Hriăn pro mâu kế têng ai râ  troh a ‘ngêi dêi kuâ hngêi cho tíu ki châ eăng mâ hâi trâ hên, cho ki ăm rĕng hlo tung tơdroăng hriăn pro hơ’nêh ro têng môi roh tô dêi tíu pêi cheăng Tuấn Hậu, pơlê kân Phú Túc, tơring Krông Pa. Mâu hơ’nêh ro ki têng ƀă kơpeăng kŏng châ rah xo ing hơ’nêh ki lĕm ngăn kơhiâm má môi ai hơ’nêh xŏn, ôh tá hơ’lâk ƀă rơmâ, klêi râm po, ƀôt ngot, kơtĕm, toih, hăng hí ƀă plăng lôi dâng 60 phut, hiăng chiâng têng a tơdrá ki pro têng ton sap 3-4 chôu. Pôa Trần Quang Tuấn - Ngế pơkuâ tíu pêi cheăng pro hơ’nêh ro têng môi roh tô  ăm ‘nâi, rêm hâi kong to lĕm, pôa têng dêi péa kơlêa, têng sap 9 chôu troh 12 chôu ƀă ing 12 chôu troh 15 chôu. Pôa Tuấn ăm ‘nâi, ing môi kơchâi kâ ki kơhiâm dêi kuăn pơlê kuăn ngo Gia Lai a pơlê, hơ’nêh ro têng môi tô Krông Pa nôkố hiăng châ tê a hên kơchơ:

“Hơ’nêh mâ kố pơxiâm pro ing kơchâi kâ ki hmâ kâ dêi mơngế Jarai, ing mê, kuăn pơlê xo ki mê pro kơchâi kâ têk ăm tơmối tung pơla hdrối kố nah. Krê to kơ-óu, râm po, ƀôt ngot, kơtĕm toih, hăng hí ƀă plăng, mê ngin ai kơ-óu râm mâu kế ăm kơhiâm tiô túa kơpêi krê dêi rơpŏng hngêi, ôh tá môi tiah ƀă kơchơ mơdró tê, ki phá krê xêh gá tiah mê. Rêm hneăng ai tơkŭm po mơdĭng ‘na tơleăng tơmeăm kế kâ dêi kuăn pơlê pêi pro mê rơpŏng hngêi a ai veăng tơbleăng. Ai rôh po kơchơ krếo thế troh a kô veăng tơbleăng dêi há mâu kơchâi kâ ki ki kơhiâm vâ ăm kuăn pơlê rôe kâ”.

Tơdrêng ƀă Tuấn Hậu, hên rơpŏng hngêi a tơring Krông Pa xuân veăng pro hơ’nêh ro têng môi tô, mơjiâng mâu inâi ki vâi nhoăm ô eăng ƀă châ mơnhên cho tơmeăm OCOP dêi tơring. Jâ Hồ Thị Mười - Ngế pơkuâ tíu pêi cheăng Mười Đức pơlê kân Phú Túc, tơring Krông Pa hiăng pêi cheăng hmâ pêi pro vâ chê 30 hơnăm, hriăn pro hơ’nêh ro têng môi roh tô. Tiô jâ Mười, rêm hâi, tíu pêi cheăng dêi jâ hiăng pro dâng 50 kg hơ’nêh ro ối drêh. A pơla rôh  vâ troh Têt ai pro 5 - 7 tă hơ’nêh ro vâ tê ăm mâu  tíu pêi cheăng,  châ xo hên kơxô̆ liăn.

“Nôkố, rơpŏng hngêi xuân dế ai 3 sao tơring ăm ƀă la ngiâ kô  ah tơring xuân pâ thế pin tâk 4 sao, tơmeăm pin pêi lo hnê luâ tâ mâu  tơdroăng ki lĕm pro luâ tâ há, tơmeăm pro xuân kơhiâm tâ, vâ tơbleăng tê ăm kơchơ mơdró ƀă pin thế pêi pro vâ châ 4 hơlŏng vâ teăng tiô kơchơ tê mơdró dêi lâp tơnêi têa. Xua ivá dêi mơngế rôe xúa á tơmiêt la ngiâ cho tơdroăng pêi pro tơniăn krúa kế kâ ƀă mâu kơchâi kâ ki pêi pro lĕm kơhiâm tâ há’’.

Nâ Hoàng Thị Minh Châu, ối a pơlê kân Phú Cần, tơring Krông Pa  xuân cho ngế ki hmâ troh lăm rôe ro ki têng môi tô vâ ăm rơpŏng hngêi ki ối a pơlê rêm rôh troh Têt .

“Á rơhêng vâ kâ hơ’nêh ro têng môi roh tô a Krông Pa, Gia Lai, xua ro akố kâ ga kơhiâm iâ há hlối cho ro ki kân xua ing rêi nhâ kong, hơ’nêh kơhiâm, tơpruăn lĕm, châ têng ƀă kong tô drêng kong dế tô têi, kâ tâ ki kơhiâm phá tơ ê. Rêm hơnăm vâ chê troh Têt a hmâ rôe to lâi kg djâ a hngêi pro tơmeăm ki ăm dêi nhŏng o pú hmâ, jâ pôa, nôu pâ, ngoh nâ, o”.

Lâp tung tơring Krông Pa ai dâng 30 tíu pêi cheăng pro hơ’nêh ro  têng môi roh tô. Tung kơxô̆ 29 tơmeăm OCOP dêi tơring, ai 20 tơmeăm kế kâ châ hriăn pro ing hơ’nêh ro têng khăng ki chiê ku kŭn, hơ’nêh ro têng kơlêa kâ kân, kơxêng miâ ro têng môi tô, hơ’nêh ro pheăng a kơnoh on ‘măn a drá peăng... Pôa Nguyễn Đình Nhung - Kăn hnê ngăn Kuăn pơlê pêi chiâk tơring Krông Pa, ăm ‘nâi: Vâ kơjo kum kuăn pơlê mơnhông pro rơdâ pêi pro ƀă châ tơbleăng tê a kơchơ khu kuăn pơlê ki pêi chiâk dêi tơring tơrŭm ƀă mâu khu râ kơvâ cheăng, cheăm, tơring, kong pơlê mơdêk hnê kuăn pơlê thế kơhnâ veăng pêi lo tơmeăm châ mơnhên OCOP pro tơ’lêi hlâu vâ mâu khu tơ’lêi châ tơbleăng tơmeăm pêi lo, po rơdâ kơchơ mơdró.

“Rêm hơnăm khu ngăn kuăn pơlê xuân ai pơkâ mơjiâng mâu tơdroăng, malối tung tơdroăng djâ tơmeăm lăm veăng tơbleăng tê a kơchơ drêng tê tơmeăm pê lo ing chiâk deăng dêi kong pơlê tơkŭm po, klêi mê mâu tơring ki ê tơkŭm po xuân môi tiah mê. Hnê mơhno dêi khu ngăn kuăn pơlê pêi chiâk rêm râ tơkŭm ăm mâu rơpŏng kuăn pơlê ki mơdró rơkê, malối cho mâu rơpŏng pêi lo tơmeăm OCOP, tơmeăm tê mơdró tung điê̆n tưh”.

Ƀă tâi tâng ai lối 64.000 to ro, tung mê, ki hên cho hdrê ro kŭn, Krông Pa dế pơtối rak vế pêi pro ki tơ’lêi hlâu pơxúa krê ing tơmeăm pêi  lo krúa lĕm. Tơdroăng tơrŭm pơla kong kế tơnêi tơníu, nhâ loăng, kih thuât hriăn pro krê xêh ƀă mâu tơdroăng tŏng gum hiăng veăng gum kơvâ pro hơ’nêh ro têng môi tô chiâng tơdroăng cheăng  pêi ki pơxúa ăm kuăn pơlê a tơring.

Kơ’nâi kố cho roh tơpui tơno dêi ngế chêh hlá tơbeăng ‘na tơdroăng kố ƀă pôa Võ Ngọc Châu, Kăn pơkuâ Ƀơrô Chiâk deăng ƀă Mơnhông thôn pơlê tơring Krông Pa vâ ‘nâi tơmeăm ki ai hlâu, mơnhên troăng mơnhông mơdêk tơmeăm kơchâi mâm ro têng a kong tô môi hâi a kong pơlê tung la ngiâ.

-Pâ mơnê kơ pôa Võ Ngọc Châu, Kăn pơkuâ ƀơrô Chiâk deăng ƀă  Mơnhông thôn pơlê tơring Krông Pa hiăng veăng tơpui tơno tung tơdroăng hâi kố. Pôa kô chiâng tối ăm ‘nâi tâi tâng ‘na tơdroăng mơjiâng pro tơmeăm mâm kâ cho hơ’nêh ro têng a kong tô môi hâi a kong pơlê tơná?

Pôa Võ Ngọc Châu: Ro têng a kong tô môi hâi Krông Pa cho tơmeăm ki châ ô eăng dêi tơring Krông Pa. Tơmeăm châ mơjiâng a inâi dêi ro Krông Pa, Gia Lai. Châ Kơ koan xiâm Pơkuâ tuăn ngoâ rơkê mơnhên a kơxô̆ 1319237 hâi lơ 18/3/2022, tơmeăm ki ô eăng dêi ki dâi lĕm dêi ro tiô a tâi tâng kơxô̆ ro 64 rơpâu to, ối má môi top dêi kong pơlê Gia Lai, ki hên cho ro hdrê ki khu kŭn dêi kong pơlê, păn tiô troăng kơ’nêi tung tơring xua mê hiăng châ mơjiâng inâi. Kơnôm mê, hơ’nêh ro ga xú lĕm, kơhiâm, tơpruăn lĕm, rơtế ƀă kong prâi tô, khăng lĕm ki phá tơ-ê dêi kơpong Krông Pa thăm pro tơdroăng ki lĕm vâ tơmeăm châ kơhiâm ƀă ai ki xú lĕm má môi, phá tơ-ê ôh tá ai tíu ki lâi ai ôh. Nôkố, tung tơring Krông Pa ai 30 tơmeăm pro ing ro, ki rơhêng vâ tối tung mê ai 2 tơmeăm OCOP châ mơnhên 4 hơlŏng dêi kong pơlê. Xua mê, kố xuân cho tơdroăng ki loi tơngah ăm tơdroăng mơnhông mơdêk ƀă tơdroăng ki loi tơngah dêi a kơchơ mơdró dêi tơring Krông Pa.

-Tiah mê, tiô pôa tơdroăng ki lâi pro tơmeăm mâm kâ kơhiâm phá tơ-ê dêi ro têng a kong tô môi hâi Krông Pa?

Pôa Nguyễn Ngọc Châu: Kơjo ki lâi chiâng tơdroăng ki phá tơ-ê dêi ro têng a kong tô môi hâi Krông Pa cho tơdroăng ki kơhiâm dêi ro têng a kong tô môi hâi Krông Pa châ mơjiâng pro xua hên tơdroăng ki phá tơ-ê. Ahdrối, tơmeăm ki xiâm cho khu ro ki hên cho hdrê ro khu kŭn tơring djâ păn ăm rêi xêh nhâ tung kong kế dêi kơpong, tíu ai kong prâi khăng lĕm ƀă tô ki phá tơ-ê. Tơdroăng kố gum khu ro xông kân rơdêi ƀă ai hơ’nêh dâi, kơhiâm ƀă xú hŏm lĕm. Tơdroăng pro tơmeăm kơchâi ro têng a kong tô môi hâi cho tơdroăng ki pơkâ châ pro tiô troăng tiô khôi vâi krâ nah cho têng a kong tô môi hâi, rak ki xú lĕm ki ai xêh ƀă ki ối lĕm dêi hơ’nêh. Troăng pro kố gum hơ’nêh ro têng khăng, xuân ối rak ki kơchoh lĕm, ki rĕng tâ tơpruăn i iâ, xú hŏm lĕm phá tơ-ê dêi ro têng a kong tô môi hâi tâng pơchông ƀă tơring ki ê. Pakĭng mê, tơ’nôm môi tơdroăng khôi túa lĕm gum mơjiâng tơdroăng ki phá tơ-ê pơla ro têng a kong tô môi hâi Krông Pa, jâ tơdroăng châ mơnúa ƀă kơchâi kâ ki phá tơ-ê ăm mơngế xúa. Mâu tơdroăng kố hiăng gum mơjiâng kơchâi ro xú kơhiâm lĕm, ki rơhêng vâ tối lĕm ƀă ô eăng tung ƀă pa kong kong pơlê.

-Tiah mê, khu râ kăn pơkuâ tơring ƀă kơvâ cheăng tơring mơnhông kơvâ têng a kong tô môi hâi môi tiah lâi tung la ngiâ ah?

Pôa Nguyễn Ngọc Châu: Rêm hơnăm, Vi ƀan tơring hnê mơhno mâu kơvâ ƀă mâu kơ koan cheăng tơkŭm po mâu kơchơ mơđah tơbleăng tơmeăm khoăng pêi lo ing chiâk deăng tung tơring vâ tơbleăng tơmeăm dêi ro têng a kong tô môi hâi. Rêm hơnăm, tơring xuân hiăng pơtroh mâu tơmeăm OCOP lăm veăng tơbleăng inâi tung kong pơlê, kong pơlê ki ê ƀă  mâu kong pơlê, pơlê kong kơdrâm. Ki xiâm dêi tơdroăng kố vâ tơbleăng inâi ƀă tơbleăng hơ’nêh ro têng a kong tô môi hâi Krông Pa troh ƀă mâu tíu ki ê. Vâ mơnhông tơniăn, tơring ai mơnhên troăng pêi la ngiâ tŏng gum kih thuât pro tiô rơxông nếo vâ mơdêk ki kơnâ inâi, po rơdâ kơchơ tê mơdró ƀă mơnhông tơrŭm tơdroăng ki kơnâ ing mơjiâng pro troh tê. Ro têng a kong tô môi hâi Krông Pa ôh tá xê to tơmeăm ki má môi dêi tơring mê ối cho tơdroăng ki mơhnhôk ki kal mơdêk cheăng kâ ƀă  tơbleăng um méa dêi tơring.

-Ê, mơnê hên kơ pôa!