VOV4.Bahnar – ‘Nao âu, Jơ nu\m pơ gơ\r kon pơ lei dêh char Gia Lai bơ\ jang hăm Dơ no\ an^h vei lăng kon pơ lei dêh char păng dôm an^h jang găh tơ drong io\k te\h bri ‘long kơ ne# pơ tăm cao su, đei dêh char bơ\ jang đơ\ng sơ năm 2008. Mă hơ tuch đei [ôh lơ tơ drong glăi, ưh kơ lăp. Tơ dăh ưh đei trong găn tơ tom, tơ drong glăi đơ\ng tơ drong tơ plih io\k te\h bri ‘long kơ ne# pơ tăm cao su tơ\ Gia Lai gô jing tơ drong ưh kơ ‘lơ\ng, pơ joă truh bri ‘long oei đei dơ\ng kơ dêh char.

Kiơ\ tơ drong jang tơ plih te\h bri ‘long kơ ne# jing pơ tăm ‘long cao su kơ dêh char Gia Lai, Dơ no\ an^h vei lăng kon pơ lei dêh char asong tơ le\ch jang 44 tơ drong jang pơ tăm cao su; ăn 17 an^h thuê te\h pơ tăm cao su tơ\ 5 apu\ng: Chư Prông, Chư Pưh, Đức Cơ, Ia Pa, Ia Grai ako\m đ^ đăng te\h vă pơ tăm xă hlo\h 32.555 ha. Jo# truh dang ei, dôm an^h âu pơ tăm đei hlo\h 25.547 ha cao su. Lơ\m no\h, dang 2.600 ha ‘long lôch, mă ưh ‘no\h ưh jăh tih. Kiơ\ tơ drong tơ che\ng đơ\ng Khul dăr hơ len, kơ so# ‘long cao su lôch, ưh jăh tih thoi âu tôch lơ.

‘Ngoăih kơ ‘no\h, lơ an^h jang ưh đei tơ le\ch jên man an^h jang, pơm trong ăn dôm tơ ring kiơ\ nơ\r pơ kăp; tơ drong io\k bơ ngai jang tơ\ dôm an^h pơ tăm ‘long ưh kơ lơ, mă loi j^ hăm bơ ngai kon kông; m^nh [ar an^h jang bơ\ jang kơ dih ưh kiơ\ nơ\r pơ kăp, io\k te\h pơ tăm ‘long cao su lôch pơ tăm ming ‘long nai dơ\ng…

Kiơ\ khul dăr hơ len mơ\n, đei an^h jang apinh thuê te\h vă pơ tăm cao su mă lei tơ tă te\ch he# ăn an^h jang nai, mă ưh ‘no\h ‘long cao su lôch, ưh jăh tih kơ na pơm tơ le\ch lơ tơ drong mơ mat tat.

Khul dăr hơ len jur lăng ‘long cao su pơ tăm tơ\ te\h bri ‘long kơ ne#

Găh te\h pơ tăm ‘long cao su lôch, an^h jang akhan yoa te\h ưh kơ lăp hăm ‘long cao su, kơ dih kâu tơ plih pơ tăm ming ‘long nai dơ\ng, nhen pơ tăm [ơ\n ‘ngie\t, [um, kơ tao [ât mă tam đei nơ\r asong đơ\ng an^h jang kơ pal.

J^ m^nh lơ\m dôm an^h jang đei ‘long cao su lôch lơ hlo\h, [ok Mai Ngọc Bình-Pho\ Kơ dră tơm che\p kơ\l Công ty TNHH một thành viên Cao su Chư Sê tơ roi: Công ty đei Dơ no\ an^h vei lăng kon pơ lei dêh char păng Gru\p jang kơ măy kơ mo\k Cao su Việt Nam pơ jao bơ\ jang 4 tơ drong jang io\k te\h bri ‘long kơ ne# pơ tăm cao su tơ\ 2 xăh Ia Lâu, Ia Mơr (apu\ng Chư Prông) xă truh 3.680 ha. Công ty hlôi cho\h chong hơ met te\h mă lei tam mă pơ tăm 740 ha.

Kiơ\ kơ Công ty tơ drong pơ tăm ‘long cao su tơ\ te\h bri ‘long tơ pang ‘nao bơ\ jang đe\ch. Jang tam mă juăt, tơ drong tơ che\ng hơ len te\h, to\ ‘mi kial tam mă rơ đăh, mă loi ‘no\h đa đei đak lo\k lơ\p lơ\m pơ yan ‘mi, to\ phang lơ\m pơ yan phang… Tơ\ hơ la te\h pơ tăm ‘no\h j^ te\h lơ\n, te\h krêl kơ na pơm ăn ‘long cao su ưh jăh tih. Hrei ‘nâu pơ gar ‘long cao su ưh jăh t^h kơ Công ty đei truh 781 ha, io\k đei vă je# 33% ako\m đ^ đăng hơ găt te\h pơ tăm cao su. M^nh [ar pơ gar ‘long cao su kơ Công ty te\ch mơ dro tơ mam tơ\ te\h đak đe Quang Đức (răt dơ\ng đơ\ng Công ty 30-4 tơ\ xăh Ia Ga), ‘long chăt, tih vơ\ tôch kơ hiơ\ ‘năi.

{ok Nguyễn Đình Phương-Pho\ Kơ dră An^h jang Mu\k drăm-Jên hu kơ Jơ nu\m pơ gơ\r kon pơ lei dêh char akhan: Tơ drong dôm công ty kơ dih chă tơ plih te\h pơ tăm ‘long cao su lôch jing pơ tăm ‘long nai thoi âu tơ dăh ưh đei trong găn ‘no\h gô jing tơ drong kơ ne#, pơm ăn lơ an^h jang nai rok kiơ\ lơ\m dôm sơ năm truh âu kơnh.

Găh dôm tơ drong vei sơ đơ\ng tơ drong erih xa tơ pôl kơ dôm tơ drong jang. Mưh apinh thuê te\h bơ\ jang tơ drong jang tơ plih bri ‘long kơ ne# pơ tăm ‘long cao su, rim an^h jang pơ kăp vă tơ le\ch jên man an^h jang, pơm trong tơ\ tơ ring đei tơ drong jang, io\k bơ ngai jang ‘no\h j^ kon pơ lei kon kông kơ tă tơ\ âu mât pơm ko\ng nhơ\n… Mă lei, dôm nơ\r pơ kăp ‘no\h truh dang ei oei tam đei pơm kiơ\ kiơ.

Mă hơ dăh, tơ\ xăh Pơ To\ (apu\ng Ia Pa) Công ty jang hơ doi pơ tăm bri ‘long Gia Lai (Công ty Hoàng Anh Gia Lai) lăp tơ le\ch jên man trong, cho# u\nh điên, man 30 to\ hnam ăn ko\ng nhơ\n păng man An^h jang tơ\ tơ ring đei tơ drong jang đe\ch, tam mă pơm kiơ\ nơ\r pơ kăp man 5km trong tơ\ xăh Pơ To\. Oei tơ\ apu\ng Chư Pưh, Công ty Te\ch mơ dro Đệ Nhất Việt Hàn tơ le\ch jên pơm 12km trong, 2 to\ đing si-mong, hnam oei ăn ko\ng nhơ\n tơ\ tơ ring đei tơ drong jang, oei tơ gu\m ăn tơ drong erih xa tơ\ tơ ring ‘no\h tam đei bơ\ jang kiơ\ nơ\r pơ kăp. Công ty Trang Đức dang ei ku\m ‘nao lăp man an^h jang lơ\m tơ ring đei tơ drong jang đe\ch, dôm tơ drong jang pơ yoa ăn tơ drong erih xa kơ kon pơ lei ‘no\h tam đei bơ\ jang kiơ.

Dơ no\ an^h vei lăng kon pơ lei dêh char Gia Lai athei dôm an^h jang đei hơ găt te\h ‘long cao su ưh kơ ke\ t^h, chih hơ dăh trong yoa te\h mă lăp vă tơ roi ăn Thủ tướng te\h đak, An^h tơm vei lăng cho\h jang xa păng ato\k tơ iung tơ ring tơ rang đei nơ\r pơ tho tơ [ôh. Dơ no\ an^h vei lăng kon pơ lei dêh char oei pơ tho ăn An^h vei lăng tơ mam drăm păng cham char dêh char jang hơ doi hăm dôm an^h jang kơ pal đei [ơm truh, dăr hơ len, tơ le\ch nơ\r athei Dơ no\ an^h vei lăng kon pơ lei dêh char sek tơ lang kiơ\ luât hăm dôm an^h jang kơ dih tơ plih te\h pơ tăm ming ‘long nai, man an^h jang, hnam kơ măy; athei an^h jang vang jang hơ doi hăm dôm tơ ring vă jang ‘lơ\ng tơ drong io\k bơ ngai jang, mă loi hăm bơ ngai kon kông kơ tă tơ\ tơ ring.

Kơ pi io\k đơ\ng {ăo Gia Lai

Dơ\ng: Tơ blơ\