Môi tung mâu tơdroăng pêi pro a Leh mơdĭng kơphế Buôn Ma Thuột rôh má 9, tơ’mot hên ngế pêt kơphế tung lâp tơnêi têa tơmâng vâ ‘nâi, mê cho Leh tơ’noăng mơngế pêi chiâk rơkê hơnăm 2025 ƀă pơxá “Pêt kơphế rơkê”. Veăng tơ’noăng mê ai 4 khu lo ing kong pơlê: Dak Lak, Kon Tum, Bình Phước, Sơn La. Kố cho mâu khu tơ’noăng ki rơkê hiăng châ rah xo ing mâu rôh tơ’noăng hdrối mê vâ rah xo mâu khu tơ’noăng pêi chiâk deăng rơkê má môi veăng tơ’noăng kơmăng ki mơgêi. Pơxá “Pêt kơphế rơkê”, mâu ngế tơ’noăng kô tơ’noăng luâ 4 tơdroăng: Mơngế pêi chiâk koh hmât pó vâi krâ nhŏng o, mơngế pêi chiâk rơkê, mơngế pêi chiâk tơrŭm ƀă mơngế pêi chiâk pơloăng mơnúa.

Nâ Hroda Ayun (kuăn ngo Rơđế) ngế tung khu tơ’noăng dêi Dak Lak tối: Ing hneăng tơ’noăng, nâ kô ai tơ’nôm hên tơdroăng hlê plĕng ki nếo tung pêi pêt rak ngăn kơphế ăm dâi lĕm. “Pêt rak ngăn kơphế rơkê”

“Pêt kơphế rơkê” mơni kô kơdroh mơ’no hyôh ‘mêi ing hngêi nhĕng ƀă kring vế xiâm tơnêi ăm hơpok, rak têa mŏng ƀă pro lĕm hyôh kong prâi. Ing rôh tơ’noăng kố, a kô hnê ăm ăm kuăn pơlê mâu tơdroăng ki á hlê hiăng hriâm ing mâu ki ê vâ hnê ăm kuăn pơlê rak ngăn dêi kơdrum kơphế ƀă ‘nâi kơdĭng hlối tơƀrê má môi vâ tơdroăng cheăng kâ dêi kuăn pơlê châ mơnhông ƀă kơdroh kơxô̆ liăn ‘no pêi”.

Rôh tơ’noăng pêi chiâk rơkê hơnăm 2025 ƀă pơxá “Pêt  kơphế rơkê” châ tơkŭm po a Plông kân lơ 10/3, pơlê kong kơdrâm Buôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak hiăng tơ’mot hên kuăn pơlê tơmâng vâ ‘nâi. Pôa Y Mơi Mlô (kuăn ngo Rơđế) lo ing cheăm Cư Né, tơring Krông Ƀuk troh veăng tríu hak têa kŏng môi tuăn rôh tơ’noăng ăm ‘nâi, tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê klêi kơ’nâi hâi tơnêi têa châ tơleăng lĕm troh nôkố ki hên kơnôm kơphế.

Malối sap hơnăm nah troh nôkố, yă kơphế to kơnâ tơdroăng rêh ối hiăng tơƀrê tâ. Tiô pôa Y Mơi Mlô tơdroăng tơkŭm po tơ’noăng pơxá “Mơngế pêi chiâk tơ’noăng dêi rơpó ngăn ngế ki lâi pêi cheăng rơkê’’ tung rôh po leh mơdĭng kơphế xuân kum kuăn pơlê mơdêk pêi lĕm tơƀrê kơphế tê ăm kong têa ê.

“Tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê châ mơnhông tơƀrê, xua mê nôkố kơphế châ kơnâ yă. Ai hên tơdroăng pơ’lêh, tơdroăng rêh ối hiăng mơnhông tơƀrê, ai liăn rôe rơxế xuân kơnôm ing mê kơphế ai yă, kuăn pơlê phiu ro’nâng’’. Klêi po leh mơdĭng kơphế rôh kố, xuân  vâ rêm ngế tung lâp plâi tơnêi ‘nâi kơphế Buôn Ma Thuột pêi krúa tê ăm kong têa ê. Púi vâ kô hía ah kơphế ai yă kơnâ tâ nếo vâ kuăn pơlê ai tơdroăng rêh ối tơniăn lĕm tâ”.

A rôh Tơ’noăng mơngế pêi chiâk rơkê hơnăm 2025 pơxá “Pêt kơphế rơkê”, mâu ngế tơ’noăng hiăng mơhno tơdroăng ki tơná hlê, ki rơkê tung pêi pêt rak ngăn kơphế, mơhno túa tơná pêi cheăng ƀă hlê tung xúa kơmăi kơmok ki rơkê túa nếo, khoa hok kih thuât tung pêi pêt rak ngăn kơphế rơkê hlối hmâ ƀă hyôh kong prâi ƀă mâu tơdroăng tơdjâk troh  têng,  kơ-óu, uâ pơliê, pro kơphế, tê mơdró, tơrŭm pêi cheăng, pêi pro nhên, mơjiâng ƀă mơnhông khu tơrŭm cheăng tung kơvâ pêt kơphế Việt Nam. Cho mơngế tung Khu tơ’noăng dêi Bình Phước, pôa Nguyễn Văn Nhân tối tiah kố, rôh tơ’noăng cho plông xah hêi ki khât ai pơxúa ăm kuăn pơlê ki pêt kơphế.

 “Ngin hâk tơngăm drêng châ veăng ối akố vâ hnê tối mâu tơdroăng ki ngin ăm kuăn pơlê vâ kuăn  pơlê hlê bôi túa pêi cheăng châ châ tơƀrê tơmeăm pê lo  lĕm krúa. Xua tơdroăng rơhêng rah rôe dêi kơchơ tê mơdró nôkố vâi ôh tá xê to kal ai hên tơmeăm, tơmeăm pê lo thế lĕm krúa mê nếo châ tê ăm kong têa ê hên tâ”.

Tơmâng khât troh xiâm tơdroăng “Pêi pêt kơphế troh a ki rơkê khât”, pôa Lê Đình Tư, Ngế Pơkuâ kơdrum deăng Aeroco Coffee, pơlê kong kơdrâm Buôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak ăm ‘nâi: Mâu hơnăm achê kố, a kong pơlê kố hiăng pêi pro tơdroăng cheăng tơrŭm vâ mơjiâng hệ sinh thái kơphế krúa lĕm, ki xiâm vâ ai tơmeăm pê lo lĕm, ai tiô pơkâ  tê  tơmeăm ki lĕm ăm kong têa ê:

“Ngin hiăng veăng ƀă tơdroăng pêi pro kơphế ki dâi lĕm dêi kong pơlê, troh nôkố kơphế dêi ngin hiăng châ tê a kơchơ mâu kong têa ki pơrah. Nôkố ngin kal kơjo kum tơbleăng kơphế xú lĕm dêi Buôn Ma Thuột tối krê ƀă Việt Nam tối tơdjuôm. Mê cho môi tung mâu tơdroăng ki xiâm vâ mâu ngế rơkê, mâu ngế kơ-óu, uâ, pơliê, mâu ngế vâ ôu kơphế ki xú lĕm, ing mê pin kô tơbleăng kơphế Việt Nam châ pơ-eăng troh lâp plâi tơnêi”.

Tung rôh po Leh mơdĭng kơphế Buôn Ma Thuột rôh má 9 xuân hiăng po hneăng hôp tơpui tơno lâp plâi tơnêi pơxá “Tơdjêp ƀă mơnhông kơphế Việt “ Hneăng hôp tơkŭm tơpui mâu tơdroăng kal trâu rơdâ tâ ‘na kơvâ  tê kơphế, mê cho: Tơdroăng ‘na kơchô mơdró kơphế lâp plâi tơnêi, mơngế ki vâ xúa ôu kơphế. Pơkâ tơbleăng mâu tơdroăng tŏng gum vâ hmâ ƀă pơkâ EUDR ƀă kơvâ pêt kơphế Việt Nam; mâu pơkâ tung pêi pê thế tro ƀă kơpong pêt kơphế...

Tơdrêng amê, mâu kăn xuân tơpui tơno hnoăng cheăng dêi khu mơdró tung mơdêk pêt kơphế Việt Nam ƀă mơjiâng inâi kơphế Buôn Ma Thuột - Tíu troh dêi kơphế lâp plâi tơnêi; tơdroăng tê kơphế ăm kong têa ê, tối ‘na kơchơ mơdró ƀă ki pá ’na mơngế xúa kơphế nôkố, troăng hơlâ kơchô mơdró ăm kơvâ pêt kơphế Việt Nam./.