DÔM TƠDRONG Ư|H KƠ ‘LƠ|NG HƠ IĂ LƠ\M TƠGU|M DJRU RIM APU|NG DƠNU|H ATO|K KƠTANG ĂN BƠNGAI NĂM JANG TƠ| TE|H ĐAK ĐE

Trong xkơ\t jang tro\ [lep, mă lei tơdrong pơgơ\r jang đei lơ tơdrong tam mă [lep, pơm ăn tơdrong jang ưh kơ đei jơnei nhen ‘meh vă. Tơdrong tơroi ‘năr âu tơbang găh tơpă tơdrong io\k jang kiơ\ tơchơ\t kxo# 71 ky\ pơkăp tơdrong jang tơgu\m ăn apu\ng hin dơnuh, pơtru\t tenh tơdrong axong bngai năm jang tơ\ t/đ đe, tơgop tơjur [iơ\ hin dơnuh kjă xđơ\ng đơ\ng xơnăm 2009-2020, tơ\ minh [ar apu\ng đei axong jang kiơ\ kxo# 30a.

Pơm kiơ\ jơhngơ\m đon hơ pơi ‘me\h vă tơ pl^h lơ\m tơdrong er^h, kơ hre\ng hơdru\h tơdăm u\nh hnam dơnu\h tơ\ rim apu\ng groi kông dêh char Quảng Nam, Quảng Ngãi hưch hanh ch^h anăn ap^nh năm jang tơ\ te\h đak đe. Pơdro\ng ‘no\h [o#h đơ\ng yơ mă le\i đơ\ng sơnăm 2010 tru\h dang e\i, hlôi đe\i kơ hre\ng ‘nu bơngai jang măh bro\k v^h tơ\ pơle\i hơdrol năr pơkă, pơm ăn hre ăn an^h mong jên tru\h mơ j^t tr^u hlak jên. J^ đon hlo\h, tơdrong ba dôm bơngai jang năm jang tơ\ te\h đak đe nhen le\ “ hơchăng char kon hơ ‘lơ\p” pơm ăn lơ bơngai jang u\nh hnam dơnu\h, bơngai kon kông sa roi hli hăm năm jang tơ\ te\h đak đe. Kơdră tơring je\i pă gan lăp đon hăm tơdrong tơ jur dơnu\h kơ jăp ‘lơ\ng ‘moi kiơ\ năm jang tơ\ te\h đak đe.

Klo yă Jơ Đếch Crich pơle\i Prơning, apu\ng Tây Giang, dêh char Quảng Nam lôch hro#ih, m^nh ‘nu yă chă rong ‘me 5 ‘nu kon hơ ‘lơ\p to\k bo\k vă t^h vơ\ kơna rim sơnăm tăm kơ rach kơ [ăh phe sa [a so\ng. Mơnat kơ me\ gle\h hrat, Clâu Hor ch^h anăn ap^nh năm jang tơ\ te\h đak đe hơmo\ u\nh hnam pă đe\i pơngot rơve\t bơih. Năm tơ\ Malaysia tim mă kơte\ch 1 sơnăm, ‘no\h đe tơ le\ch hu\t bro\k v^h tơ\ te\h đak, đom gre 23 tr^u hlak jên. Mơ\ng ơ\h sơ ‘ngon, rim măng rim năr Klâu Hor et tơdrô vă hiơt hiong tơdrong sơ ‘ngon. 3 khe\i đơ\ng ro\ng, ‘nho\ng tơche\ng tru\h tơdrong lôch răm hăm sa ‘la ‘long bri vă yak hlo\h tơdrong hre kơ đe. Hlo\h 8 khe\i, me\ ‘nho\ng, yă Jơ Đếch Crich, oe\i tơ\ pơle\i Prơning, apu\ng Tây Giang, dêh char Quảng Nam prăt măng nhơ\m ơ\h ol m^nh ‘nu ‘mêm kơ eng kon tơdăm lôch răm lơ\m ‘nao lăp 20 sơnăm: “ Hơdrol kơ hăp năm jang tơ\ Malaysia, hăm chă jang mir, chu\n na, rong ‘me 4 ‘nu o\h hăp năm ho\k. năm jang tơ\ te\h đak đe, ư\h kơ băt kă kiơ, tim mă kơte\ch m^nh sơnăm bro\k v^h. Ơ|h sơ ‘ngon, hăp pơlôch akau prăh prang ăn kơ ^nh hăm đe o\h hăp hre đom An^h mong jên 23 tr^u hlak jên. &nh pă băt vă io\k đơ\ng yơ pơ dre\o ăn kon jên hre au”.

Je\i lui dêh hnang hăm “ hơgăt te\h ‘lơ\ng”, ‘nho\ng Đinh Văn Chênh oe\i tơ\ thôn Quy Măng, tơring Sơn Dung, apu\ng groi kông Sơn Tây, dêh char Quảng Ngãi hơdrin năm tơ\ te\h đak đe vă tơchă đe\i tơdrong pu\n ai. Oe\i tơ\ Malaysia tim mă kơte\ch 1 sơnăm, ‘nho\ng je\i măh chôt v^h hơdrol khe\i ‘năr pơkă. ‘Nho\ng Chênh tơroi tơbăt, hơdrol k^ pơkăp năm jang tơ\ te\h đak đe, Ko\ng ty kơdranh pơkăp tôm tưodrong. Mư\h năm tru\h, ư\h khan lăp tơnap tap găh nơ\r pơma, tơdrong jang gle\h hrat adoi ư\h kơ tro\ [lep, mă le\i tơdrong jang đe\i ‘măng đe\i, đe\i ‘măng ư\h; kon jên jang ư\h kơmăh ăn chă so\ng sa, oe\i sa dơ\ng: “Năm tru\h tơ\ no\h, dôm tơdrng jang ư\h kơ nhen hlôi pơkăp hơdrol. Jên khe\i je\i ư\h kơ [lep hăm pơkăp hơdrol. Đơ\ng no\h Ko\ng ty pơdơ\h jang, ư\h kơ đe\i tơdrong jang. Đơ\ng ro\ng ‘noh m^nh khe\i năr ư\h kơ đe\i tơdrong jang, kơna ap^nh bro\k. Mư\h v^h ‘no\h Ko\ng ty ư\h kơ chu pu\ tơdrong ‘nau”.

Vă tơgop pơ jing đe\i tơdrong jang, jang sa đe\i io\k yua kơ jăp păng jang kiơ\ tơ jur dơnu\h kơ jăp ‘lơ\ng tơ\ 62 apu\ng dơnu\h, khe\i 4 sơnăm 2009, Thủ tướng Te\h đak tơle\ch Tơdrong tơchơ\t kơso# 71 k^ pơkăp Tơdrong vă jang Tơgu\m djru ăn rim apu\ng Dơnuh ato\k kơtang ăn kon pơle\i năm jang tơ\ te\h đak đe tơgop lơ\m tơ jur dơnu\h kơ jăp ‘lơ\ng jăl jang 2009-2020. Tơdrong tưochơ\t 71 sơkơt hơdăh: dôm bơngai đei rơ\ih ăn năm jang tơ\ te\h đak đe ho\k pơ hrăm ming chư vă băt chư ‘moi kiơ\ tơdrong kăl ăn năm jang tơ\ te\h đak đe; đe\i tơgu\m ăn tơdrong ho\k tơdrong jang, ho\k nơ\r teh đak đe păng ho\k pơ hrăm dôm tơdrong au to. Hơlen kiơ\ tơdrong jang hlôi đe\i ho\k pơ hrăm păng tơdrong vă krao tơchă jang đơ\ng te\h đak đe, Kơdră che\p pơgơ\r Dơno\ an^h tơm ve\i lăng Tơdrong jang-Bơngai rơka păng Tơpôl sơkơ\t hơdăh khe\i ‘năr ho\k pơ hrăm, đunh hlo\h ư\h kơ hlo\h 12 khe\i.

Mă le\i, mă tơpă yan au, tơ\ lơ an^h, bơngai jang lăp ho\k chư, hok nơ\r te\h đak đe păng tru\h hloi pơtho tơdrong jang lơ\m khe\i năr 1 gie\ng đe\ch. Nhen le\ ‘nho\ng Jo Đớt Bún, oe\i tơ\ pơle\i A Ró, tơring Lăng, apu\ng Tây Giang, dêh char Quảng Nam pơ t^h gia. Tim mă băt dôm tơdrong chă pơma dơnu\h mă le\i ‘nho\ng oe\i đe\i ăn năm jang tơ\ Malaysia: “K^ pơkăp akhan ho\k nơ\r pơma ‘no\h 3 khe\i mă le\i mă tơpă o\h lăp ho\k 1 gie\ng đe\u, đơ\ng no\h Ko\ng ty păh to krao hơvơn năm jang hloi. Nhôn năm 6 ‘nu. Tru\h 3 khe\i hloi mă le\i je\i tim mă băt nơ\r đe; tim mă gơ\h chă pơma dơnu\h hăm đe, mư\h jang ‘no\h kơtơ\ng ting neng krao, hơmik chă jang lơ lo\h đe\ch”.

Bơngai jang đe\i pơtho tơdrong jang lơ\m khe\i ‘năo kơ đe\h đơ\ng no\h rơ ông chơ ba năm jang tơ\ te\h đak đe; mư\h tru\h năm jang mă [o#h hơdăh jang ư\h kơ gơ\h, ư\h kơ tro\ [lep hăm tơdrong ‘me\h vă đơ\ng an^h jang, an^h mơdro sa tơm! Kon pơle\i bơngai kon kông je\i rơ ông tơdui d^h băl bro\k v^h hăm jơhngơ\m đon tôch kơ ơ\h sơ ‘ngon.

Apu\ng groi kông Tây Giang, dêh char Quảng Nam đe\i 115 ‘nu bơngai năm jang tơ\ te\h đak đe ‘no\h 39 ‘nu bơngai hlôi chôt v^h hơdrol khe\i ‘năr pơkă. Apu\ng groi kông Sơn Tây, dêh char Quảng Ngãi đe\i 25 ‘nu bro\k hơdrol khe\i ‘năr pơkă lơ\m hlo\h 100 ‘nu bơngai năm jang tơ\ Malaysia. Hơdrol năm jang tơ\ te\h đak đe, lơ\m m^nh ‘nu bơngai năm jang đe\i An^h mong jên tơgu\m djru tơpôl ăn to\k io\k đơ\ng 23-25 tr^u hlak jên, ăn Ko\ng ty kơ dranh ba jang tơ\ te\h đak đe vă chă pơ pro\ ăn dôm tơdrong nhen: Kon jên ve\i lăng jang, kon jên hơpăh kơdranh păng kon jên ve\ gre păr ... Kơ yuơ lơ lo\h, mư\h bro\k v^h tơ\ te\h đak hơdrol khe\i ‘năr pơkă, tơdrong er^h sa kơ bơngai jang u\nh hnam dơnu\h, u\nh hnam kon kông hlôi dơnu\h bơih ‘nau tă đe\i dơ\ng tơnap tap hlo\h dơ\ng, sa roi mơ suơ\l mơ soăl hlo\h dơ\ng hăm kon jên hre ăn an^h mong jên dôm j^t tr^u hlak jên.

{o#h hơdăh: tơdrong đe\i io\k yua j^ găh an^h jang pơm kơ dranh ngăl, găh hiong răm ‘no\h pơlăp tơ\ Te\h đak păng kon pơle\i dơnu\h pu\ ba. Tơchơ\t 71, tơ\ m^nh [ar tơring, to\k bo\k pơm tơnap ăn trong tơle\ch jang tơ jur dơnu\h kơ jăp ‘lơ\ng.