VOV4.Bahnar – Tơ drong jang dăr lăng đơ\ng Kuo#k ho#i ‘no\h j^ vă hơ to\k tơ drong jang đơ\ng an^h che\p kơ\l te\h đak tih hlo\h, an^h tang măt tih hlo\h kơ kon pơ lei, pơm ‘lơ\ng tơ drong che\p kơ\l te\h đak đơ\ng kon pơ lei. Lơ\m khei ‘năr âu ki, ku\m hăm tơ drong chih pơ jing luât păng tơ chơ\t dôm tơ drong g^t kăl kơ te\h đak, tơ drong jang dăr lăng đơ\ng Kuo#k ho#i đei lơ tơ plih ‘nao, vang pơm ăn tơ drong jang đơ\ng Kuo#k ho#i roi đunh roi đei yoa ‘lơ\ng [iơ\. {lep [ât tơ băt 70 sơ năm năr Pôk rơih mă blu\ng, pôk đei Kuo#k ho#i Việt Nam (6/1/1946-6/1/2016), gru\p chih hla ar tơ roi Lê Thơm păng Minh Châm đei [ai chih tơ roi truh tơ drong ‘nâu:

Lơ\m hop ako\m mă 10 âu ki, Kuo#k ho#i pơ gơ\r dăr lăng tih hăm tơ drong bơ\ jang kiơ\ tơ drong tơ gu\m, khôi luât găh vei lăng, io\k yoa te\h tơ\ dôm mir đak lar, an^h pơ tăm vei bri kơ te\h đak đơ\ng 2004 – 2014. M^nh um rup tơ [ôh tôm tơ drong tơ\ dôm mir đak lar, an^h jang bri ‘long lơ\m te\h đak đei chih tơ roi hơ dăh lơ\m hla ar dăr lăng, atu\m hăm ‘no\h đei lơ bơngai tang măt Kuo#k ho#i tơ blang hơ dăh nhen tơ drong pơ jao te\h kư\ kă, ưh đei yoa; tơ drong io\k pơ dreu te\h đơ\ng dôm mir đak lar, an^h pơ tăm vei bri vă pơ jao ăn tơ ring vei lăng oei hiơ\, pơm ăn te\h ưh đei tơ ‘ngla vei, đơ\ng no\h jing đei tơ drong tơ gar te\h glăi luât…

Kơ dră An^h vei lăng hơ dre\ch kon kông kơ Kuo#k ho#i Ksor Phước - Kơ dră che\p kơ\l khul dăr lăng ăn tơ băt: Vă gơ\h băt tôm tơ drong, khul dăr lăng bơ\ jang tôch pơ ne\h, chih ako\m đ^ đăng kơ so#: “Kơ so# chih j^ tơ drong mơ mat dêh hlo\h. Kơ dih kâu inh athei đo\k hơ lơ\k hơ le păng apinh hơ len yoa kiơ dôm kơ so# kơ plăh 1 khei ‘năr ‘no\h lei lăi băl mă lei dang ei tơ tă pha ra băl. Kơ so# đơ\ng dôm an^h tơm, dôm dêh char ku\m thoi no\h. Hơ dro# dôm dêh char, đei truh 10 dêh char tơm đei tơ drong cho\h jang xa, pơ tăm vei bri chih tơ roi ưh kơ tôm. Inh athei chih hơ lơ\k dơ\ng, athei chih kho\m đei. Kơ na tơ drong chih ako\m kơ so# ‘no\h j^ tơ drong jang tôch mơ mat hăm khul dăr lăng.”

5 sơ năm âu ki, Kuo#k ho#i jăl 13 pơ gơ\r lơ ‘măng dăr lăng tih găh jên jang kơ te\h đak, dôm tơ drong jo\h ayo\ kơ do\ xoang, ho\k pơ hrăm, jang pơ gang, khoa ho\k kơ măy kơ mo\k truh hloi dôm tơ drong erih xa oei pơm tơ to\ đon nhen dăr lăng tơ drong hơ met ming trong jang mu\k drăm mưh tơ le\ch jên jang kơ te\h đak, an^h te\ch mơ dro kơ te\h đak păng rim an^h mong jên; dăr lăng tơ drong jang kiơ\ luât găh vei lăng tơ mam xa rơ go\h ‘lơ\ng; Tơ drong jang kiơ\ luât găh tơ jur tơ nuh đơ\ng 2005 - 2012…

Tơ dăh adrol ki, tơ drong jang dăr lăng đơ\ng Kuo#k ho#i ako\m kiơ\ tơ drong tơ chơ\t đơ\ng Khôi luât tơm păng Luât pơ gơ\r Kuo#k ho#i hăm lơ tơ drong chih atu\m ưh đei rơ đăh ‘no\h dang ei, trong dăr lăng hlôi đei Kuo#k ho#i drơ\ng nơ\r rim sơ năm vă tơ gu\m ăn tơ drong jang ‘nâu đei pơ gơ\r hơ nơ\ng, ‘lơ\ng, tro\ tơ drong kăl. Pơ ma găh tơ drong đei yoa đơ\ng tơ drong dăr hơ len lơ\m jăl jang Kuo#k ho#i 13, GS.TS Trần Ngọc Đường, Sơ\ pơm Pho\ Kơ dră vei lăng An^h jang kơ Kuo#k ho#i akhan: “Găh tơ drong dăr lăng ‘no\h Kuo#k ho#i jăl 13 đei lơ tơ plih ‘nao, ‘no\h j^ dăr hơ len hơ dăh kiơ\ tơ drong jang vă găn [iơ\ tơ drong dăr lăng răh rai păng đei lơ bơ ngai tang măt apinh lơ\m tơ drong apinh jet ‘no\h j^ 1 tơ drong vă dăr lăng gơ\h ‘lơ\ng hlo\h, lăp đon kon pơ lei păng tơ [ôh hơ dăh tơ drong gơ\h hơ gei đơ\ng bơ ngai tang măt Kuo#k ho#i”.

Kiơ\ [ok Lương Phan Cừ, sơ\ pơm Pho\ kơ dră An^h vei lăng dôm tơ drong lơ\m tơ pôl kơ Kuo#k ho#i, kiơ\ tơ drong jang dăr lăng kơ Kuo#k ho#i, lơ tơ drong tam mă pran, tam mă ‘lơ\ng tơ\ dôm an^h vei lăng te\h đak păng khul kơ dră tơ ring đei chă [ôh. Đơ\ng no\h, tơ le\ch trong jang mă lăp ku\m nhen tơ tom hơ met ming pơ ‘lơ\ng luât vă pơ gơ\r bơ\ jang.

{ok Lương Phan Cừ akhan, dăr lăng đơ\ng Kuo#k ho#i j^ tơdrong ưh gơ\h th^u lơ\m tơ drong vei lăng tơ drong che\p kơ\l te\h đak. “Tơ drong jang dăr lăng hlôi mât hlom lơ\m rim tơ drong, mât lơ\m dôm tơ drong pơm tơ to\ đon kon pơ lei. Đơ\ng tơ drong jang dăr lăng ‘no\h sư hơ to\k tơ drong che\p kơ\l pơ gơ\r, hơ to\k khul kơ dră te\h đak păng khul kơ dră tơ ring bơ\ jang roi đunh roi đei yoa [iơ\. 1 nơ\r apinh đơ\ng bơ ngai tang măt Kuo#k ho#i đe\ch sư gơ\h [ơm truh tơ\ khul kơ dră pơ gơ\r, [ơm truh tơ drong bơ\ jang vei lăng đơ\ng khul kơ dră, thoi no\h sư tôch đei yoa”

Lơ\m tơ drong jang dăr lăng, apinh jet đei năng j^ 1 tơ drong đei yoa ‘lơ\ng đơ\ng Kuo#k ho#i păng bơ ngai tang măt Kuo#k ho#i. Tơ drong apinh jet hơ nơ\ng đei tơ plih ‘nao vă gơ\h đei yoa ‘lơ\ng, mă loi tơ plih ‘nao trong pơ gơ\r apinh jet, nhen tơl nơ\r apinh jet kiơ\ gru\p tơ drong, găn le# [iơ\ tơ drong tơl tơ blang hăm hla ar... Kơ so# păng nơ\r apinh jet ‘lơ\ng đơ\ng bơ ngai tang măt Kuo#k ho#i roi đunh roi to\k. Mă loi, lơ\m hop ako\m mă 10 âu ki, trong apinh jet đơ\ng Kuo#k ho#i đei tơ plih ‘nao hăm tơ drong dôm bơ ngai tang măt gơ\h apinh jet rim bơ ngai jang lơ\m Khul kơ dră te\h đak, Thủ tướng păng apinh jet hloi Kơ dră Kuo#k ho#i.

Yă Trương Thị Ánh, bơ ngai tang măt Kuo#k ho#i pơ lei tơm Hồ Chí Minh akhan: “Trong jang ‘măng mă âu tôch hơ iă kơ lih yoa ‘nâu j^ hop ako\m [ât hơ tuch jăl jang, tơ drong lăng năng dơ\ng tơ drong jang kiơ\ dôm tơ drong tơ chơ\t adrol kơ ‘no\h athei apinh đe {ok Kơ dră păng dôm an^h jang kơ pal đei [ơm truh bơ\ jang thoi yơ, io\k đei lơ liơ ‘no\h athei tơ roi hơ dăh ăn bơ ngai tăh hla. ‘Nâu j^ tơ drong jang ‘lơ\ng, gơ\h vei kơ jăp ăn jăl jang đơ\ng ro\ng. Găh tơ drong tơl nơ\r, inh [ôh khul kơ dră te\h đak păng an^h jang đei [ơm truh ku\m tơ roi hơ dăh tơ drong bơ\ jang đei, tơ drong đei apinh jet lơ\m khei ‘năr âu ki. Lơ\m hla ar chih tơ roi chih tôch tơ păt, tơ roi hloi dôm tơ drong kơ dih jang đei, tơ le\ch hloi trong vă jang vă hơ met pơ ‘lơ\ng dôm tơ drong tam mă ‘lơ\ng, đei dôm bơ ngai tang măt apinh jet lơ\m khei ‘năr âu ki.”

Mă lei, tơ drong dăr lăng ku\m đei lơ tơ drong tam mă ‘lơ\ng ‘năi, nhen tam mă pơm lăp hăm tơ drong ‘me\h vă roi đunh roi to\k đơ\ng Kuo#k ho#i; lơ nơ\r apinh đơ\ng ro\ng dăr lăng tam mă đei an^h jang kơ pal bơ\ jang ‘lơ\ng, pơm ăn tơ drong dăr lăng ưh gan đei yoa ‘lơ\ng. PGS.TS Bùi Xuân Đức, Kơ dră che\p kơ\l An^h jang tơ blang hơ dăh, An^h Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam akhan:

“Tơ drong dăr lăng athei năng kăl. Kơ lih yoa Kuo#k ho#i đei 3 tơ drong jang ‘no\h j^ chih pơ jing luât, tơ chơ\t dôm tơ drong tih kơ te\h đak păng dăr lăng. Tơ drong dăr lăng hrei ‘nâu kon pơ lei tôch hơ me\ng, athei pơm thoi yơ vă dăr lăng kiơ\ yăn âu. Dăr lăng đang athei đei trong sek tơ lang ưh kơ s^ dăr lăng đang ‘no\h le# [ât do\h ôh, thoi no\h ưh đei pơm lăp hăm tơ drong ‘me\h vă đơ\ng kon pơ lei, mă tơ pă j^ ưh đei pơm lăp hăm tơ drong hơ me\ng, ‘me\h vă đơ\ng Kuo#k ho#i.”

Tơ drong jang dăr lăng hơ nơ\ng đei bơ ngai tăh hla tơ re\k ‘no\h kơ lih yoa sư [ơm truh rim tơ drong tơ\ yăn âu, athei dôm an^h jang kơ te\h đak hơ met pơ ‘lơ\ng dôm tơ drong tam mă lăp, hơ to\k tơ drong ‘lơ\ng, đei yoa đơ\ng bơ\ jang, vang tơ gop sek tơ lang dôm tơ drong pơm tơ to\ đon ơ\m tơ drong erih. Tơ plơ\ kơ ‘no\h, dôm tơ drong jang đei ‘lơ\ng sư tơ gop ăn tơ drong pơm hơ to\k tơ drong ‘lơ\ng, đei yoa đơ\ng tơ drong jang dăr lăng kơ Kuo#k ho#i dơ\ng, vă an^h jang che\p kơ\l te\h đak tih hlo\h âu tơ găl jing an^h jang găh kon pơ lei, vei lăng ‘lơ\ng rim tơ drong che\p kơ\l pơ gơ\r, tơ drong đei yoa tôch tơ găl đơ\ng kon pơ lei.

Dơ\ng: Tơ blơ\