DÔM TƠ DRONG TƠ CHƠ|T LƠ|M LUÂT ĐAK DƠ S&  VIỆT NAM

Tơ drong tơ roi năr ‘nâu hơ nơ\ng tơ roi tơ băt dôm tơ drong tơ chơ\t lơ\m Luơ\t đak dơ s^ Việt Nam đei Kuôk hôi  te\h đak Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam jăl 13, ‘măng hop ako\m mă 3 pơ drơ\ng kiơ\ ‘năr 21 khei 6 xơ năm 2012 păng pơ tơm đei tơ mơ\t yua ‘năr 1/1/2013.

Păng 8 Luât đak dơ s^ Việt Nam chih găh trong che\ng tơ băt tơ\ đak dơ s^ (yoăn krao đường cơ sở) thoi âu:

Trong che\ng tơ băt tơ\ đak dơ s^ vă jo# vơ\l xă tơ ring đak dơ s^ Việt Nam ‘no\h j^ trong chrek tơ păt hlôi đei Khul kơ dră te\h đak tơ roi tơ [ôh. Khul kơ dră te\h chih păng tơ roi tơ [ôh trong che\ng tơ băt tơ\ dôm tơ ring đak dơ s^ tam mă đei trong che\ng tơ băt đơ\ng ro\ng đei An^h che\p kơ\l pơ gơ\r Kuôk ho#i k^ ăn.

Tơ drong chih tơ le\ch trong che\ng tơ băt tơ\ đak dơ s^ vă tơ gu\m ăn rim bơ ngai băt hơ dăh dôm tơ ring đak dơ s^. Mă hơ dăh, tơ ring đak lơ\m te\h đak, (yoăn krao ‘no\h nội thủy), ‘no\h j^ tơ ring đak tơ ter jih đak dơ s^, tơ\ lăm trong che\ng tơ băt păng kơ tă tơ\ lăm te\h đak Việt Nam. Te\h đak vei lăng đ^ đăng tơ drong nhen thoi tơ ring te\h tơ\ groi kông kơ te\h đak.

Tơ ring đak dơ s^ (yoăn krao ‘no\h lãnh hải):  ‘no\h j^ tơ ring đak dơ s^ xă 12 hải lý jo# đo\ng trong che\ng tơ băt le\ch tơ\ đak dơ s^. Tơ\ đăih tơ ring đak dơ s^ ‘no\h j^ tơ ring sơ lam te\h đak tơ\ đak dơ s^ kơ Việt Nam.

Găh tơ drong vei lăng, io\k yoa tơ ring đak dơ s^: Te\h đak pơm tơm tôm tơ drong hăm tơ ring đak dơ s^ păng rơ vơ\ng ple\nh, hơ la đak dơ s^ păng te\h tơ\ hơ la đak dơ s^ lăp hăm tơ drong tơ chơ\t đơ\ng Liên hợp quốc găh Luât đak dơ s^ sơ năm 1982.

{ato (duk) đơ\ng đ^ đăng te\h đak gơ\h yak vih vât ưh đei pơ răm kiơ lơ\m tơ ring đak dơ s^ Việt Nam. Hăm [ato linh te\h đak đe mưh năm brih ưh đei pơm pơ răm kiơ lơ\m tơ ring đak dơ s^ Việt Nam, athei tơ roi hơ drol ăn an^h jang kơ pal kơ te\h đak Việt Nam.

Tơ drong yak vih vât ưh đei pơ răm kiơ đơ\ng [ato te\h đak đe athei năng kăl tơ drong rơ ngei, hiôk hian, tơ drong pơm tơm, khôi luât te\h đak Việt Nam păng tơ drong tơ chơ\t lơ\m apu\ng plenh te\h mă te\h đak Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam vang jang hơ doi.

Đ^ đăng gre păr te\h đak đe ưh gơ\h păr tơ\ rơ vơ\ng ple\nh lơ\m tơ ring đak dơ s^ Việt Nam, ưh kơ jo# hăm dôm gre păr đei Khul kơ dră te\h đak Việt Nam asong păr dăh mă pơm kiơ\ tơ drong tơ chơ\t lơ\m apu\ng plenh te\h mă te\h đak Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam vang jang hơ doi.

Te\h đak gơ\h io\k yoa vei lăng rim tơ mam so sơ\ lơ\m tơ ring đak dơ s^ Việt Nam.

Tơ ring tơ til đak dơ s^ (yoăn krao ‘no\h vùng tiếp giáp lãnh hải): ‘no\h j^ tơ ring đak dơ s^ tơ [ưh păng tơ\ găh ‘ngoăih kơ tơ ring đak dơ s^ Việt Nam, xă 12 hải lý jo# đơ\ng trong sơ lam kơ tơ ring đak dơ s^.

Găh tơ drong vei lăng, io\k yoa Tơ ring tơ til đak dơ s^:

- Te\h đak pơm tơm, vei lăng, jang xa pang io\k yoa rim tơ drong đei chih lơ\m Păng 16 khôi luât âu hăm tơ ring tơ til đak dơ s^.

-  Te\h đak vei lăng tơ ring tơ til đak dơ s^ vă găn păng sek tơ lang tơ drong pơm glăi luât găh vei lăng, io\k thue# tơ mam drăm, jang pơ gang, tơ drong yak mât le\ch lơ\m tơ ring tơ til dăh mă lơ\m tơ ring đak dơ s^ Việt Nam.

Tơ ring jang mu\k drăm g^t kăl (yoăn krao ‘no\h vùng đặc quyền kinh tế): ‘no\h j^ tơ ring đak dơ s^ tơ [ưh păng tơ\ găh ‘ngoăih tơ ring đak dơ s^ Việt Nam, tơ mât hơ dai hăm tơ ring đak dơ s^ jing tơ ring đak xă 200 hải lý jo# đơ\ng trong che\ng tơ băt tơ\ đak dơ s^.

Găh tơ drong vei lăng, io\k yoa Tơ ring jang mu\k drăm g^t kăl:

- Lơ\m tơ ring jang mu\k drăm g^t kăl, Te\h đak gơ\h bơ\ jang:

+ Pơ gơ\r dăr hơ len, chơ chă, sir io\k, vei lăng năng tông tơ mam drăm kơ pal đak dơ s^, hơ la đak dơ s^ păng te\h tơ\ hơ la đak dơ s^; pơ gơ\r lơ tơ drong jang nai vă pơ yoa ăn tơ drong dăr hơ len, jang xa lơ\m tơ ring âu pơ yoa ăn tơ drong jang mu\k drăm.

+ Gơ\h pơ lăp păng io\k yoa kông đak dơ s^ đơ\ng kơ dih pơm, tơ mam kơ măy kơ mo\k păng an^h jang tơ\ đak dơ s^; tơ che\ng khoa ho\k tơ\ đak dơ s^, vei lăng năng tông cham char đak dơ s^.

+ Dôm tơ drong gơ\h jang nai lăp hăm luât apu\ng plenh te\h:

-  Te\h đak năng kăl tơ drong gơ\h yak vih vât hiôk hian tơ\ trong đak dơ s^, trong gre păr; tơ drong gơ\h tơ jur tơ lei kap, đing lơ\m đak dơ s^ păng tơ drong io\k yoa đak dơ s^ tro\ luât đơ\ng dôm te\h đak nai lơ\m tơ ring jang mu\k drăm g^t kăl kơ Việt Nam kiơ\ tơ drong tơ chơ\t đơ\ng Luât âu păng tơ drong tơ chơ\t lơ\m apu\ng plenh te\h mă te\h đak Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam vang jang hơ doi, ưh đei pơ răm truh tơ drong pơm tơm, tơ drong gơ\h jang, vei lăng năng tông păng tơ drong đei yoa kơ te\h đak tơ\ đak dơ s^ Việt Nam.

Tơ drong dăng, cho# tơ lei kap păng tơ trơp đing hơ la đak dơ s^ athei đei tơ drong drơ\ng nơ\r hăm hla ar chih đơ\ng an^h jang kơ pal kơ te\h đak Việt Nam.

- Rim an^h jang, khul grup, rim bơ ngai jang đơ\ng te\h đak đe gơ\h vang jang chă dăr hơ len, sir, io\k yoa tơ mam drăm, tơ che\ng hơ len khoa ho\k, pơ lăp kơ măy kơ mo\k păng an^h jang lơ\m tơ ring jang mu\k drăm g^t kăl Việt Nam kiơ\ tơ drong tơ chơ\t lơ\m apu\ng plenh te\h mă te\h đak Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam vang jang hơ doi, pơm hla ar k^ pơ kăp kiơ\ khôi luât Việt Nam dăh mă đei Khul kơ dră te\h đak Việt Nam asong jang.

Nhôn gô tơ roi dơ\ng dôm tơ drong tơ chơ\t đơ\ng Luât đak dơ s^ Việt Nam ăn mih ma duch nă păng bôl boăl lơ\m dôm tơ drong tơ roi đơ\ng ro\ng dơ\ng.