VOV4.Bahnar – Đơ\ng ro\ng 5 sơ năm pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao, trong nơ năm tơ\ xăh Ia Rtô, thị xăh Ayun Pa, de#h char Gia Lai đei man tơ\ jơ\p pơ lei, tơ\ gu\m ăn xăh jang ke\h tơ drong tơ chơ\t găh pơm trong nơ năm lơ\m tơ drong jang tơm kơ te\h đak găh pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao. Mă lei, pơm đang tam mă đunh trong đ^ hư đ^ bơ\ih. Tơ drong ‘nâu sư tơ le\ch lơ nơ\r ap^nh tơ drong ming man hăm ‘lơ\ng ư\h, khu\l kơ dră tơ ring athei pu\ thoi yơ mư\h đei trong [ônh kơ hư mă lei hơ nơ\ng pơ ma ư\h kơ đei tơ drong kiơ, lăng nhen le# tơ drong glăi yua đơ\ng kon pơ lei pơm.

Trong pơm hăm [ê to\ng kơ plei Phu Ama Miêng, xăh Ia Rtô, tơ [ư\h trong tơm kơ so# 25 hăm tơ ring jang sa đơ\ng hlo\h 100 u\nh hnam lơ\m pơ lei. ‘Nao pơm đang 4 sơ năm kơ âu, mă lei trong đ^ hư vă je# pơ đ^ hloi, pơm ăn ‘mui te\h ho\h lơ\m dôm ‘năr to\ păng tơ se\r rơ [ơ\r lơ\m dôm ‘năr ‘mi. Mo\ Rah Lan Chuýt, oei tơ\ plei Phu Ama Miêng tơ roi tơ băt: “Hnam nhôn ‘no\h năm jang mir ‘no\h j^ năm hơ nơ\ng, năr hơ yơ ku\m năm, chơ [um [lang chơ [a ‘no\h đei pơ\k. Trong đe pơm ư\h kơ ‘lơ\ng kiơ hloi, ư\h kơ đei tơ mo, ư\h kơ đei chuơ\h, pơm pơ chăh kư\ kă đ^, chơ kiơ ku\m pơ\k; ‘năr ‘mi ‘no\h ‘me# ‘mach, ‘năr to\ ‘no\h ‘mui.”

Trong nơ năm ‘nao pơm đang đ^ hư răm, đei [o#h tơ\ đ^ đăng 4 pơ lei, 2 thôn kơ xăh Ia Rtô, thị xăh A Yun Pa, hăm lei lăi băl ‘no\h j^ măt [ê to\ng đei pơ chăh he\ch, chuơ\h hơ ga ngăl, pơm ư\h kơ sơ đơ\ng trong nơ năm. Tơ drong ư\h kơ e ‘no\h j^, mư\h tơ roi tru\h tơ drong ‘nâu, 1 lơ\m dôm bơ ngai tang măt kơ tơ ‘ngla tơ mơ\t jên jang, [ok Phan Tấn Sỹ, Pho\ Kơ dră an^h jang vei lăng kon pơ lei xăh Ia Rtô, ‘no\h ôn ve\h ver hloi tơ drong tơ pă yan âu, pơ ma akhan, trong hư ư\h kơ măh dôm lơ. Ding tru\h bơ ngai ch^h hla ar kơ tơ\ng ang tơ [o#h dôm hlak rup pơm tơ băt hơ dăh, ‘no\h [ok Sỹ akhan, tơ drong glăi đơ\ng găh kon pơ lei lơ\m tơ ring: “Tơ drong tơm pơm ăn chuơ\h păng hơ ga ngăl ‘no\h j^ yua đơ\ng kon pơ lei yua gre ko\ng no\ng yak hăm jơ\ng cho\h ‘no\h si măng tơ\ kơ pal athei tơ lo\ng. ‘No\h j^ yua đơ\ng kon pơ lei ư\h kơ vei lăng đei. Tơ dăh [lep tơ drong tơ chơ\t ‘lơ\ng ‘no\h sư ku\m pơ chăh  mơ\n. Nơ năm đơ\ng sơ năm âu tru\h sơ năm to ‘no\h sư ku\m hư trong koh”.

Dôm jăl trong yua đơ\ng khu\l kơ dră xăh pơm tơ ‘ngla tơ mơ\t jên jang hai, jing an^h bơ\ jang dăr hơ len pơm trong hai ‘no\h pơ jing dơ\ng 1 um ai tơ ring tơ rang ư\h kơ ‘lơ\ng. Oei kon pơ lei ‘no\h ling lang tơ le\ch nơ\r ap^nh găh tơ drong ‘lơ\ng ư\h kơ đe đơ\ng dôm jăl trong âu. ‘Nho\ng Thon, kon pơ lei đei hnam tơ je# trong năm mơ\t lơ\m plei Phu Ama Anher, pơ ma: “Đei hư 1 ‘no\h j^ yua đơ\ng đe sư pơm mă lei ư\h kơ klơ\p te\h 2 păh, mư\h lai yơ ‘mi tru\h ‘no\h hoch đ^ te\h, tơ dru\t, xi măng 2 păh pơ chăh. Tơ dăh gre hmă ‘no\h kơ dâu gơ\h, gre ko\ng no\ng chơ trăp hlo\h [iơ\ ‘no\h sư ku\m pơ chăh. Tơ drong ‘no\h j^ yua đơ\ng bơ ngai pơm de\h, yua đơ\ng pơm sư ư\h kơ ‘lơ\ng.”

Măh gô ding [ơ\t an^h jang kơ pal thị xăh xã Ayun Pa dăh mă de#h char Gia Lai mơ\t jang, mă gơ\h tơl nơ\r hơ dăh đei akhan, trong nơ năm lơ\m pơ lei pơ la tơ\ xăh Ia Rtô tơ te\nh kơ hư răm, hăm tro\ kơ yua đơ\ng pơm ư\h kơ ‘lơ\ng dăh ư\h. Mă lei, yua đơ\ng vei lăng, io\k jang [e\nh tơ drong ư\h kơ ‘lơ\ng ‘no\h j^ tơ drong đ^ hơ dăh bơ\ih. Lơ\m đon tơ che\ng đơ\ng khu\l kơ dră xăh, trong hư ‘no\h hơ met. Trong yua đơ\ng kon pơ lei rok mă hư ‘no\h kon pơ lei hơ nơ\ng nôp jên. {ok Phan Tấn Sỹ, Pho\ kơ dră an^h jang vei lăng kon pơ lei xăh Ia Rtô pơ ma hơ dăh: “Trong tơ le\ch jang ‘no\h j^ nhôn athei hơ met dơ\ng. Jên ‘no\h hơ nơ\ng krao hơ vơn đơ\ng kon pơ lei đe\ch. Kơ so# jên âu ‘no\h te\h đak păng kon pơ lei vang jang nei, ku\m krao hơ vơn đơ\ng kon pơ lei mă đei âu. Te\h đak tơ mơ\t jên jang 1 ‘măng, te\h đak ư\h pă tơ mơ\t jên jang dơ\ng krao hơ vơn kon pơ lei vă hơ met ming pơ ‘lơ\ng. Jo# păh lăp klăih song băl, lơ\m 1 pơ lei ‘no\h dôm yơ u\nh hnam, dôm yơ măt bơ ngai, dôm yơ bơ ngai jang, klăih song băl vă kơ đe vang hơ dai băl man dơ\ng jăl trong. Kon pơ lei pơm hư ‘no\h athei kon pơ lei pơm liơ athei băt sơ nong jang pơm dơ\ng jăl trong âu vă chă nơ năm v^h vơ\t.”

Vă hơ met ming um ai tơ ring, jang đang rim tơ drong tơ chơ\t trong nơ năm lơ\m Tơ drong jang tơm kơ te\h đak pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao, đơ\ng sơ năm 2005 tru\h dang ei, hăm kon jên jang đơ\ng te\h đak păng vang tơ gop đơ\ng kon pơ lei, xăh Ia Rtô hlôi pơm dôm j^t km trong [ê to\ng năm mơ\t tơ\ rim pơ lei pơ la, hăm kon jên jang lơ dôm j^t ti hlak jên. Tru\h dang ei, xăh hlôi jang đang 11/19 tơ drong tơ chơ\t găh tơ ring tơ rang ‘nao, lơ\m no\h, đei tơ chơ\t găh trong nơ năm. Mă lei, pơm trong nơ năm bơ\ih hơ chăng ăn kơ kon pơ lei, ư\h kơ đei trong jang vei lăng, io\k jang jơ nei, nhen to\k bo\k đei [o#h tơ\ xăh Ia Rtô, thị xăh Ayun Pa de#h char Gia Lai ‘no\h gô pă đei jăl trong hơ yơ gơ\h io\k jang đei đunh kơ jăp. Păng hăm trong tơ che\ng hơ chăng ăn kơ kon pơ lei thoi no\h, ‘no\h ư\h kơ băt tru\h dang yơ mă đei 1 tơ ring tơ rang ‘nao tơ pă đei pơ jing tơ\ xăh ‘nâu.

Thuem tơ blơ\