Kon Tum: Kon pơ lei apu\ng Tu Mrong hơ
pơi đei trong ‘lơ\ng
vă jang xa sut pơ đ^ pơ ngot, tơ jur
tơ nuh hin
Hăm
hlo\h 42% u\nh hnam găh u\nh hnam dơnu\h, Tu Mro\ng jing apu\ng đe\i u\nh hnam
dơnu\h lơ hlo\h lơ\m dêh char Kon Tum păng 62 apu\ng dơnu\h hlo\h lơ\m te\h
đak. Tơdrong tơm pơm ăn hlo\h 2.000 u\nh hnam kon pơle\i, găh lơ bơngai Sêdang
oei tơ\ au tơnap vă hơdrin yak hlo\h ‘no\h kơ yuơ ư\h kơ đe\i trong nơnăm.; Kon
pơle\i tôch hơpơi ‘me\h vă Te\h đak tơmơ\t jên jang pơm trong nơnăm ăn tơring,
vă kon pơle\i đe\i rơvơn yak hlo\h dơnu\h hin.
Plei
Năng Lớn 3, xăh Đak Sao, apu\ng Tu Mrông đei 68 u\nh hnam ‘no\h đei truh 50 u\nh
hnam tơ nuh. A Nghich, [ok pơ gơ\r plei akhan: Mih ma duch nă ku\m adrin jang
xa ră. Mă ưh kơ lơ, hnam yơ ku\m đei pơ gar [um, [a mir, chu\n na [a đak. Khul
kơ dră tơ ring păng khu\l grup tơ pôl tơ\ âu ku\m đei lơ trong tơ gu\m vă kon
pơ lei gơ\h klăih đơ\ng tơ nuh, mă lei jang mơ mat tat dêh!
{ok
A Phun, Kơ dră che\p kơ\l khul jang Mặt trận pơ lei tơ roi: Mih ma duch nă jang
[a tơ dăh pu\n ‘no\h lăp măh so\ng xa đe\ch. Tơ drong arih xa kơ hnam tơ no\ tơ\
âu tơ tă gơ nang đơ\ng [um ngăl đe\ch, mă lei te\ch tôch mơ mat yoa mir [um
tôch hơ tăih. {ât mă hnam kơ măy ot [um tơ\ apu\ng Đak Tô răt vă je# 2.000 hlak
1 k^ [um hơ drih ‘no\h kon pơ lei tơ\ xăh Đak Sao ‘no\h lăp te\ch đei dang
1.000 hlak đe\ch. Vă te\ch đ^ 1 sao [um, kon pơ lei athei io\k 6 ‘nu bơ ngai
ro#, pu\ pơ du\ [um le\ch tơ\ trong truh 2 năr ‘mơ\i: “Đơ\ng plei truh tơ\ mir lơ\m bri to 15 cây so#. Trong đei [ôt hlu\n,
rơ bơ\r, tơ mo tih, pu\ng lu\ng. Đei an^h tơ mo ngăl gre ưh gơ\h yak, athei
pu\, pơ du\ ‘mơ\i na gơ\h truh tơ\ gre”
Yoa
te\h kông krang, thong đak lơ, păng răm kơ tang đơ\ng ‘mi tih đak lâp [ât hơ
tuch sơ năm 2009 sơ\, dôm tơ\ trong năm tơ\ chu\n, mir roh kơ kon pơ lei apu\ng
Tu Mrông truh dang ei oei tam mă đei hơ met pơ ‘lơ\ng. Trong yak ưh đei, tơ mam
đơ\ng jang đei te\ch tôch mơ mat, kon pơ lei lao đon, ưh gan ‘me\h jang xa.
Pho\
kơ dră vei lăng kon pơ lei xăh Đak Na, A Dũng, tơ roi: xăh đei 13 pơ lei ‘no\h đei
truh 1 puăt pơ lei ưh gơ\h yak vih vât lơ\m pơ yan ‘mi, gre tih, gre hon đa ưh
gơ\h năm truh. Jo# hloi lơ\m pơ yan phang, hao gre hon đa năm tơ\ plei Lê Văng,
Đak Rê 1, Đak Rê 2, Ba Ham Long Tum… ku\m tôch mơ mat, pơ ma kiơ chơ tơ mam. ‘Nâu
j^ tơ drong tơm pơm ăn kơ so# u\nh hnam tơ nuh lơ\m xăh oei đei vă je# truh
49%. Yoa thoi no\h tơ drong hơ pơi ‘me\h đơ\ng khul kơ dră tơ ring păng kon pơ
lei lơ\m xăh ‘no\h đei trong nơ năm mă ‘lơ\ng:“Mih ma duch nă hơ pơi dôm an^h jang kơ pal tơ rek truh, tơ le\ch
jên pơm trong tơ\ pơ lei pơ la vă mih ma duch nă yak vih vât, chơ te\ch tơ mam
đơ\ng jang đei hiôk hian [iơ\. Vă ăn gre, kơ măy chưk, cho\h klăng hơ met 17 ha
chu\n na đơ\ng te\h dơ\k lơ\m ‘mi kial kơ so# 9 sơ\, mih ma duch nă ưh ke\
cho\h klăng hăm ti.”
Năng
trong nơ năm j^ tơ drong g^t kăl hlo\h vă tơ gu\m ăn kon pơ lei klăih đơ\ng tơ
nuh hin, ku\m hăm tơ gu\m jên pơm trong, Khul kơ dră apu\ng Tu Mrông rim sơ năm
oei krao hơ vơn kon pơ lei vang tơ gu\m rơ bâu năr jang vă pơm hơ met ming
trong tơ\ xăh, tơ\ pơ lei pơ la, pơm trong năm tơ\ chu\n, tơ\ mir. Mă lei yoa
tơ ring xă, te\h kông krang, ‘mi lơ kơ na jang đei ưh kơ măh dôm yơ. Hăm lơ pơ
lei lơ\m apu\ng oei ưh gơ\h yak mât le\ch tơ\ ‘ngoăih lơ\m pơ yan ‘mi, tơ drong
pơ gơ\r jang dôm tơ drong tơ gu\m ăn kon pơ lei pơm tơ jur tơ nuh hin hơ nat vă
gơ\h io\k đei nhen thoi ‘me\h vă. {ok A Phun, Pho\ kơ dră an^h vei lăng pơ tho
pơ hrăm apu\ng Tu Mrông pơ ma: “Vă
sut pơ đ^ pơ ngot, tơ jur tơ nuh hin tơ\ apu\ng Tu Mrông, trong yak ‘lơ\ng
‘no\h j^ tơ drong tôch g^t kăl hăm kon pơ lei. Mă 1 ‘no\h ăn kon hơ ‘lơ\p năm
ho\k. Mă 2 ‘no\h ăn mih ma duch năm jang, mưh jang đei tơ mam ‘no\h đei trong
chơ hiôk hian. Hơ pơi ‘me\h Đảng, Te\h đak tơ gu\m, tơ le\ch jên pơm trong truh
tơ\ pơ lei pơ la, truh tơ\ mir na vă kon pơ lei jang xa hiôk hian.”
Hăm
lơ tơ drong adrin, dôm sơ năm tơ je# âu kơ so# u\nh hnam tơ nuh tơ\ apu\ng Tu
Mrông, dêh char Kon Tum jur hre\nh kiơ\ rim sơ năm. Tơ dăh nhen sơ năm 2011, kơ
so# u\nh hnam tơ nuh oei đei truh 65% ‘no\h truh hơ tuch sơ năm 2013 ki jur oei
pă 42%. Jur hlo\h 10%, hơ to\ hăm dang 500 u\nh hnam klăih đơ\ng tơ nuh hin 1
sơ năm. Mă lei, mă tơ pă ăn [ôh, tơ dăh ưh đei pơm hơ met pơ ‘lơ\ng trong nơ
năm, tơ drong jang tơ jur tơ nuh hin gô hiơ\ dơ\ng, kơ lih yoa dang 2.000 u\nh
hnam tơ nuh oei arih xa tơ\ tơ ring atăih yăih ngăl, arih xa gơ nơm đơ\ng jang
chu\n mir ngăl mă lei chơ te\ch tơ mam đơ\ng jang đei tôch mơ mat yoa trong yak
kơ ne#. Tơ drong ‘me\h tơ jur đơ\ng 8 truh 10% u\nh hnam tơ nuh lơ\m rim sơ năm
mă apu\ng Tu Mrông tơ le\ch gô jing tơ drong nol tih, hơ nat vă gơ\h jang đei.
Viết bình luận