VOV4.Bahnar - ‘Măng hơ tuch khei 5 âu ki tơ\ An^h pơ\ih pơ re nơ\r te\h đak 58 Quán Sứ, Hà Nội, An^h rađiô nơ\r pơ ma Việt Nam jang hơ dai hăm An^h pơ gơ\r kon kông kơ Kuôk ho#i, An^h vei lăng hơ dre\ch kon kông, An^h hơ len lăng nơ\r pơ ma pơ gơ\r hop ako\m “ Trong vă jang hơ to\k tơ iung nơ\r kon kông lơ\m Rađiô nơ\r pơ ma Việt Nam”. Dôm tơ drong tơm vă hơ to\k tơ iung găh tơ drong jang păng tơ drong pơ re nơ\r kon kông lơ\m hơ yu\h pơ\ih pơ re nơ\r te\h đak hlôi đei tơ le\ch pơ am dơ nu\h tơ\ Hop ako\m âu.  

Lơ\m dôm sơ năm âu ki, Đảng păng te\h đak bơ\n ling lang tơ le\ch tơ drong tơm tơ gu\m hơ drol tơ mơ\t jên jang hơ to\k tơ iung tơ ring groi kông, tơ ring hơ tăih hơ to\, hơ to\k ‘lơ\ng tơ drong ar^h sa tơ mam drăm, jơ hngơ\m đon kơ kon pơ lei rim hơ dre\ch kon kông, hơ to\k tôch ai tơ drong hơ to\ hơ nơ\ng đơ\ng đ^ đăng rim hơ dre\ch hơ dru\ng ‘nho\ng o\h lơ\m tơ pôl 54 hơ dre\ch hơ dru\ng Việt Nam, lơ\m no\h đei tơ drong gơ\h jang đơ\ng rim hơ dre\ch hơ dru\ng đei vei lăng, hơ to\k tơ iung nơ\r pơ ma păng chư ch^h đơ\ng kơ d^h. Io\k đơ\ng sơ năm 1956, An^h Rađiô nơ\r pơ ma Việt Nam hlôi pơ gơ\r pơm tơ le\ch păng pơ\ih pơ re dôm tơ drong tơ roi pơ ma nơ\r kon kông. Tru\h dang ei, An^h rađiô nơ\r pơ ma Việt Nam pơ\ih pơ re12 to\ nơ\r kon kông ‘no\h Mông, Thái, Dao, Ê đê, Bahnar, Jarai, K’ho, M’nông, Sê đăng, Chăm, Khơ me, Cơ tu, hăm jơ pơ\ih pơ rê vă je# 30 jơ rim năr.

Jơ hop ako\m

Pơ ma tơ\ hop ako\m, Kơ dră dơ nơm vei lăng An^h rađiô nơ\r pơ ma Việt Nam Nguyễn Thế Kỷ tơ [o#h hơ dăh, trong pơ gơ\r pơm tơ le\ch păng bơ\ jang đơ\ng tơ drong jang pơ re nơ\r kon kông tơ\ An^h rađiô nơ\r pơ ma Việt Nam ku\m nhen rim an^h rađiô kơ tơ ring to\k bo\k đei [o#h 1,2 tơ drong tam mă ‘lơ\ng, ư\h kơ đei pơ gơ\r jang atu\m, bơ ngai jang ăn pơ re nơ\r kon kông tam mă pơm lăp hăm tơ drong ‘me\h vă, ki thuơ\t pơ\ih hơ yu\h tru\h tơ\ dôm tơ ring mơ mat tat de#h hlo\h oei lơ ư\h kơ ‘lơ\ng… Kơ dră dơ nơm Nguyễn Thế Kỷ tơ roi:

“Hăm 12 to\ nơ\r kon kông, hơ to\ hăm 12 tơ drong pơ re nơ\r kon kông hlôi đei đơ\ng lơ sơ năm kơ âu tơ\ An^h rađiô nơ\r pơ ma Viẹt Nam, kăl kơ tơ pl^h ‘nao, hơ to\k ‘lơ\ng rim tơ drong tơ roi thoi yơ găh tơ drong tơm, trong tơ [o#h, jơ, tơ drong jang, an^h pơm tơ le\ch, an^h pơ\ih pơ re. Dang ei, tơ drong tơm đơ\ng rim tơ drong tơ roi âu, nhôn chă lăng [o#h kơ d^h ‘no\h to\k bo\k oei ư\h kơ đei tơ drong hơ dro#, trong jang rim tơ drong tơ roi pơ ma nơ\r kon kông lăng atu\m oei hơ dro#, 1 tơ drong tơ roi lăp đei jơ 30-45 pơ n^t, 1 năr lăp đei 1 tơ drong tơ roi, kơ na vă đ^ đăng rim tơ drong tơ roi đơ\ng 12 to\ nơ\r kon kông adoi đei 1 trong jang vă lei lăi băl, ư\h kơ gan hơ met ming, tơ pl^h. ‘Nâu j^ tơ drong ư\h tam mă ‘lơ\ng tôch kơ t^h.”

Kơ dră dơ nơm pơ ma tơ\ hop ako\m

Dôm nơ\r pơ ma tơ blang tơ\ hop ako\m, ako\m tơ blang hơ dăh tơ drong đei [o#h đơ\ng pơ re nơ\r kon kông, trong jang hơ to\k tơ iung, tơ drong hơ găt rơ\ih io\k 1 nơ\r kon kông vă pơ\ih pơ re lơ\m hơ yu\h te\h đak; dôm nơ\r kon kông tơ gu\m hơ drol vă pơ\ih lơ\m Rađiô nơ\r pơ ma Việt Nam; trong jang găh tơ mơ\t jên jang, bơ ngai jang, an^h jang, ki thuơ\t… Kơ dră Jơ nu\m pơ gơ\r hơ dre\ch kon kông kơ Kuôk ho#i Hà Ngọc Chiến tơ roi nơ\r tơ gop:

 “Hrei ‘nâu ‘nao bơ\ jang kiơ\ pơ\ih pơ re nơ\r hăm 12 to\ nơ\r kon kông. &nh athei kăl kơ tơ che\ng hơ len vă băt hơ dăh kơ so# ‘măng pơ re nơ\r kon kông ‘no\h dôm yơ, ^nh [o#h 1 lơ\m dôm tơ drong hơ găt kăl kơ hơ len lăng ‘no\h j^ tơ drong hơ găt găh măt kon pơ lei. Hrei ‘nâu đei dang 5 hơ dre\ch kon kông đei măt kon pơ lei hlo\h 1 triệu ‘nu dăh mă vă je# 1 triệu ‘nu, nhen bơ ngai Tày, bơ ngai Nùng, bơ ngai Mường tă kơ đei măt kon pơ lei hlo\h 1 triệu ngăl mă lei tam mă đei pơ\ih pơ re nơ\r Tày, Nùng, Mường. Tơ dăh jo# kiơ\ kơ so# măt kon pơ lei ‘no\h thoi no\h ‘no\h tam mă lăp”.

Hơ dai hăm ‘no\h, ku\m kăl kơ lăng tru\h tơ drong jang tơ roi tơ băt ăn kơ dôm hơ dre\ch kon kông tôch kơ to\ se\t bơ ngai “ hơ la kơ 10 rơ bâu ‘nu). Rim tơ drong jang kăl kơ pơ jing mă lăp hăm tơ drong ‘me\h vă, trong hlo#h vao, ho\k jru\ đơ\ng kon pơ lei… Tơ drong tơm tơ drong jang ư\h khan lăp tơ roi tơ băt trong tơ le\ch jang, trong jang đơ\ng Đảng, tơ drong jang tơ gu\m, khôi luơ\t đơ\ng te\h đak, mă oei lăng kăl vei răk, tơ [a\k mong tơ drong ‘lơ\ng oei sa đơ\ng rim hơ dre\ch hơ dru\ng.   

Rim bơ ngai tang măt akhan, tơ drong pơ jing 1 kênh pơ re nơ\r hơ dro# ‘măn ăn kơ bơ ngai mơ\ng ‘no\h j^ bơ ngai kon kông ‘no\h j^ tơ drong jang kăl, hơ nhăk tơ drong ‘lơ\ng ch^nh tr^ - tơ pôl t^h tên. Lơ\m tơ drong jang hơ to\k tơ iung kiơ\ trong kơ tang ang hle, An^h rađiô nơ\r pơ ma Việt Nam ling lang băt hơ dăh tơ gu\m hơ drol hơ to\k tơ iung dôm kênh pơ re nơ\r tơm ‘no\h đei kênh tơ roi tơ drong kơ tơ\ng ang ch^nh tr^, kênh jang tơ bôl te\h đak đe păng kênh ‘măn ăn kơ kon pơ lei kon kông. Dang ei An^h rađiô nơ\r pơ ma Việt Nam to\k bo\k ako\m kon jên, bơ ngai jang hơ met ăn dôm tơ drong ‘lơ\ng vă pơ\ih kênh pơ re nơ\r kon kông te\h đak. Dôm nơ\r tơ gop, pơ ma tơ blang gô đei An^h rađiô nơ\r pơ ma Việt Nam hơ len lăng, io\k yua 1 trong ‘lơ\ng, jơ nei hlo\h găh tơ drong jang păng tơ drong tơm pơ re nơ\r kon kông lơ\m hơ yu\h pơ re nơ\r kơ te\h đak.

            Lưu Huyền ch^h

          Thuem tơ blơ\