VOV4.Bahnar - Pơyan ro\l kơtao xơnăm 2016-2017 tơ\ dêh char Gia Lai to\k bo\k pơtơm, mă lei kon pơlei pơtăm kơtao to\k bo\k oei koh yua hăm tơdrong pơngơ\t yuơ hlôi tơje# Tết, dôm hnam kơmăi răt adar. Păngd uh nhen rim xơnăm, tơdrong pơngơ\t kơ đon đơ\ng kon pơlei jang chu\n găh tơdrong ‘me# ‘mach, tơdrong trăp ‘lơ\ng hăm x^k vih hơlơ\k dơ\ng.  

          {ok Nguyễn Tùng oei tơ\ thôn 1, xăh Đăk Hlơ, apu\ng Kbang, dêh char Gia Lai đei je# 50ha kơtao, rim xơnăm đei yua đơ\ng 3.000 truh 3.500 tấn kơtao ‘long. Tôm hơgăt mă âu, [ok adoi jang hadoi păng te\ch kơtao ăn Hnam kơmăi ro\l kơtao An Khê. Mă jang hadoi đunh xơnăm, cho\ng mă [ok Tùng duh pơngơ\t kơ hăm tơdrong chă pơkă rơm re\k lơ\m kơtao kơ hnam kơmăi.

            Tơdrong mă âu, lơ xơnăm kơ âu, kon pơlei jang chu\n lơ\m tơring akhan, hnam kơmăi đei tơdrong ưh kơ ‘lơ\ng păng athei đei tơdrong jang hơdăh, hơto\ hơnơ\ng. {ok Nguyễn Tùng tơblang:“Kon pơlei jang chu\n noh jang hrat, pơtăm đei tơm kơtao noh tơnap tap dêh. Ăh koh yua duh ‘meh vă hnam kơmăi đei tơdrong hơlen jang mă hơto\ hơdăh. Pơtih nhen, rơm re\k noh athei kiơ\ kơ hơdre\ch kơtao păng tơmam drăm hơdăh, vă kon pơlei jang đei cheh [iơ\ păng tơguăt jang đunh đai”

          Oei [ok Nguyễn Quang Thảo oei tơ\ thôn Tú Thủy 2, xăh Ia Sol, apu\ng Phú Thiện, đei 2 ha kơtao noh tơroi:“ Đei 3 tơdrong mă nhôn tơnap tap hloh. Mă mônh noh pơrang, mă 2 noh rơm re\k, mă 3 noh x^k ưh kơ ‘ngam. Nhôn noh jang chu\n, ăh koh đang kơtao, ‘nhăk tơ\ hnam kơmăi vă chă hơlen lăng ah? Lăng atu\m kơdih po hnam kơmăi đe\ch jang, hơto\k tơ\ gre noh khul jang kơ anih gre chơ ‘meh pơm thoi yơ noh pơm he#, tơdrong mă âu nhôn ưh kơ băt ôh”.

          Lơ\m kơplăh noh, găh dôm hnam kơmăi ro\l kơtao akhan, hlôi jang [lep pơkăp tơre\k truh tơdrong răt kơtao. Kơxo# pơkăp đei tơbang hơdăh mă lei kon pơlei jang chu\n tammă vao hơdăh păng vang glơng hăm hnam kơmăi. Oei găh tơdrong tơm pơkăp kơxo# tơmam rơm re\k lơ, x^k ưh kơ ‘ngam noh yuơ mih ma duch nă jang tam mă [lep pơkăp găh pơtăm, vei lăng păng koh yua kơtao. {ok  Nguyễn Hoàng Phước, Pho\ kơdră Hnam kơmăi ro\l x^k An Khê, th^ xăh An Khê, tơblang:“ Đơ\ng xơ\, adrol kơ mơ\t pơyan jang noh Hnam kơmăi adoi ako\m tơbang găh pơkăp răt kơtao păng tơdrong ‘lơ\ng hăm kơtao kiơ\ tơchơ\t đơ\ng Anih tơm Ko\ng thương duh nhen Hnam komăi mă lei kon pơlei adro# [ôh dôm tơdrong đang măt đe\ch. Dang chơ trăp lơ noh đei yua lơ, mă lei tơpă noh, tơdrong pơyua đơ\ng kon pơlei tơjur. Pơtih nhen, nhôn oei xơkơ\t găh rơm re\k, mă hăt noh goi kơtao, hla rơh noh dang tơm kơtao đei rơm re\k truh kơ 5-7%, pho\ noh truh 10%.”

          Tơdrong ưh kơ ‘lơ\ng jơhngơ\m đơ\ng kon pơlei jang chu\n hăm Hnam kơmăi ro\l kơtao tơ\ Gia Lai lơ\m tơdrong pơkă x^k, xơkơ\t tơdrong ‘lơ\ng hăm x^k hlôi đei đơ\ng đunh, mă lei duh tam mă đei xek tơlang keh đang. Hnam kơmăi tam mă đei tơdrong hơdăh hơto\ vă pơjing đon lui ăn kon pơlei. Lơ\m kơplăh noh, hơyuh to# ‘mi ưh kơ xơđơ\ng noh tơdrong jang pơtăm kơtao ưh kơ đei yua lơ. Rim ha đei yua pơhlom 50 - 60tấn kơtao ‘long păng đei yua pơhlom 30 - 35triu hlak jên minh xơnăm.

            Tơnap găh io\k yua, tơdrong erih pơm ăn kon pơlei roi pơngơ\t hăm tơdrong pơkă rơm re\k, x^k ưh kơ ‘ngam đơ\ng hnam kơmăi. {ơ\t dâu, kăl hloh noh tơdrong vang jang đơ\ng dôm anih jang kơpal, hăm xơnong jang hơlen, pơ kơdranh, vei xơđơ\ng tơdrong pơyua ăn kon pơlei adoi vei xơđơ\ng hăm dôm hnam kơmăi pơm kiơ\ [lep tơchơ\t. Mă lei, hăm khul kơdră tơ\ tơring, mă kăl noh “tơbăt”, “athei” tam mă đei tơdrong hơlen tro\ [lep. {ok Lê Huy Toàn, Kơdră anih tơm xơkơ\t tơdrong ‘lơ\ng hăm tơmam choh pơtăm ka hơdang Gia Lai ăn tơbăt: Hăm tơdrong mă kon pơlei duh nhen anih jang hơp tak xăh pơtăm kơtao tơgop nơ\r găh tơdrong pơkăp tơdrong ‘lơ\ng hăm kơtao noh nhôn kơche\ng, đau jing minh păh duh tammă vao dih băl. Noh, nhôn hlôi pơkăl dôm hnam kơmăi ro\l x^k lơ\m tơring dăh đei trong hơlen kơtao. Tơ\ âu đei 2 tơchơ\t kăp g^t hloh lơ\m tơbang trong jang vă xơkơ\t tơdrong ‘lơ\ng hăm x^k. Kiơ\ tơbang hơdăh, pơm thoi yơ vă tguăt hơ iă đơ\ng kon pơlei pơtăm kơtao hăm hnam kơmăi. Kơlih âu jing tơdrong tơguăt tơnăp, tơgu\m dih băl”

          Gia Lai dang ei jing minh lơ\m dôm dêh char đei hơgăt teh pơtăm kơtao xă hloh lơ\m ja#p teh đak hăm vă je# 40 rơbâu ha păng đei pơhlom 4 rơbăn unh hnam kon pơlei vang jang pơtăm kơtao, erih gơnơm đơ\ng dôm hơdre\ch ‘long pơtăm âu. Dôm tơdrong ưh kơ hơ iă đơ\ng kon pơlei jang mir păng hnam kơmăi jìng tơdrong tơm pơm ăn tơdrong jang, te\ch pơdro kơ anih jang kơtao tơ\ tơring ưh kơ đei xơđơ\ng, ưh kơ đei hơto\k găh tơmam drăm păng tơdrong ‘lơ\ng hloi.

Lan chih păng rapor