VOV4.Bahnar- Tơ\ lơ tơ ring tơ ring tơ rang kơ de#h char Gia Lai, bơ ngai kon kông oei vei tơ drong tơ joăt io\k u\nh om hơ găm de#h hnang, hăm tơ drong ‘nho\ng o\h kon duch, duch m^h nă, kon ma tơm tơ oei băl. Tơ drong ư\h kơ hlo#h vao lơ\m đon tơ che\ng găh io\k u\nh om chom go\ tơ\ âu to\k bo\k pơm ăn dôm tơ drong hiong răm tôch kơ mơ nat.    

Klo kăn ‘nho\ng Rchom Brăch păng mo\ Nay Hnhuan, bơ ngai Jarai, tơ\ plei Rưng Ama Đoan, xăh Ia RơBol, thị xăh Ayun Pa, ‘no\h j^ ‘nho\ng o\h pôm yă [ok tơm. Hăm kon pơ lei Jarai, pôm yă [ok tơm, mă lei pha ra kơ to\ng, ‘no\h io\k băl oei gơ\h. Păng tơ drong răm đơ\ng tơ drong gơ\h âu ‘no\h j^ lơ\m 5 ‘nu kon hơ ‘lơ\p đei rơ ne\h, đei tru\h 3 ‘nu ư\h kơ gơ\h pơ ma, 1 ‘nu kon nai đei pơ ôr plei le\n đơ\ng oei nge, lôch [ơ\t ‘nao [lep 11 sơ năm. Dôm đe kon nai dơ\ng jơ hngơ\m jăn ư\h kơ pran, j^ pơ lo\ hơ nơ\ng. Lăng dôm đe kon hơ lơ\p mơ mat  kơ d^h kâu, mo\ Nay Hnhuan hmach ơ\h tơ roi:“Kiơ\ tơ drong joăt kơ bơ ngai Jarai, io\k băl hơ găm de#h hnang đơ\ng ro\ng âu kơnh rong me\ [a\ ‘lơ\ng [iơ\, ư\h kăl klăih song mu\k drăm ăn kơ bơ ngai ‘ngoăih. Sơ\ ^nh ư\h kơ băt, kơ na io\k băl hơ găm de#h hnang . Tơ drong răm ‘no\h j^ rơ ne\h đei 3 ‘nu kon đei kơ mlo. Đơ\ng ro\ng âu ư\h kơ pơ\n ăn kon hơ ‘lơ\p tơ oei băl hơ găm de#h hnang dơ\ng bơ\ih”.

Tôch kơ sơ ‘ngon hlo\h tơ\ plei Rưng Ama Đoan, đei dôm klo kăn tă kơ thây kô pơ tho ngăl, mă lei oei tơ oei băl hơ găm băl de#h hnang, nhen ‘nho\ng Siu Phu păng mo\ Nay H’Pler. Lơ\m no\h, ‘nho\ng Siu Phu le\ch ‘măng khoă ho\k Đại học Sư phạm Quy Nhơn, mă lei [ơ\t ‘nao le\ch đơ\ng hnam trưng, hlôi mơ\ng kiơ\ tơ drong tơ rơ\ng đơ\ng me\ [a\, tơ oei hăm bơ ngai o\h kon duch tơm sư. Dang ei, klo kăn Siu Phu rơ ne\h đei 3 ‘nu kon, ‘no\h 1 ‘nu đ^ lôch [ơ\t ‘nao rơ ne\h, kon dro\ kăn hơ druch đei j^ plei nu\ih đơ\ng nge. Rim tơ drong glăi dang ei hlôi ư\h pă gơ\h hơ met ming đei, ‘nho\ng Siu Phu sơ ‘ngon tơ roi:“Kiơ\ tơ drong joăt kơ bơ ngai Jarai đơ\ng sơ\, đe oei thoi no\h ^nh ku\m pơ kong thoi no\h.  &nh ho\k đang đại học ‘no\h ku\m kiơ\ nhen đe ‘no\h ku\m oei thoi no\h. Oei găh m^h nă hăm duch. Lơ\m hla ar [a\o, ti vi đe ku\m tơ roi, mă lei đ^ oei [ơm bơ\ih ‘no\h j^ ch^u đe\ch bơ\ih. Dang ei chăl hle bơ\ih, ba ve\h ver tơ drong ‘no\h”.  

Dang ei, thị xăh Ayun Pa, de#h char Gia Lai đei vă je# 37 rơ bâu ‘nu bơ ngai, lơ\m no\h, 48% ‘no\h j^ bơ ngai kon kông. Kiơ\ ch^h jo# sơ năm 2013 đơ\ng an^h jang vei lăng kơ so# măt bơ ngai, tang găn rơ ne\h lơ lơ\m u\nh hnam thị xăh Ayun Pa, hăm sơ năm rơ ne\h sơ năm 1972 tru\h 1991, lơ\m tơ ring đei  34 ‘nu tơ oei băl hơ găm băl de#h hnang. Mă lei, lơ\m tơ pă yan âu, kơ so# âu ro\ lăng oei lơ hlo\h, yua kơ lơ bơ ngai oei akhan, io\k u\nh om ‘hơ găm băl de#h hnang ‘no\h j^ pơm kiơ\ tơ drong joăt, ư\h kơ đei kiơ glăi, ‘nhen mo\  Nay H’Pler, hơ kăn thây pơ tho Siu Phu: “Oei kơ kon duch dăh mă m^h nă ‘no\h đe ăn oei băl. Atu\m kơ to\ng ‘no\h kơ\m, ư\h kơ ăn oei băl. Kiơ\ tơ drong joăt sơ\ ‘no\h ba kiơ\ thoi no\h đe\ch. Mơn kơ ‘me\h băl ‘no\h oei băl, dang ei đe sư oei io\k băl nhen sơ\ ‘no\h đe\ch”.

Vă tang găn io\k u\nh om hơ găm băl de#h hnang đei [o#h lơ\m tơ ring kon pơ lei kon kông tơ\ tơ ring, an^h jang kơ pal thị xăh AYun Pa, de#h char Gia Lai hlôi pơ gơ\r lơ trong jang ‘lơ\ng, hrơ\p 1 ‘măng. Kiơ\ kơ [ok Trần Trọng Chức, Pho\ kơ dră an^h jang vei lăng găh kơ so# măt bơ ngai, tang găn rơ ne\h kon lơ lơ\m u\nh hnam kơ thị xăh Ayun Pa, mă đơ\ng tơ drong jang âu tơ [ơ\p lơ mơ mat, mă lei hăm tơ drong hơ drin bơ\ jang kiơ\, tơ drong tang găn io\k u\nh om hơ găm băl de#h hnang tơ\ tơ ring đơ\ng ro\ng rim sơ năm ‘no\h thim dôm io\k yua ‘lơ\ng:“Tơ drong joăt oei sa hlôi sa jru\ lơ\m tơm rơ\h kơ kon pơ lei kơ na tơ drong bơ\ jang kiơ\ tơ roi tơ băt ku\m tơ [ơ\p lơ mơ mat tat. Kang [o# tơ roi tơ băt găh kơ so# măt bơ ngai bơ\ jang kiơ\ tơ drong tơm ‘mi hngach ‘yôm đunh, pơ ma 1 ‘măng ư\h kơ gơ\h ‘no\h pơ ma lơ ‘măng. Tơ drong jang tơ roi tơ băt tơ\ tơ ring pơ gơ\r tơ\ gơ măng. Nhôn pơ tho tơ roi tơ\ hnam păng pơ tho tơ roi gru\p vă kơ kon pơ lei hlo#h găh tơ drong răm đơ\ng io\k u\nh om hơ găm de#h hnang, [ơm ư\h kơ ‘lơ\ng tru\h mu\k drăm u\nh hnam păng vei lăng kon hơ ‘lơ\p.”

AYun Pa ‘no\h j^ 1 lơ\m 2 thị xăh kơ de#h char Gia Lai, hăm tơ mam drăm kơ măy kơ mo\k kơ tơ\ng ang tôm te\ch, ti vi, internet, điện thoại che\p ti, hlôi đei tru\h tơ\ rim xăh, phường, pơ lei pơ la. Mă lei io\k u\nh om hơ găm băl de#h hnang, hăm dôm tơ drong đei [ơm j^ jơ hngơ\m oei to\k bo\k oei đei hơ nơ\ng. ‘Nâu j^ 1 tơ drong glăi luơ\t mă dôm tơ drong joăt so hơ yơ ku\m hơ nat gơ\h io\k đei pơm tơ drong tơm ‘lơ\ng. Khu\l kơ dră păng an^h jang kơ pal thị xăh AYun Pa ka\l kơ dăr hơ len dơ\ng tơ drong jang tơ roi tơ băt kơ so# măt bơ ngai đơ\ng kơ d^h vă đei trong tơ roi tơ băt ‘lơ\ng [iơ\, hro#ih su\t hu\t le# io\k u\nh om hơ găm băl de#h hnang tơ\ tơ ring.

Thuem tơ blơ\