VOV4.Bahnar  -  Vă je# 10 sơnăm năm oe\i sa jang sa tơ\ groi te\h hle, năr 18-10 -2014, 199 u\nh hnam năm oe\i an^h hle tơ\ tơring Hơ Moong, apu\ng Sa Thầy, dêh char Kon Tum ‘nao sơng io\k đe\i kon jên tơgu\m găh cho\h jang sa. Kon jên sơng io\k mă đơ\ng klui ră mă le\i hăm kon pơle\i ‘nau jing g^t kăl hlo\h.

Nhôn tơ [âp [ok A Dun, plei Đak Wơk, oei gô io\k jên tơ\ Dơ no\ an^h vei lăng kon pơ lei xăh Hơ Moong. Hrei ‘nâu [ok A Dun oei jang xa chă rôp yâu ka lơ\m dơ nâu đak Hnam kơ măy u\nh điên Plei Krông, [ât oei ‘me\h chă trong jang xa tih [iơ\ ‘no\h [ok io\k đei kơ so# jên hlo\h 40 triu kơ na [ok tôch kơ ]hôk. {ok A Dun pơ ma: “Inh io\k 46 triu ưh băt vă jang yă kiơ kơ na inh vă răt tho\ng nan, răt nhuăl chă dăng lơ\m dơ nâu đak Hnam kơ măy u\nh điên Plei Krông vă te\ch ka răt phe xa.”

Dang ei [ok A Dun đei 28 to\ nhuăl, io\k yoa 1 năr đơ\ng dăng nhuăl âu đơ\ng 150 truh 200 rơ bâu. Tơ drong erih xa kơ 7 ‘nu bơ ngai lơ\m hnam [ok sơ đơ\ng mơ\n. Hăm kơ so# jên đei io\k âu, [ok vă răt dơ\ng 30 to\ nhuăl, thoi no\h tơ drong jang xa đơ\ng hnam [ok, kiơ\ [ok tơ che\ng ro\ năng ku\m to\k [iơ\ kơ hrei ‘nâu.

Oei [ok A Then tơ\ plei Kà Bầy, kơ so# jên 27 triu đei io\k ‘măng mă âu [ok vă tơ gu\m ăn kon hơ ‘lơ\p, vă đe kon da [iơ\ mơ mat tat, gle\h hrat. {ok A Then tơ roi: “Dang ei inh hơ iă dêh, te\h đak kla ăn jên tam tôm ki, dang ei tơ drong erih xa lơ\m hnam tơ no\ hiôk [iơ\, kơ so# jên âu inh vă răt rơ mo, răt phe.”

Thoi no\h tơ drong hơ pơi ‘me\h đei 1 pôm rơ mo yo\ng đơ\ng [ok hlôi jing đei tơ pă, kon sâu [ok vă pơ lơ\h băl vei rơ mo, rơ mo yo\ng su rơ mo kon, [ar pêng sơ năm dơ\ng hnam [ok gơ\h gơ nang yoa đơ\ng rơ mo mưh chă j^ jăn.

Erih xa kơ [ăh kơ [ôch kơ na [ât io\k đei hlo\h 10 triu hlak jên, yă Y Bih, tơ\ plei Kơ Tu [ôh tôch lơ. Yă Bih tơ roi kơ so# jên âu yă vă răt phe hai, ăn kon sâu năm ho\k hai, đang kơ ‘no\h vă pơ tăm dơ\ng bơ\n ‘nhot vă te\ch.

Xăh Hơ Moong, xăh ‘nao pơ jing đơ\ng ro\ng kơ man hnam kơ măy u\nh điên Plei Krông, đ^ đăng kon pơ lei athei pôk hnam oei tơ\ nai đơ\ng man hnam kơ măy âu. To\k oei tơ\ plei hle kon pơ lei đei [ơk ăn hnam, te\h oei, te\h cho\h jang xa, jo# păh lăp 1 hnam đơ\ng 1 truh 1,2 ha. Mă lei, đơ\ng ro\ng lơ sơ năm oei xa, lơ hnam tam io\k tôm te\h kiơ\ kơ so# che\ng song, hơ doi hăm ‘no\h j^ lơ hnam jang xa ưh đei yoa ưh kơ măh te\h. Đơ\ng ro\ng lơ ‘măng apinh, khei 10/2014, 137 u\nh hnam ưh kơ măh te\h tơ\ xăh Hơ Moong hlôi io\k đei vă je# 1 ti 900 triu hlak jên ăn te\h ưh kơ tôm âu, đơ\ng ro\ng kơ ‘no\h, truh to\k bo\k khei 11/2014 âu ki, 199 u\nh hnam kon pơ lei xăh Hơ Moong io\k dơ\ng jên tơ gu\m ăn tơ drong cho\h jang xa. ‘Nâu j^ kơ so# jên tơ gu\m yoa pơ dơ\h jang xa đơ\ng sơ năm 2007 truh sơ năm 2014 yoa đơ\ng man Hnam kơ măy u\nh điên Plei Krông mă lei an^h vei lăng hnam kơ măy u\nh điên 4 tam mă hru\ ‘mong tôm te\h ăn kon pơ lei, hăm hơ găt te\h xă hlo\h 76 ha, jên hru\ kiơ\ Dơ no\ an^h vei lăng kon pơ lei dêh char Kon Tum pơ kăp ‘no\h hlo\h 8 triu 6 ăn 1 ha te\h cho\h jang xa lơ\m 1 sơ năm. {ok Nguyễn văn Niệm, Kơ dră vei lăng kon pơ lei xăh Hơ Moong, apu\ng Sa Thầy, dêh char Kon Tum tơ roi: “’Nâu j^ tơ drong hơ iă kơ An^h jang đảng, khul kơ dră păng đ^ đăng kon pơ lei, [ơm truh tơ drong ‘nâu, tơ drong ưh hơ iă mưh to\k oei tơ\ tơ ring ‘nao đei đunh sơ năm bơih, ‘măng kla jên âu hlôi sek tơ lang ‘lơ\ng ăn tơ drong đei yoa kơ kon pơ lei. Hăm sơ nong jang đơ\ng an^h jang kơ pal ‘nâu j^ tơ drong tôch hơ iă, mă lei nhôn oei hơ nơ\ng chă hơ len năng dơ\ng, klep truh lai yơ ưh pă đei hnam yơ tơ to\k găh dôm tơ drong tơ gu\m [ơm truh tơ drong to\k oei tơ\ plei hle.”

Xăh Hơ Moong j^ xăh mă hơ tuch đei kla jên tơ gu\m đơ\ng pơ dơ\h jang xa ăn u\nh hnam kon pơ lei athei to\k oei tơ\ nai yoa man Hnam kơ măy u\nh điên Plei krông, lăng kiơ\ đơ\ng che\ng te\h ưh kơ tôm păng khei ‘năr pơ dơ\h jang xa. Hăm khei ‘năr pơ dơ\h jang xa đunh hlo\h ‘no\h 8 sơ năm, đei hnam kon pơ lei io\k đei hlo\h 60 triu hlak jên, u\nh hnam to\ se\t hlo\h ‘no\h ku\m đei đăm drâu hre\ng rơ bâu. {ok Nguyễn Phước Định, Kơ dră an^h chă hru\ ‘mong, pơ jing tơ ring oei xa ‘nao, găh An^h vei lăng hnam kơ măy u\nh điên 4 tơ roi: “Tơ drong hru\ ‘mong jên jang xa bơ\n athei bơ\ jang kiơ\ tơ drong tơ chơ\t đơ\ng te\h đak, mưh bơ\ jang ưh đei lai yơ ‘lơ\ng hloi ôh, ku\m đei tơ drong ưh kơ lăp ‘năi, pu\n ‘no\h truh dang ei hlôi jang đei, đe [ôh tơ drong tơ gu\m ăn cho\h jang xa âu tôch kơ lăp.”

Chih răk dôm tơ drong kăl đơ\ng ‘măng io\k jên adrol ki, lơ hnam kon pơ lei ưh đei io\k jên đơ\ng hru\ ‘mong âu vă jang xa, mă chă răt yoa tơ mam kư\ kă. Đơ\ng no\h dôm ‘măng kla jên tơ jê# âu, khul kơ dră tơ ring tơ rek lơ [iơ\ truh tơ drong pơ tho trong jang xa, io\k yoa jên ăn kon pơ lei vă jên huei hiong, huei tôch đ^. {ok Nguyễn văn Niệm, Kơ dră vei lăng kon pơ lei xăh Hơ Moong, apu\ng Sa Thầy, dêh char Kon Tum tơ roi: “Hăm kon pơ lei, mă đơ\ng oei lơ mơ mat tat, mă lei đơ\ng lơ tơ drong tơ gu\m đei tơ le\ch kơ na tơ drong erih xa đei sơ đơ\ng ‘lơ\ng. Hăm dôm ‘măng io\k jên thoi âu, nhôn pơ gơ\r pơ ma nuh hăm kon pơ lei, tơ blang ăn kon pơ lei, pơm thoi yơ vă yoa kơ so# jên âu ‘lơ\ng [iơ\ lơ\m tơ drong jang xa kơ u\nh hnam. Mă hơ dăh ‘no\h nhôn tơ [ôh trong tơ plih hơ dre\ch, kon yo\ng, lơ\m tơ ring, kon pơ lei hlôi pơ tăm đei hlo\h 1000 ha ‘long kăp g^t, hăm 3 kơ loăi ‘long tơm ‘no\h cao su, che\h phe păng tơ [ăr.”

Kơ pi io\k đơ\ng An^h pơm Tivi dêh char Kon Tum