VOV4.Bahnar - Pơ tăm ming che\h phe j^ tơ drong đei lơ kon pơ lei tơ re\h hlo\h dang ei. An^h mong jên cho\h jang xa păng ato\k tơ iung tơ ring tơ rang dêh char Dak Lak ku\m pơ kăp ‘măn truh 3 rơ bâu ti hlak jên vă asong ăn kon pơ lei to\k io\k pơ tăm ming che\h phe. Mă lei hrei ‘nâu kon pơ lei tơ\ lơ tơ ring lơ\m dêh char to\k io\k jên âu oei tam mă lơ.

U|nh hnam yă Trần Thị Liên tơ\ xăh Hòa Đông, apu\ng Krông Pach, dêh char Dak Lak đei vă je# 7 sao che\h phe kră, plei to\ se\t ‘me\h phă vă pơ tăm ming plơ\ng. Yă Liên ăn tơ băt, ‘me\h pơ tăm ming che\h phe đơ\ng ki bơih mă lei ưh kơ đei jên vă jang. Kơ plăh ‘no\h Khul kon pơ lei cho\h jang xa xăh tơ roi ăn hnam yă găh kơ so# jên tơ gu\m ăn kon pơ lei ‘me\h pơ tăm ming che\h phe, yă tôch hơ iă. Mă lei tơ drong hơ iă đơ\ng u\nh hnam yă ưh kơ đunh mưh yă che\p hla ar ap^nh to\k io\k jên.

Yă Trần Thị Liên tơ roi: “Dang ei năm to\k io\k jên đe sư hơ nơ\ng tơl, lăp asong to\k io\k đơ\ng 1 – 2 sơ năm đe\ch, lơ\m 2 sơ năm ‘no\h athei kla đ^ jên đơ\ng to\k io\k hloi, pơ tih gia to\k io\k 100 triu ‘no\h 2 sơ năm athei kla đ^, kơ lih lơ lo\h hnam nhôn jing ưh đei pơ tăm ming che\h phe.”

Lơ u\nh hnam năm to\k io\k jên pơ tăm ming che\h phe tơ roi, mă đơ\ng tơ drong tơ gu\m hlôi đei mă lei sư đei lơ hla ar athei pơm, nhen athei pơm hla ar chih tơ băt đei tôm tơ drong kăl vă pơ ma ming che\h phe, đei lơ\m tơ ring đe pơ rơ\ng che\ng vă pơ ming che\h phe kơ dêh char, jang kiơ\ trong pơ tăm ming che\h phe yoa An^h tơm cho\h jang xa păng ato\k tơ iung tơ ring tơ rang tơ le\ch kơ na lơ bơ ngai jing lao đon, ưh kơ hơ\r. ‘Ngoăih kơ ‘no\h, tơ drong asong to\k io\k pơ tăm ming che\h phe âu đei tơ le\ch kiơ\ pơ yan jang, sơ năm mă blu\ng cho\h hơ met te\h, pơ tăm ‘nao đei asong to\k io\k 80 triu hlak jên 1 ha, sơ năm mă 2 đei asong to\k io\k 30 triu, sơ năm mă 3, 4 to\k io\k 40 triu. Vă akhan lơ\m khei ‘năr ‘no\h, bơ ngai pơ tăm đei asong to\k io\k đơ\ng 130 - 150 triu vă pơ tăm ming 1 ha che\h phe. Mă lei kon pơ lei ưh gơ\h to\k io\k 1 ‘măng mă athei to\k io\k lơ vât lơ\m sơ năm. Tơ drong ‘nâu pơm mơ mat ăn kon pơ lei mưh kăl đei jên lơ vă kơ chăng jang xa. Kơ na kon pơ lei ku\m ưh gan ‘me\h to\k io\k.

{ok Nguyễn Văn Minh, Pho\ Kơ dră vei lăng kon pơ lei apu\ng Cư Mgar ăn tơ băt: “Tơ pă mơ\n an^h mong jên ku\m đei lơ trong tơ gu\m hơ met pơ ‘lơ\ng mơ mat tat nhen: ưh kăl hơ len năng kơ loăi te\h lơ\m pơ gar kon pơ lei vă pơ tăm, hnam yơ tam mă đei hla ar te\h ‘no\h lăp kăl pơm hla ar ăn xăh k^ đe\ch…Mă lei tơ drong ‘me\h vă to\k io\k jên đơ\ng kon pơ lei tôch lơ, oei an^h mong jên lăp asong to\k io\k dang 150 triu 1 ha. Lơ\m dang 4 sơ năm kon pơ lei ưh tam đei io\k yoa kiơ mưh pơ tăm ming che\h phe, tơ dăh pơ tăm hai bơ\n hơ bo âu to ‘no\h io\k yoa lăp to\ se\t đe\ch kơ na kon pơ lei ưh kơ me\h to\k io\k jên ‘nâu.”

Dak Lak j^ dêh char đei hơ găt te\h pơ tăm che\h phe xă hlo\h lơ\m te\h đak, hăm hlo\h 203 rơ bâu ha, lơ\m no\h đei dôm j^t rơ bâu ha che\h phe kră kăl đei pơ tăm ming. Vă pơ yoa ăn tơ drong jang pơ tăm ming 27 rơ bâu ha che\h phe kră, sơ năm 2013 an^h mong jên cho\h jang xa păng ato\k tơ iung tơ ring tơ rang pơ kăp ‘măn hlo\h 3 rơ bâu ti hlak jên vă asong to\k io\k. Mă lei, đơ\ng ro\ng 3 sơ năm tơ le\ch jang, an^h mong jên ‘nao tơ le\ch ăn đe to\k io\k lăp hlo\h 50 ti, hăm pơ gar che\h phe đei pơ tăm ming lăp hlo\h 600 ha đe\ch. 

Vă pơih trong ăn kon pơ lei to\k io\k jên pơ tăm ming che\h phe, [ok Tăng Hải Châu Pho\ kơ dră An^h mong jên Te\h đak tơ\ Dak Lak đei nơ\r ap^nh: “Khul kơ dră te\h đak athei io\k yoa jên đơ\ng trung ương vă kla, sut le# jên kon ăn bơ ngai pơ tăm lơ\m khei ‘năr che\h phe tam mă đei plei vă kon pơ lei sơ đơ\ng jơ hngâm jang xa. Mă 2 ‘no\h [ơk tơ đăh ăn kon pơ lei pơ tăm ming yoa ‘nâu ku\m j^ tơ drong ‘lơ\ng vă bơ\n pơ tăm hơ met ming pơ gar che\h phe hăm hơ dre\ch, tơ đăh ‘lơ\ng. Găh tơ ring, athei đ^ đăng khul gru\p, an^h jang kơ pal vang jang hai, le# m^nh dro# an^h mong jên ‘no\h hơ nat vă gơ\h jang đei. Athei tơ roi tơ băt, pơ tho tơ [ôh pơ tăm ming che\h phe, thoi no\h bơ\n gơ\h jang đei tơ drong pơ tăm ming che\h phe âu.”

Mă tơ pă ăn [ôh kon pơ lei oei chă pơ pơ\ jên kơ dih vă pơ tăm ming che\h phe kră [ât mă oei đei lơ tơ drong mơ mat tat. Tơ drong tơ gu\m asong to\k io\k jên pơ tăm ming che\h phe ‘no\h tôch ‘lơ\ng mă lei athei hu\t le# [iơ\ dôm tơ drong tơ hlăk oei găn trong vă kon pơ lei gơ\h to\k io\k jên [ônh [iơ\.

Dơ\ng: Tơ blơ\