VOV4.Bahnar – Dêh char Kon Tum dang ei đei 270 to\ gơng hơ ne\h, lơ\m no\h đei 108 to\ gơng pơm pơ gia, đ^ so bơih, ưh đei sơ đơ\ng. Ưh lăp hơ mơt tơ lei kap kơ te\ch, gơng tơ glơ\h lơ\m pơ yan ‘mi đak tih đe\ch, kơ tă lơ\m pơ yan phang tơ drong krê gơng tơ glơ\h, kơ te\ch tơ lei kap tơ\ dôm to\ gơng hơ ne\h âu ku\m đei hơ nơ\ng. Tơ drong yak vih vât, chơ tơ mam lơ\m tơ ring tơ [âp lơ mơ mat tat, pơm ưh ‘lơ\ng truh tơ drong jang ato\k tơ iung mu\k drăm tơ pôl tơ\ tơ ring. Kon Tum tôch kăl đei gơng kơ jăp:      

Mât lơ\m pơ yan phang, ‘nao đ^ tơ drong pơ ngơ\t kơ đak tơ jro\h, kial hơ bu\t lơ\m pơ yan ‘mi, kơ hre\ng to\ gơng hơ ne\h tơ\ Kon Tum athei tơ jră dơ\ng hăm tơ drong krê kơ te\ch tơ lei kap, gơng păk tơ glơ\h yoa đe yak vih vât lơ. Tơ\ xăh Đak Nông, apu\ng Ngọc Hồi, kơ tă [ât kơ\l gơng hơ ne\h kơ jung dôm j^t met pơm kle\ch đak krong Pô Kô, jăl đak krong ro kle\ch plei Nông Nội, khul kơ dră tơ ring hlôi hơ tâp kơ [ang chih chư: “Gơng pơm pơ gia tôch krê, athei rok m^nh ‘nu m^nh ‘nu. Ưh gơ\h chơ pơ du\ tơ mam trăp rok gơng”. Mă lei rim năr, oei đei kơ hre\ng ‘nu bơ ngai păng gre, mă lơ ‘no\h gre hon đa, druh kiơ\ băl kơ dâu kle\ch gơng âu.

Ưh pơ ngơ\t nơ\r chih tơ băt krê hơ mơt, lơ bơ ngai chơ [um oei kơ kiơ\ băl

hao gre yak kle\ch gơng hơ ne\h Nông Nội.

Io\k ti ao sut đak pơ uh tơ\ muh măt đơ\ng ro\ng kơ rok kle\ch gơng hăm gre hon đa, chơ dang 80k^ [um hơ drih, ‘nho\ng Dương Công Cường akhan: “Ưh đei rok gơng ‘nâu ‘no\h ưh pă đei trong yơ vă năm bơih. Rim năr athei yak trong ‘nâu ngăl kơ lih yoa ưh đei năm chơ [um ‘no\h ku\m năm tơ\ âu jang mir. Đ^ đăng ‘nâu j^ kon pơ lei năm jang mir tơ\ păih to ngăl athei yak kiơ\ gơng âu. Băt ră hơ mơt mă lei pơ prơ\n yak đe\ch bơih.”

Gơng hơ ne\h pơm pơ gia j^ gơng tơm tơ gu\m ăn kon pơ lei yak kle\ch đak krong hrei ‘nâu, mă lei yoa kon pơ lei ưh đei đon vei sơ đơ\ng kơ na lơ gơng hơ ne\h tơ\ Kon Tum tơ tă jing “hơ đong” tôch hơ mơt dơ\ng. Tơ drong gơng hơ ne\h Kon Nu tơ\ xăh Đak Tơ Re, apu\ng Kon Brăih kơ te\ch tơ lei kap [ât to\k bo\k sơ năm sơ\, blơ\ hu\t 5 ‘nu bơ ngai păng 7 to\ rơ mo to\ đak krong Đak La; dăh mă adrol kơ ‘no\h, j^ gơng hơ ne\h Nông Nội, xăh Đak Nông, apu\ng Ngọc Hồi kơ te\ch kap blơ\ hu\t 7 ‘nu bơ ngai huo\ng tơ\ đak krong Pô Kô j^ dôm tơ drong ăn bơ\n [ôh tôch hơ mơt.

Lơ gơng hơ ne\h tơ\ Kon Tum yoa ưh đei hơ met, vei lăng ‘lơ\ng, lăp đơ\ng ro\ng m^nh, [ar pơ yan to\ ‘mi ‘no\h ưh pă đei sơ đơ\ng bơih. Tơ mam tơ ro\h gơng mă lơ ‘no\h hăm tơ\r, kram, [ônh kơ bu\k đe\ch. Tơ lei kap ‘no\h cho# tơ trơp, brưng, xăng xa kiơ\ khei ‘năr ưh băt vă kơ te\ch lai yơ.

Gơng hơ ne\ tơ\ plei Đak Chưng, th^ trơ\n Đak Glei, apu\ng Đak Glei so bơih

mă lei kon pơ lei oei yak vih vât rim năr.

Pu\ tơ\ ro\ng dang 30k^ [um hơ drih đơ\ng mir, yak kiơ\ tơ lei kap tơ\ gơng hơ ne\h, [ât mă hơ nă gơng lơ an^h đ^ hlo\h yoa tơ\r bu\k, mo\ Y Lan tơ\ th^ trơ\n Đak Glei, apu\ng Đak Glei tơ roi: “Gơng đ^ vă hơ lih bơih, yak hơ mơt dêh. Đe bơ ngai kră ưh kơ pơ\n yak, jur glơi glăi đak krong dơ\ng”

Ku\m kơ lih yoa gơng hơ ne\h so kơ na kon pơ lei tơ\ Kon Tum, mă loi j^ tơ\ dôm apu\ng, nhen: Kon Plông, Tu Mrông, Đak Glei, Ngọc Hồi athei pu\ lơ tơ drong răm yoa mơ mat tat đơ\ng chă chơ pơ du\ tơ mam jang đei vă te\ch. Che\h phe, [a, [um… jang đei, yoa chơ pơ du\ mơ mat kơ na kơ jă te\ch lăp dang 1 puăt, [ât lăp kơ đe\h hlo\h dơ\ng pơ têng hăm đe te\ch tơ\ ngoăih. ‘Nho\ng A Chum tơ\ plei Đak Chưng, th^ trơ\n Đak Glei, apu\ng Đak Glei tơ roi: tơ mam jang đei 1ha loi 10 tân, ro# klat đang, chơ hăm hon đa năm tơ\ an^h đe gô, te\ch ăn kơ đe vă kơ te\ch 1 puăt khei ‘mơ\i: “Tơ drong sơ ‘ngon đơ\ng kon pơ lei mă 1 ‘no\h đe răt pơ joă tơ mam dêh. Mă 2, tơ\ mir đe ưh kơ răt, athei chơ le\ch tơ\ trong ‘mơ\i đe răt, mă lei oei ep kơ jă dơ\ng. Yoa thoi no\h ưh băt pơm thoi yơ, adrin chơ pơ du\ tơ mam le\ch tơ\ trong đe\ch bơih”

Tơ drong hao gre yak vih vât tơ\ gơng hơ neh pơm pơ gia tôch hơ mơt

{ok A Hơn, Kơ dră vei lăng kon pơ lei apu\ng Tu Mrông tơ roi, tơ drong trong yak mơ mat tat, gơng hơ ne\h ưh sơ đơ\ng, hư so âu hơ mơt păk tơ glơ\h ‘năi, pơm ưh ‘lơ\ng truh tơ drong jang ato\k tơ iung mu\k drăm tơ pôl tơ\ tơ ring ‘năi. Lơ\m no\h, kăl tơ re\k truh sơ năm âu ki ‘no\h, tơ drong jang sut pơ đ^ pơ ngot tơ jur tơ nuh hin jang ưh ke\h. Tơ\ hơ năp tơ drong mơ mat tat mưh chơ pơ du\, te\ch mơ dro tơ mam, kon pơ lei lao đon, ưh gan ‘me\h jang xa ‘năi.

{ok A Hơn, Kơ dră vei lăng kon pơ lei apu\ng Tu Mrông đei nơ\r pơ ma: “Tơ ring te\h lơ\m apu\ng đei lơ hơ bong, thong đak, mă loi tơ\ Măng Ri, Tê Xăng, Ngọc Yêu [ơm ưh ‘lơ\ng truh tơ drong cho\h jang xa. Ưh đei gơng ăn kon pơ lei yak tơ\ mir jang xa, đơ\ng no\h pơm ăn tơ drong jang ato\k tơ iung mu\k drăm tơ pôl to\k hiơ\. Khul kơ dră tơ ring ku\m nhen kon pơ lei hơ pơi ‘me\h hơ nơ\ng io\k đei tơ drong tơ gu\m đơ\ng Đảng, Te\h đak, man, pơm hơ met gơng ăn kon pơ lei vă pơ jing tơ drong ‘lơ\ng mưh cho\h jang xa ku\m nhen chơ te\ch tơ mam jang đei.”

Ku\m hăm 108 to\ gơng hơ ne\h đ^ so, kăl đei pơm hơ met ming, tơ drong dăr lăng ‘nao âu đơ\ng An^h vei lăng trong nơ năm dêh char Kon Tum ăn [ôh, dêh char athei tơ le\ch jên man dơ\ng 74 to\ gơng hơ ne\h, hăm kơ so# jên dang 190 ti. Khul kơ dră tơ ring păng kon pơ lei Kon Tum hơ pơi ‘me\h Đảng păng Te\h đak hơ nơ\ng tơ rek lơ [iơ\ hăm tơ ring mơ mat tat âu, vă tơ drong yak vih vât gơ\h sơ đơ\ng ‘lơ\ng, pơ yoa ăn tơ drong jang ato\k tơ iung mu\k drăm tơ pôl tơ\ tơ ring.

Khoa Điềm: Chih

Dơ\ng: Tơ blơ\