duh răm, rbân săk lah ntil dak si hăk b^ch ueh ngăn an săk.

        Ăl ji nuih-ngêt dak âk.

         Rnôk ji nuih, rngot njê, trong plai leh mbra geh âk hoocmon, [ư bôk rngot lơ ji ok. N’hanh tâm ban ăp ndơ kh^h êng, pơng dơi luh bah dih, đah trong [ư ngêt âk dak. Lah ntop đah pah kan jâk, dak rhal luh âk, ndơ kh^h luh âk, săk mbra dơh oi ji bôk rngok, ji nuih tâm săk.

Nu\ih răk rblang: Y Sưng Phê Ja