Ƀă ngiâ méa ki tơbrêi rơlâi ôh tá châ koi, tơvât ƀă tơdroăng ki hêng hôu, pôa Nguyễn Văn Tấn (thôn 8, cheăm Ia Tô, tơring Ia Grai, kong pơlê Gia Lai) ăm ‘nâi, kong măng hnah rơpŏng pôa tro khu tong mot tung hngêi 2 xôh. Plông têng tơmeăm hiăng ai kơnâng meăm ilá, hngêi cho a kơpong kuăn pơlê ối la mâu ngế ki tong xuân ôh tá xâu mot vâ tong kơphế ki chôu a plông. Rơpŏng ai 3 ha kơphế, dế nôkố hiăng krí châ lối tơdế, ƀă dâng 25 tâ̆n plâi ối drêh dế têng a plông. Tiô pôa Tấn, yă kơphế hơnăm kố kơnâ, rêm kơxâk tê châ lối rơtuh liăn hiăng pro ăm mâu khu ki tong chiâng ôh tá xâu tâ.

“Nôkố môi kơxâk kơphế ối drêh tê châ lối rơtuh liăn, ƀă kơphế kloăng châ lối chât rơtuh liăn mê tá hâi ai ki hơnăm ki vâi tơnôu rơhêng vâ tong môi tiah hơnăm kố, a kong măng vâi hếo ing kơnâng tung mot tung plông. Nếo kong măng hnah, péa xôh athế lo lăm ngăn mâu ngế ki tong. A chiâk mê vâi tong vâi đôu tơkâng djâ krí u ê ah ai ngế ki lăm xoi xo”.

Rơtế ƀă Gia Lai, mâu kong pơlê kơpong Tây Nguyên pơrá dế mot tung rơnó krí kơphế. Ro xua kơphế kơnâ (sap ing 12- - 130 rơpâu liăn tung môi kg kloăng) la vâi krâ nhŏng o a hên tíu xuân dế tôu tuăn ó khât tơdroăng ki xâu vâi tong. Pôa Nguyễn Văn Quý, thôn Thanh Lâm, cheăm Đức Minh, tơring Dak Mil, kong pơlê Dak Nông ăm ‘nâi, hiăng ai tơdroăng ki ai khu tong krí kơphế pro vâi krâ nhŏng o koi ôh tá kâi chiâng hlâk tung rơnó krí kơphế kố.

“Hơnăm kố yă kơphế to kơnâ, kuăn pơlê akố ai mâu tíu ki ‘nâ hiăng tro vâi tong. Xuân púi vâ tôh rak vế môi tiah mâu hơnăm hdrối mê hía nah, pêi tro hnoăng cheăng dêi tơná a cheăm Đức Minh”.

Rơtế ƀă kơdrum loăng, tung plông têng dêi kuăn pơlê, mâu ngế ki tong xuân ối tơmiât troh mâu tíu pêt, mâu kŏng ti kơphế, mâu hnôu ki ‘măn chôu hên kơphế dế krí xo. Pôa Đỗ Giao Hưởng, Ngế ki châ hnoăng kăn hnê ngăn, hlối cho kăn pơkuâ Kŏng ti kơphế Ia Blan, tơring Ia Grai, kong pơlê Gia Lai ăm ‘nâi, tơdroăng tong kơphế a rơnó krí hơnăm kố hlo ôh tá tơniăn, vâi rơkê tâ pro ăm kŏng ti pá vâ hbrâ mơdât.

Dế nôkố, tá kăn pơkuâ, kŏng nhân tung tâi tâng kŏng ti pơrá châ  pơkâ thế lo vâ lăm pơtrui ngăn, rak vế kơdrum ƀă hnôu a rêm kong măng.

“Môi tiah kong măng hnah, ai 4 ngế cho a 11-12 chôu kong măng kơdrâ mot tung tung plông dêi kŏng ti, mơhúa khu ki gâk hiăng châ hlo mê mâu ngế ki kố vâi kơtâu hdâ lôi. Hơnăm kố yă kơphế kơnâ, kơnâ má môi sap nah tá hâi chói ai dêi kơphế mê tơdroăng ki vâi tong chiâng rế xơpá ôh tá kâi châ mơdât. Sap ing rôh pơxiâm krí mê ngin hiăng tơrŭm krếo kŏng an cheăm ƀă pâ thế khu kăn pơkuâ cheăm gum ‘na cheăng rak ngăn tung pơla krí kơphế”.

Rak vế kơdrum loăng pêt, kế tơmeăm ăm kuăn pơlê tung rơnó krí xo dêi tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng tối tơdjuôm, kơphế tối krê châ kŏng an mâu kong pơlê kơpong Tây Nguyên tơbleăng đi đo. Laga, tơdroăng gâk kring tơniăn tung rơnó krí kơphế hơnăm kố ôh tá tơniăn, xua mê kŏng an mâu tơring, cheăm hiăng hbrâ rơnáu thăm pơtroh, tơrŭm krá tơniăn ƀă kuăn pơlê ƀă tôh gâk kring, pêi pro tơdroăng lăm pơtrui ngăn – hbrâ mơdât, malối cho mot tung rơnó krí kơphế tum. Trung tă Đồng Thị Lâm, Ngế pơkuâ Kŏng an cheăm Đức Minh, tơring Dak Mil, kong pơlê Dak Nông, ăm ‘nâi.

''Ƀă mâu túa rak ngăn kơphế mê đi đo kŏng an cheăm hiăng tí tăng ‘nâi plĕng tơbleăng. Laga, séa ngăn tung tơdroăng ki ai khât hơnăm kố, pakĭng xing xoăng 6 tôh ối a chiâk tiô tơnêi tơníu ki vâi gâk, 1 tôh gâk đi đo kŏng an cheăm mê mâu tôh ki ê xuân rế ai hên”.

A tơring Ia Grai, kong pơlê Gia Lai, Trung tă Trương Ngọc Ánh – Đô̆i trưởng Đô̆i tí tăng ‘nâi plĕng Kŏng an tơring ăm ‘nâi, tơdroăng ki rak ngăn kơdrum kơphế dêi rêm ngế kuăn pơlê châ pêi tiô hên lâm.

“Ƀă túa pơkâ “hbrâ mơdât ing pơlê cheăm, hbrâ mơdât ing kong pơlê”, ngin hiăng tơbleăng tơdroăng ki lăm pơtrui ngăn tiô 3 tíu, tíu tung dế cho rak vế gâk kring pơlê cheăm, tíu má péa cho kŏng an cheăm, ƀă tíu pa kong cho kŏng an tơring. Pakĭng mê, ngin ối tơrŭm lăm pơtrui ngăn, hbrâ mơdât, rế pơtrui ngăn tơdroăng cheăng vâ rak vế tơniăn ăm mâu kơdrum loăng dêi vâi krâ nhŏng o”.