Kan Trung Quốc leo nkơng lôk tơm pring Hải Dương 981 lăp jru tâm nkuăl văng sa n’hanh dak lêng bah Việt Nam tât 80 hải lý n’hanh ngai đah gôl dak Lý Sơn-Quảng Ngãi 120 hải lý du tơ\ tay đo\ng lah rjăp nau kan bah Trung Quốc lah mro u\ch geh êng Biển Đông. Thiếu tướng Hoàng Văn Đồng, Groi chính uỷ n’gâng kan Cảnh sát dak lêng Việt Nam an gi\t: Ntơm rnôk leo nkơng lôk tơm pring tât a[aơ, rmôt duk mpan Trung Quốc leo nkơng lôk tơm pring hao ti\ng ăp nar. Tât rnôk aơ, Trung Quốc ho\ leo bơi tât 130 duk, tâm rrnôk nê n’ăp ma duk tâm lơh n’hanh duk ta hen đah nau jang, [ư rchăng lơi rmôt kan [ư kan pháp luật bah Việt Nam:

‘Rnoh duk hao âk ti\ng ăp nar, ntơm 60, 80 tât a[aơ lah 130 duk. Ma ăp ntil duk mô knu\ng geh duk nhu\p ka, ma geh n’ăp duk tâm lơh, duk ta hen, pơk jêng nau rchăng têh đah phung he. Yơn lah, ăp nu\ih ta hen cảnh sát dak lêng, rgop đah rmôt mât njrăng dak lêng đah nau mi\n nsôih, janh, phung he ko\ mi\n blau gay ma hăn dăch, rchăng lơi kan Trung Quốc leo kơng lôk tơm pring”.

Kan Trung Quốc loe nkơng lôk pring Hải Dương 981 ndrel đah rnoh janh gay ma rchăng rmôt [ư ti\ng luật pháp klơ dak lêng bah Việt Nam ngăn lah tih nau ton Liên hiệp quốc mpeh Luật dak lêng năm 1982. Ti\ng nê, Trung Quốc ho\ [ư tih nau in tât nau [ư tơm tâm nkuăl văng sa bah Việt Nam. Nua kan bah Trung Quốc ho\ hăn rlơ\ đah nau Ton mpeh nau kan bah ăp ding ta Biển Đông (DOC) đah Trung Quốc n’hanh ăp dak ASEAN. Ti\ng Tiến sĩ Nguyễn Thị Thuận, Khoa luật lam ntur ne, Đại học luật Hà Nôih, Trung Quốc mro ntoh nau nchrăp ăp nau geh [ư tơm gôl dak. Yơn lah ăp nau ma khân păng ndơ\ luh lah nau mpôn nau tih. Ngoai tâm ăp nau mi\n ma Trung Quốc vay do\ng gay mbơh ân nau tih bah khân păng tâm nkaưl văng sa bah Việt Nam l;ah do\ng  Công thư bah Thủ tướng Phạm Văn Đồng năm 1985 njoăl tât Thủ tướng Trung Quốc Chua Ân Lai. Trung Quốc ho\ do\ng ăp nau kan gay ma mi\n êng lah, Chính phủ Việt Nam ho\ kơp dơn nau [ư tơm bah Trung Quốc ddah gôl dạ Hoàng Sa (ma Trung Quốc ntơ lah Tây Sa) n’hanh gôl dak Trường Sa (ma Trung Quốc ntơ lah Nam Sa).

Tiến sĩ Nguyễn Toàn Thắng, Groi kruanh Khoa Công ước lam ntur neh, Đại học luật Hà Nội, mi\n lah: Việt Nam mra dơi phung nau kan bah Trung Quốc tât ngih phat dôih lam ntur neh n’hanh Ngih phat dôih luật dak lêng lam ntur neh. Yơn lah, aơ ko\ lah nau jer jêr yor Trung Quốc mô ndơn nau kan bagh ngih phat dôih. Ntơm bah ntơm tât a[aow, Trung Quốc geh nau mi\n rklaih nau tâm in pit đah ntrong tâm nchră. Yor ri, lah Việt Nam phong dôih ri knu\ng phong ti\ng nau ntru\nh bah Luật dak lêng năm 1982. Việt Nam geh to\ng ăp nau dơi ân saơ nkuăl n’gân nkơng lôk Hải Dương 981 tâm neh dak nơm. Tiến sĩ Nguyễn Toàn Thắng, lah rjăp:

‘Ti\ng nau ntru\nh ta Phần 15, tâm rnôk lah mô dơi geh nau nchrăp n’hanh mô geh tât nau tâm in pit n’hanh lah ăp ding mô săch nau tâm nchră ri nau rklaih ti\ng ntrong kan săm [u\t ta ntu\k nu\ih leo rjaih kan ti\ng phụ lục 7 bah công ước. Tâm nau ngăn, n’ăp Việt Nam n’hanh Trung Quốc ko\ mô săch du ntu\k kan gay ma tâm nchră nau. Yor ri, gâp mi\n lah Việt Nam mra dơi do\ng ăp nau ntru\nh ta phần 15 bah Công ước Luật dak lêng năm 1982 gay ma phong Trung Quốc mpeh nau tih Công ước Luật dak lêng năm 1982”.

Groi giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Bá Diến, Kruanh Hội đồng Viện mi\n rvê Khoa học dak lêng n’hanh gôl dak, Giám đốc ntu\k kan Luật dak lêng n’hanh ntrong dak lêng lam ntur neh kơp dơn, nau u\ch mpeh dak lêng bah Trung Quốc đak Việt Nam mô geh nsru\ng. Đah nau kan rdâng nau leo nkơng lôk tơm pring Hải dương 981 kko\ lah nau mi\n u\ch in dak lêng Biển Đông bah Trung Quốc, Groi GS, TS Nguyễn Bá Diến mi\n lah: Việt Nam gay nchrăp ăp gay ntru\nh nau tâm lơh gay nsit nau dơi tâm di n’hanh ăp nau mpơl saơ ân ngăn. Việt Nam geh to\ng ăp ntil ndơ ân saơ nau [ư tơm bah nơm. Groi Gíáo sư Tién sĩ Nguyễn Bá Diến, ngơi:

‘ Ngoai tâm âk “hăr brah” bah Việt Nam lah nau do\ng tât pháp lý. Ngăn lah do\ng moh nau kan, nau nau [ư, ntă tnu\k kan. Tâm nchră, rdâng n’hanh rchăng nau mi\n bah nu\ih tânm dăch dak nơm gay geh nau kan ân rjăp, janh dăng mpeh pháp lý. Leo phong dôih Trung Quóc ta ngih phat dôih lam ntur neh lah du nau kan dăng mpeh chính trị, jêr ngăn yơn lah mô di lah mô dơi [ư. Gâp min lah nau khlay ngăn lah nsing tâm pháp lý ri Trung Quốc kơt lah mô geh nau nsing mpeh pháp lý mpeh nau u\ch bah khân păng klơ Biển Đông n’hanh nê lah n’hâm dăng bah phung he. Phung he gay geh nau mpơl ân saơ, pháp lý ăp ntil. Nê lah nau rnơm nâl nâl bah phung he”.

Việt Nam mro u\ch nau đăp mpăn, n’huch hô ngăn nau tam in pit, ngăn lah đah Trung Quốc-neh dak tâm dăch geh nau vay ơm tâm boh ueh lăng. Yơn lah, đah nau mi\n, nau kan têh, ntôn lah nau mô ueh tă bah dak băl, Việt Nam mra đă tât luật pháp lam ntur neh gay ma tâm mbơh ân kloh. N’hanh Việt Nam geh ăp pháp lý gay ndơn nau kơl an bah băl bêl lam ntur neh, mât nâp nau [ư tơm, đăp mpăn ân neh dak./.

                                                                        H’Thi răk rblang