Gia Lai đei lơ tơmam đơ̆ng choh jang sa, bri ‘long tĕch tơ̆ teh đak đe ƀơm ưh kơ ‘lơ̆ng kơtă đơ̆ng tơdrong hơgăt tơ jră hiong bri đơ̆ng EU, ‘noh đei cheh phe, kơsu, ‘long tơ̆r păng dôm tơmam ‘long. Dôm tơmam âu tŏk bŏk hơnhăk ăn jên tĕch tơ̆ teh đak đe dang 500 - 600 triệu USD ăn dêh char. Lơ̆m noh EU jĭ anih tĕch mơdro gĭt kăl. Hăm athei ‘nao đơ̆ng EU, anih mơdro sa athei tơchă băt anih pơm tơlĕch trŏ luơ̆t, vei sơđơ̆ng ưh kơ đei tơmam đơ̆ng bri đei phă.

Ƀok Lê Đức Vương- kang ƀô̆ vei lăng tơdrong jang kơ Kŏng ti Nestle Việt Nam tơ̆ Gia Lai roi tơbăt, lăp ƀơ̆t EU roi tơbăt găh luơ̆t, vă đĭ đăng dôm anih mơdro sa tih tĕch tơlĕch cheh phe lơ̆m EU hlôi kơchăng chih pơkeh dôm tơdrong hơgăt. Ƀơ̆t mă dôm anih mơdro sa iĕ păng ŭnh hnam jang chŭn mir tơƀơ̆p lơ mơmat tat yua ưh kơ măh kơmăy tơchă băt anih pơm tơlĕch kơjăp păng kon jên bơ̆jang ưh kơ lơ. Mă lei, dôm tơdrong hơgăt âu kŭm pơih ăn tơdrong hiôk tih ăn anih mơdro sa Gia Lai hơtŏk ‘lơ̆ng kơjă hơnăn, pơm tơdrong ‘lơ̆ng pơjei băl tơ̆ anih mơdro sa châu Âu:

“Anih tơm vei lăng găh Choh jang sa păng Cham char tơgŭm anih mơdro sa vă băt đei tơdrong đei yua mưh vang jang dôm tơdrong hơgăt găh tơ jră phă bri păng băt hơdăh trŏ ƀlep. Hăm anih mơdro sa iĕ păng ŭnh hnam kon pơlei jang chŭn mir ‘noh athei pơm  polygon (mĭnh tơmam kơmăy kơmŏk tơgŭm tơchă băt anih pơm tơlĕch tơmam” păng băt kơnăl anih. Tơdăh đe sư pơm glăi ‘noh đơ̆ng rŏng âu  pơm ming dơ̆ng tôch kơ hoach jên. 100 truh 200 ŭnh hnam ‘noh ƀônh, mă lei mưh 2,3 jĭt rơbâu ŭnh hnam ‘noh tôch kơ mơmat. Cheh phe tĕch tơ̆ anih tĕch mơdro EU đei hla ar pơkăp EUDR ‘noh đei tĕch măk ƀiơ̆ pơting hăm cheh phe hmă. Tôch kơ hơiă, yua kơ tơdrong ‘nâu gô pơtrŭt anih mơdro sa đei jên hơpăh mưh đe sư pơm kiơ̆ dôm tơdrong hơgăt âu. ‘Nâu jĭ tơdrong tưk tơiung tôch kơ tih.”

Kiơ̆ kơ dôm bơngai joăt jang tĕch mơdro păng anih tĕch mơdro, vă gơh pơm lăp hăm EUDR, dôm anih mơdro sa kăl kơ tơ tĕnh pơjing kơmăy tơchă băt anih pơm tơlĕch kơjăp, gơh iŏk yua kơmăy blockchain vă pơm rơđăh tơdrong roi tơbăt; Jang hơdai hăm dôm khŭl hơlen lăng vă tơƀôh hơdăh tơmam ưh kơ ƀơm truh phă bri; Iŏk yua tơdrong jang pơm tơlĕch kơjăp, tơ jur ƀiơ̆ ƀơm ưh kơ ‘lơ̆ng cham char.

‘Ngoăih kơ ‘noh, Gia Lai pơma hơdrô̆ păng dôm dêh char Tây Nguyên pơma atŭm kŭm kăl kơ chăng vang jang dôm tơdrong jang tơgŭm tơplih kơjăp, hơtŏk ‘lơ̆ng đon hlôh vao đơ̆ng kon pơlei jang chŭn mir păng bơngai pơtruh găh tơdrong gĭt kăl đơ̆ng tơdrong choh pơtăm kiơ̆ trong kơjăp.

Ƀok Bùi Đức Hào- găh Khŭl pơcheh tĕch mơdro kơjăp, roi tơbăt: “Lăp 2,3 khei đơ̆ng rŏng kơ Jơnŭm Châu Âu tơlĕch ăn luơ̆t ‘nâu, ‘noh Anih tơm vei lăng găh Choh jang sa păng Cham char hlôi tơlĕch ăn tơdrong bơ̆jang, pơjing hơnih chih răk tơring pơtăm păng bơ̆jang kiơ̆ dôm trong jang pơm lăp hăm dôm tơdrong ‘meh vă đơ̆ng EUDR. Dôm dêh char kŭm hlôi pơtơm mơ̆t jang. Cheh phe tơ̆ dêh char Gia Lai oei răh rai tơ̆ dôm apŭng, oei tơ̆ tơring hơtăih hơtŏ ‘noh gô mơmat tat hloh. Mă lei, Gia Lai kŭm jing dêh char mă blŭng đei grŭp bơ̆jang ODA, thoi noh gô pơm tơdrong hiôk ăn dôm tơdrong jang vă jê̆ truh jơnei ‘lơ̆ng hơiă”.