Trong gian bếp ngôi nhà dài, amí Sa-ley ở buôn Ea Mắp, xã Ea Pôk, huyện Chư Mgar, tỉnh Đắk Lắk, giã lá mì tươi chuẩn bị món lá mì xào hoa đu đủ đực cho bữa cơm của gia đình. Amí Sa-ley bảo, đây là món “hao cơm”, ăn bao nhiêu cũng không thấy chán.

Để có món lá mì xào thơm ngon, phải chọn loại mì ta, có cọng màu đỏ tím, lá nhỏ và mỏng. Phải hái từ sáng sớm, khi những chiếc lá xanh non còn phủ đầy phấn trắng. Được chọn hái là những lá non gần ngọn, sau đó bỏ phần cuống dài, đem về rửa sạch, trải đều trên nong vò nát hoặc cho vào cối giã nhuyễn trước khi nấu.

Amí Sa-ley bảo: “Lá mì mùa mưa này thì nhiều, mùa nắng hiếm. Mấy đứa nhỏ ở nhà chỉ thích món này thôi. Thịt cá cũng nhiều nhưng ăn không bao nhiêu. Chứ canh lá mì, nấu cả nồi to cũng hết. Cứ bỏ sả này, ớt này, củ nén này, có cá hấp thì thêm cá hấp, không có cá hấp thì cá khô cũng được, nhưng mà cá hấp thì vẫn hợp vị hơn”.

Ngoài sả, ớt, củ nén để tạo vị cay và mùi thơm, nguyên liệu không thể thiếu của món lá mì xào là hoa đu đủ đực và ít trái cà đắng. Những bông hoa đu đủ đực vừa chớm nở, chưa bung hẳn, được hái xuống, ngắt bỏ phần cọng già, rửa sạch, để ráo nước. Làm nên vị béo ngậy của món ăn là mỡ heo, thêm chút cá cơm khô hoặc cá hấp xé nhỏ.

Chị Nguyễn Hải Yến, chủ một nhà hàng đặc sản ở thị trấn Ea Pôk, huyện Chư Mgar, lấy chồng người Ê Đê, cho biết: Lá mì xào đu đủ đực nguyên chất Ê Đê thường có vị rất đắng và cay. Vào nhà hàng, món này được chế biến theo cách khác để gia giảm vị đắng cay cho phù hợp.

“Hoa đu đủ đực vị đắng quá thì phải luộc qua nước sôi rồi vò, lá mì cũng vò đi. Sau đó bắc chảo lên, bỏ mỡ và các nguyên liệu vào xào. Món lá mì xào này thì phải thật cay ăn mới ngon. Nên món này phải làm cay một tí” – chị Yến cho biết.

Bí quyết để món lá mì xào ngon còn ở cách giữ lửa. Lửa chỉ cần liu riu để lá mì chín nhưng không khô, cà chỉ chín tới, hoa đu đủ còn giòn tươi. Vị đăng đắng của lá mì, cà và hoa đu đủ đực quyện với vị ngầy ngậy, ngòn ngọt của mỡ heo, cá khô và cảm giác cay xé lưỡi của ớt hiểm tạo nên sự kích thích ngay từ miếng đầu tiên.

Aduôn H’Nhap, ở buôn Knia 4, xã Ea Bar, huyện Buôn Đôn, cho biết, cây mì và các món chế biến từ lá mì đã gắn bó với bà con từ những ngày còn khó khăn, đói khổ. Bây giờ cuộc sống đầy đủ hơn, trong buôn không còn nhà ai phải dùng củ mì độn cơm, nhưng những món ăn từ lá mì vẫn được dùng thường xuyên trong mâm cơm gia đình.

Bà H’Nháp thủng thẳng cười: “Ở nhà hay nấu món này lắm, như mình già thì rất thích món này, lũ trẻ thì cũng tùy đứa thích. Người ta bảo món này là món của người già mà, món ngày xưa đấy... Nấu món này phải thái sả, xào khô với cá hấp, hoa đu đủ đực. Còn nấu canh thì có món canh súp lá Yao”.

Không cần nhiều nguyên liệu cầu kỳ, không chế biến phức tạp, món lá mì xào hoa đu đủ đực vẫn làm cho bữa cơm thêm hương vị và hấp dẫn, gắn kết các thành viên trong gia đình.

Các nguyên liệu chính của món lá mì xào

Không cầu kỳ, nhưng món lá mì xào là món ngon hấp dẫn và hao cơm

Món lá mì xào đã được nhiều nhà hàng ở Đắk Lawsk đưa vào thực đơn phục vụ khách

H’Xíu/VOV-Tây Nguyên