VOV4.Bahnar – Khe\i năr au ki lơm dêh char Gia Lai hơnơ\ng đe\i u\nh sa, pơm hiong răm t^h tên găh bơngai păng mu\k drăm. Mă le\i, bơ\ jang tang găn hơlau p^t unh sa tơ\ tơring oe\i tim mă lăng ba kơ jăp, pơm ăn hơmơt đe\i tơdrong u\nh sa kơtang.

Gơmăng năr 6/2/2017, kơ chơ tơm apu\ng Kong Chro, dêh char Gia Lai ư\h kơ tom băt u\nh sa he#, sa pơgo\h mơ j^t an^h te\ch mơdro tơmam drăm, pơm ăn lơ bơngai te\ch mơdro hiong răm đ^ đăng. Răm u\nh sa pơgo\h tơmam drăm kơ jă 1 ti 400 tr^u hlak jên, [ok Nguyễn Ngọc Chối tôch kơ ble\k kơ yuơ tơdrong jang tang găn hơlau, p^t u\nh sa tơ\ tơring au bơ\ jang ư\h kơ ‘lơ\ng.

{ok Nguyễn Ngọc Chối pơma: “Kơchơ oe\i tơbăt pơ pro\ ăn bơ\ jang tang găn hơlau u\nh sa, đơ\ng no\h rim u\nh hnam, rim an^h te\ch mơdro adoi đe\i kơ [^nh p^t u\nh sa. Mă le\i kơ [^nh ie\ je\i lăp ke\ chă p^t u\nh sa ie\ đe\ch, ‘nau pla u\nh kơtang păng u\nh sa tôch kơ dêh kơna ư\h kơ gơ\h vă p^t ôh. Je\i lơ ‘măng pơma akhan pơm trong vă gre p^t u\nh gơ\h yak tru\h. Mă le\i mư\h pơm đang bơih je\i ư\h kơ [o#h gre xe, mư\h u\nh sa bơih ‘no\h đe\i [o#h gre đơ\ng yơ đe\i đăi. U|nh sa tru\h m^nh jơ m^nh poăt ‘no\h gre p^t u\nh đơ\ng An Khê, đơ\ng Phú Bổn mă tru\h. Lơ\m mă no\h u\nh sa vă je# đang bơih. &nh je\i bơngai răm, u\nh sa pơgo\h bơih, ^nh hơpơi Te\h đak lăng ba kơ jăp, đơ\ng ro\ng au kơnh mư\h pơm hơmet kơchơ đang ‘no\h lăng ba kơ jăp tru\h tơdrong jang tang găn hơlau, p^t u\nh sa, jang mă keh đang, mă kăl găh u\nh hơyu\h.”

Kiơ\ đơ\ng [ok Phan Văn Trung, Kơdră che\p pơgơ\r Dơno\ an^h ve\i lăng kon pơlei apu\ng Kông Chro, tơdrong jang ư\h kơ ke\ lơ\m bơ\ jang tang găn p^t u\nh sa kơ apu\ng ‘no\h ư\h kơ đe\i gre p^t u\nh. Rim ‘măng đe\i u\nh sa kơtang ‘no\h apu\ng măh krao hơvơn bơngai jang păng gre p^t u\nh đơ\ng Ko\ng ang dêh char Gia Lai. Apu\ng Kông Chro atăih an^h kơdrơ\m dêh char tru\h 120km. Kơ yuơ lơ lo\h, bơ\ jang p^t u\nh sa tơ [ơ\p tôch tơnap tap, hmơ hmă hiơ hiơ\, kăl ato\k kơtang hlo\h dơ\ng.

{ok Phan Văn Trung, pơma: “ Lơ\m khe\i năr kơnh, vă hơmet pơ ‘lơ\ng, pơ pro\ dơ\ng tơdrong kơchơ ‘no\h nhôn gô tơle\ch jang kơtang hlo\h dơ\ng bơ\ jang tang găn hơlau, p^t u\nh sa. Mă kăl hăm rim u\nh hnam mơdro sa, ato\k kơtang jơhngơ\m đon hlo#h vao, kơchăng, iung jang kơ rim u\nh hnam lơ\m tơdrong au.”

Jơhngơ\m đon kơchăng tang găn hơlau p^t u\nh sa oe\i pơhơi ‘no\h tơdrong đe\i [o#h kơtang kơ dêh char Gia Lai. Mă kăl tơdrong ư\h kơ hlo#h vao lơ\m tang găn hơlau p^t u\nh sa tơ\ pơ đ^ dôm an^h hơmơt kơtang nhen an^h te\ch mơdro gas, đak xăng đak dau, hnam mong răk tơmam drăm đo#h … Lơ\m ‘măng bơ\ jang dăr lăng tang găn hơlau, p^t u\nh sa rim an^h te\ch mơdro đak xăng đak dau, khu\l bơ\ jang dêh char Gia Lai hlôi [o#h lơ an^h pơm glăi. Tơ\ m^nh an^h te\ch đak xăng đak dau tơ\ trong Lê Duẩn, pơlei tơm Plei Ku, dêh char Gia Lai, đ^ đăng kơ [^nh p^t u\nh je\i ư\h kơ đe\i ming tơ\ an^h [ôm te\ch đak xăng đak dau, mă le\i tă ming pơ ‘lơ\ng lơ\m an^h bơ\ jang. Mư\h đe\i khul bơ\ jang dăr lăng, bơngai ve\i lăng an^h te\ch đak xăng mă athe\i rim bơngai lơ\m khu\l hơnhăk ming kơ [^nh p^t u\nh [lep an^h. Kơ [ang u\nh hơyu\h đe\i lơ pơm glăi kih thuơ\t, ư\h sơđơ\ng, đe\i hơmơt pơm ăn tru\h đe\i hrip jing u\nh. Chă dăr lăng hơlen hlo\h dơ\ng ‘nao lăp đe\i 2 lơ\m 4 ‘nu bơngai bơ\ jang tơ\ an^h te\ch đak ăng đak dau đe\i ho\k pơ hrăm găh tơdring tang găn hơlau, p^t u\nh sa. Mă le\i, mư\h ap^nh găh băt vao lơ\m tang găn hơlau, p^t u\nh sa ‘no\h pơ đ^ dôm bơngai hlôi ho\k je\i ư\h kơbăt yă kiơ.

Bơngai tơm ve\i lăng an^h te\ch đak xăng đak dau pơma ôn dôm tơdrong pơm glăi: “Kơ [^nh au ‘no\h ư\h khan mư\h đe\i khu\l dăr lăng năm lăng hơlen ‘no\h an^h te\ch mơdro mă hơnhăk ba tơ\ au. Mă le\i kơ yuơ tơdrong [lep găh kơ [^nh p^t unh ‘no\h ‘măn tơ\ an^h hre\ng, phơi rơngơp kơna lơ\m mă hơdrol chă ôp păng sut hơmet ‘no\h bơ\n ming tơ\ au, tim tom hơnhăk tơle\ch”.

Tơdrong ư\h kơ pran kơtang lơ\m bơ\ jang tang găn hơlau p^t u\nh sa hlôi pơm ăn tru\h khe\i năr au ki ‘măng u\nh sa păng hiong răm kơ yuơ u\nh sa to\k kơtang tơ\ dêh char Gia Lai. Sơnăm 2016, u\nh sa hlôi pơm ăn 3 ‘nu bơngai lôch, pơm hiong răm hlo\h 100 ti hlak jên. 3 khe\i blu\ng sơnăm, Gia Lai je\i hlôi đe\i m^nh ‘măng u\nh sa kơtang pơm hiong răm lơ ti hlak jên.

Vă jang ‘lơ\ng hlo\h dơ\ng tơdrong au, pơm dă [iơ\ đe\i tơdrong răm lơ\m khe\i năr kơnh, Đại tá Dương Thanh Bình, Kơdră che\p pơgơ\r An^h bơ\ jang Kanh sat p^t u\nh sa păng do\ng tơgu\m kơ Ko\ng ang dêh char Gia Lai tơbăt: “ Nhôn je\i sơkơ\t hơdăh mă blu\ng kăl ako\m pơro# jang vă jang tơgu\m ăn khu\l kơdră đảng, khu\l kơdră che\p pơgơ\r tơring ato\k kơtang bơ\ jang dăr lăng rim tơdrong jang tang găn hơlau, p^t u\nh sa, mă kăl lơ\m khe\i ‘năr phang pơđang. Mă [ar dơ\ng ‘no\h ato\k kơtang bơ\ jang pơro# pơ rôp, tơ iung pơ jing tơdrong jang đ^ đăng kon pơlei tang găn hơlau, p^t u\nh sa, pơm lơ liơ mă tơle\ch jang kơtang hlo\h, jơ\p jang, ato\k kơtang sơnong jang kơ bơngai che\p kơ\l an^h bơ\ jang, rim an^h bơ\ jang păng kon pơlei pơla hăm bơ\ jang tang găn hơlau, p^t u\nh sa. Tơdrong mă 3, nhôn ato\k kơtang dăr lăng, pơtho tơbăt trong tang găn hơlau p^t u\nh sa, xek tơlang kơ hret dôm bơngai pơm glăi tơdrong tang găn hơlau p^t u\nh sa, nhôn je\i pơ pro\ găh khu\l jang păng bơ\n gre vă iung jang hloi mư\h đe\i tơdrong u\nh sa đo#h au to. Nhôn to\k bo\k ato\k kơtang tơdrong jang tang găn hơlau p^t u\nh sa hăm rim an^h hơmơt đe\i u\nh sa, đo#h, mă kăl rim kơchơ te\ch mơdro tơmam drăm, an^h ako\m lơ tơmam drăm, mu\k drăm, tơdrong hơmơt đe\i u\nh sa đo#h kơtang. Nhôn gô dăr lăng, pơtho tơbăt păng ako\m pơro# jang bơ\ jang pro\h hơdrol kơ rim khu\l kơtă vă ke\ jang tơ tom mư\h đe\i unh sa, đo#h au to”.

Tơblơ\ nơ\rL Amazư\t