Klăih đơ\ng dơ nu\h hin đơ\ng tơ drong jang tanh bơ\n kơ đum kơ đo\ng

Adrol sơ\, rim hnam tanh kơ đum kơ đo\ng, reo văih tơ\ thôn 3 păng thôn 4, xăh Lộc Châu, pơ lei tơm Bảo Lộc, dêh char Lâm Đồng tơ tă u\nh hnam tơ nuh ngăl, ưh đei te\h cho\h jang xa, [ât lăp ‘no\h lăp đei 1,2 sao hla che đe\ch, kơ na tơ drong erih xa tôch mơ mat tat. Mă lei, tơ drong tanh kơ đum kơ đo\ng âu hlôi tơ gu\m ăn tơ drong erih xa đe sư to\k ‘lơ\ng, klăih đơ\ng tơ nuh hin mơ mat tat. Tơ drong tơ roi âu tơ roi truh tơ drong klăih đơ\ng tơ nuh hin gơ nơm đơ\ng tanh kơ đum kơ đo\ng, reo văih đơ\ng kon pơ lei tơ\ xăh Lộc Châu, pơ lei tơm Bảo Lộc, dêh char Lâm Đồng.

            Lộc Châu ‘no\h j^ 1 xăh jang chu\n mir đe\ch, kon pơ lei ar^h sa găh lơ pơ mơ\ng lơ\m ‘long hla che păng che\h phe. Mă lei, dang ei mư\h năm tru\h tơ\  thôn 3 păng thôn 4, nhôn đei dơ\ng lăng tơ drong hnam hơ yơ ku\m tanh bơ\n kơ đum kơ đo\ng, reo tơ văih vă hơ to\k dơ\ng io\k yua, xơ đơ\ng tơ drong ar^h sa. Kiơ\ ch^h jo# hơ len, dang ei đei dang 100 u\nh hnam to\k bo\k jang tơ drong jang tanh bơ\n kơ đum kơ đo\ng, reo tơ văih, io\k đei 30% ako\p đ^ đăng kơ so# u\nh hnam kơ 2 pơ lei. Xơ\, bơ ngai jang tanh bơ\n kơ đum kơ đo\ng, reo tơ văih tơ\ âu găh lơ tanh bơ\n tơ mam pơ yua ăn tơ drong ‘me\h vă jang sa tơ\ tơ ring, nhen reo phe\ hla che, păng xêng vă rong hơ drông pơm brai. Mă lei dang ei, tơ mam drăm mă đe sư pơm đei tôch kơ lơ, nhen kơ đo\ng ‘măn ka hơ tu\k, hơ ro\ tăh ‘nhot, plei ‘long, sêng rong hơ drông pơm prai păng pơm bơ\n tơ mam vă tăh pơ ro\ pơ kao…Lơ\m no\h, kơ đo\ng ‘măn ka hơ tu\k đei te\ch hlot lơ hlo\h.  

Tơ dỏng tanh kơ đum hơ đo\ng to\k bo\k xơng io\k tru\h 2 hơ găt kơ 3 bơ ngai jang to\k bo\k jang tơ drong jang tanh bơ\n kơ đum kơ đo\ng tơ ring âu vang jang. Mă đơ\ng 1 tpôm kơ đum kơ đo\ng lăp đei hăm kơ jă 2 rơ bâu hlj, mă lei te\ch ling lang sơ đơ\ng, kơ na kon pơ lei jang tơ dỏng jang âu bu bu ku\m chhôk hơ iă. Yă Đoàn Thị Quyên, 1 u\nh hnam kon pơ lei tanh kơ đo\ng ‘măn ka hơ tu\k tơ\ thôn 4, tơ roi tơ băt: “Yua kơ ư\h đei te\h vă cho\h jang sa, sơ\ klo kăn nhi athei năm jang thuê vă chă ar^h sa. Jang thuê gle\h hrat de#h, mă lei ku\m lăp măh so\ng sa đe\ch, dơ nu\h hin oei hơ nơ\ng dơ nu\h hin. Oei io\k đơ\ng yak lơ\m tanh kơ đo\ng ‘măn ka hơ tu\k tru\h dang ei, io\k yua đơ\ng 3 ‘nu bơ ngai lơ\m u\nh hnam nhôn to\ xe\t hlo\h ku\m đei đơ\ng 200 - 250 rơ bâu hlj  1 năr. Ku\m gơ nang đơ\ng no\h, u\nh hnam ‘mơ ‘met man đei hnam, răt đei ti vi păng gre hon đa hloi. Dang ei, bơ\n kơ đo\ng mă u\nh hnam nhôn păng rim u\nh hnam lơ\m pơ lei pơm đei adoi đei bơ ngai tru\h năm răt io\k ngăl. Kơ thoi no\h, nhôn ling lang đei tơ drong jang prăt sơ năm păng io\k yua ku\m lơ ‘mơ\n”. 

Tơ drong jang tanh bơ\n kơ đum kơ đo\ng ư\h khan lăp hơ dro# pơ jing tơ drong jang hơ nơ\ng ăn kơ lơ lap bơ ngai jang tơ\ âu, mă sư oei tơ gu\m 1,2 u\nh hnam pơ\ih an^h jang vă te\ch mơ dro. Bơ ngai kơ tă năm răt kơ đo\ng ‘măn ka hơ tu\k đơ\ng kon pơ lei pơm đei vă năm te\ch ăn tơ\ rim de#h char Ninh Thuận, Bình Thuận ‘no\h j^ [ok Lê Quang Đức (oei tơ\ thôn 4). Dang ei [ok Đức ‘no\h kơ dră vei lăng khu\l jang găh tơ drong jang tanh bơ\n kơ đum kơ đo\ng xăh Lộc Châu hai, hơ doi hăm ‘no\h j^ pơm gơng pơ ro\h chă te\ch tơ mam ăn kơ kon pơ lei hai. {ok Đức tơ roi tơ băt: “ Kơ đo\ng ‘măn ka hơ tu\k ‘no\h j^ tơ mam lăp yua 1 ‘măng đe\ch, kơ na tơ drong ‘me\h vă răt yua tôch kơ lơ. Dang ei, hăm kơ đo\ng đei kon pơ lei pơm đei oei tam mă măh hăm tơ dỏng ‘me\h vă io\k yua đơ\ng rim kon pơ lei chă rôp yâu ka tơ\ Bình Thuận păng Ninh Thuận. Io\k đơ\ng ^nh dơ\ng io\k pơ\ih an^h jang răt io\k kơ đo\ng ăn kơ kon pơ lei tru\h dang ei, tam mă đei lai yơ te\ch ư\h kơ hlot. Mă loi ‘no\h j^, lơ\m pơ yan đak dơ s^ sơ đơ\ng, kon pơ lei chă rôp yâu đei lơ ka ‘no\h năr hơ yơ ku\m đei gre ôtô năm io\k tơ mam”. 

Ku\m hăm kơ đo\ng ‘măn ka hơ tu\k to\k bo\k jing tơ mam xơng io\k lơ bơ ngai jang, ‘no\h kon pơ lei tơ ring ‘nâu oei tơ ge\ch khei ‘năr rơ hơi vă tanh sêng ‘măn hơ drông pơm brai, hơ ro\ tăh bơ\n [um, plei ‘long păng hơ ro\ tăh pơ ro\ pơ kao hloi. {ok Đoàn Đức Bé, bơ ngai joăt kơ tanh sêng ‘măn hơ drông pơm brai tơ\ thôn 3, tơ roi: “Unh hnam nhôn jang tơ dỏng jang tanh sêng ‘măn hơ drông pơm brai hlôi đei hlo\h 10 xơ năm kơ âu bơ\ih. &nh hăm kon dro\ nglo kơ dră io\k jang tơ dỏng jang năm ko\h kram, ‘lao, oei hơ kăn păng kon dro\ nglo hơ druch tơ\ hnam vei lăng tơ drong tanh x^t. Dang ei, bơ ngai răt io\k sêng lơ hlo\h kơ sơ\, kơ na tanh sêng hơ nhăk ăn u\nh hnam io\k yua sơ đơ\ng đơ\ng 4 - 5 triệu hlj 1 khei”. Oei ‘nho\ng Thái Hồng Thanh, bơ ngai lăp 1 dro# sư pơm hơ ro\ tăh pơ ro\ kao tơ\ thôn 4, pơ ma: “Dang ei, lơ\m pơ đ^ 2 pơ lei, bơ ngai jang tơ drong jang tanh xet kơ đum kơ đo\ng tôch kơ lơ, mă lei ‘nao lăp hơ dro# ^nh pơm hơ ro\ tăh pơ ro\ pơ kao đe\ch. 1 khei, 1 dro# ^nh ku\m cha\ đei  dang 7 triệu hlj đơ\ng tơ drong jang ‘nâu”.

Yă Phạm Thị Thu Hằng, Phó kơ dră an^h jang vei lăng kon pơ lei xăh Lộc Châu, pơ lei tơm Bảo Lộc, de#h char Lâm Đồng tơ roi tơ băt: “Lơ\m dôm xơ năm âu ki, tơ drong jang tanh x^t bơ\n kơ đum kơ đo\ng tơ\ thôn 3 păng thôn 4 hlôi păng to\k bo\k pơ jing đei tơ drong jang ăn kơ hlo\h 300 ‘nu bơ ngai jang, hăm kơ so# jên io\k yua dang 3 triệu 500 rơ bâu hlj 1 ‘nu 1 khei. Hăm tơ drong [o#h yan âu thoi no\h, tơ drong jang tanh x^t bơ\n kơ đum kơ đo\ng hlôi tơ gu\m lơ u\nh hnam kon pơ lei tơ\ 2 pơ lei âu kơ xăh klăih đei đơ\ng dơ nu\h hin, xơ đơ\ng tơ drong ar^h sa păng [rư\ [rư\ yak hlo\h. Vă pơ jing tơ drong hiôk ăn kơ tơ drong jang tanh bơ\n kơ đum kơ đo\ng hơ to\k tơ iung, xơ năm 2009, Jơ nu\m vei lăng kon pơ lei jang chu\n mir kơ xăh hlôi kơ chăng pơ jing Khu\l gru\p jang tơ drong jang tanh bơ\n kơ đum kơ đo\ng. Đơ\ng ro\ng kơ pơ jing, Khu\l gru\p đei xơ nong jang tơ chă an^h răt io\k tơ mam, hơ doi hăm ‘no\h, pơ jing tơ drong hiôk vă kơ rim bơ ngai jang lơ\m khu\l ho\k pơ hrăm, pơ tho tơ roi băl tơ drong hiôk hian jang tơ dỏng jang. Mă lei, dang ei mơ mat tat t^h hlo\h ‘no\h j^ kram, ‘lao roi khăi. Kơ l^h thoi no\h lơ u\nh hnam ‘măn te\h pơ tăm kram vă kơ chăng đei kram kơ tă an^h păng vei kơ jăp tơ drong jang”.