VOV4.Bahnar - Kăl pơ pro\ tôm tơdrong, jang kiơ\ trong tơle\ch jang ve\i lăng păng ato\k tơ iung bri, ‘no\h nơ\r pơro# đơ\ng Kơ ie\ng Thủ tướng Hoàng Trung Hải tơ\ hop ako\m Dôm an^h che\p pơg\r te\h đak găh trong vă jang ve\i lăng păng ato\k tơ iung bri jăl jang 2011 – 2020, pơgơ\r tơ\ pơle\i tơm Buôn Ma Thuột dêh char Dak Lak lơ\m gie\ng au ki.

Sơnăm 2014, lơ\m te\h đak bơ\n hlôi jang keh đang păng jang hlo\h nơ\r tơle\ch jang ve\i lăng păng ato\k tơ iung bri, tơ jur pơm glăi khôi luơ\t ve\i lăng bri 6% pơtêng hăm sơnăm sơ\, chă pơtăm bri ako\m đe\i hlo\h 220.000ha, kơ jă tơmam drăm bri ‘long te\ch tơ\ te\h đak đe io\k đe\i hlo\h 6 ti 500 tr^u đôlar Mi.

Mă le\i, dôm tơdrong tơnap tap oe\i ge\i hơnơ\ng lơ\m bơ\ jang ve\i lăng bri păng ato\k tơ iung bri oe\i kơtang, ‘no\h tơdrong pơm glăi khôi luơ\t oe\i hơnơ\ng, tơdrong chă pơtăm ‘long bri tơ pl^h tơ\ rim tơdrong vă jang hlôi io\k yua te\h bri tim mă đe\i jơne\i, u\nh sa bri oe\i hơnơ\ng hăm bri hiong răm tôch kơtang... Tơ\ Tây Nguyên, kiơ\ đơ\ng ch^h jo# ‘nao au, hơgăt te\h bri tơ jur vă je# 360.000ha pơtêng hăm dăr lăng lơ\m sơnăm 2008. Tơdrong tơm kơ yuơ tơ pl^h hơgăt te\h bri vă pơtăm ‘long ksu, pơtăm ‘long kăp g^t păng tơ iung pơ jing hnam kmăi đak tơle\ch u\nh hơyu\h, trong nơnăm ..., tơdrong glăi t^h tên lơ\m bơ\ jang dăr lăng hơlen bri rim sơnăm păng đe\i tru\h ¼ hơgăt te\h bri răm vă io\k te\h jang sa ( hôto\ hăm 90.000ha). ‘Ngoăih tơdrong bơ\ jang ư\h tơnăp đơ\ng rim an^h bơ\ jang ve\i lăng bri, đe\i răm kơtang đơ\ng kon pơle\i mơ\t oe\i kư\ kă, oe\i đe\i đơ\ng jơhngơ\m đon ư\h kơ ‘lơ\ng hơ iă đơ\ng khu\l kang [o# bơ\ jang ve\i lăng bri. Đơ\ng [o#h yan au tơ\ tơring lơ\m 2 sơnăm au ki hlôi kơtêng sek tơlang lơ ‘măng te\ch mơdro te\h bri, [ok Nguyễn Đức Luyện, Kơ ie\ng kơdră che\p pơg\r Dôm an^h ve\i lăng kon pơle\i dêh char Dak Nông, đe\i nơ\r tơgop: “Kiơ\ kơ ^nh [o#h tơdrong tơm pơm ăn kăl vă sek tơlang ‘no\h bơ\ jang che\p pơgơ\r khu\l kang [o#. Dôm ‘măng ko\h pơra\m bri sơ\ ư\h kơ đe\i sek tơlang keh đang kơ yuơ kang [o# đe\i io\k te\h bri ve\i lăng, đe\i te\ch mơdro te\h, đe\i pơro# athe\i ko\h bri ‘long vă răt io\k, mă kăl pơm kiơ\ tơdrong Tơchơ\t 135 đơ\ng Khu\l kơdră te\h đak, chă te\ch mơdro kư\ kă, kơ yuơ lơ lo\h kơna ư\h kơ sek tơlang keh đang, pơ jao ăn ko\ng ang je\i jang ư\h kơ ke\, đe\i ‘măng lơ\m khul ko\ng ang je\i đe\i bơngai pơm glăi mơ\n”.

Tơgop nơ\r lơ\m, rim trong jang ve\i lăng ato\k tơ iung bri lơ\m khe\i năr kơnh, [ok Đào Xuân Liên, Kơ ie\ng kơdră che\p pơgơ\r Dơno\ an^h ve\i lăng kon pơle\i dêh char Gia Lai akhan, tơdrong tơ pl^h trong jang kơ rim Ko\ng ty bri ‘long tru\h au kơnh, rim an^h tơm, dơno\ an^h bơ\ jang kăl lăng kơ jăp ‘ne\ pơ jing an^h mơdro sa tơm te\h đak bơ\ jang tơdrong au mă le\i kăl pơ jing hơdăh hlo\h: “Bơ\n pơ jing an^h bơ\ jang chă jang sa io\k đe\i, io\k đe\i đơ\ng ve\i lăng cham char, đơ\ng no\h tơdăh ư\h kơ măh ‘no\h bơ\n hơlen pơ jao tơdrong jang ve\i lăng ato\k tơ iung bri ‘no\h gô ‘lơ\ng hloh dơ\ng, kơ yuơ lơ lo\h tơdrong kơna bơ\n pơ jing kiơ dơ\ng an^h mơdro sa te\h đak ve\i lăng? păng tơdăh kăl le\i bơ\n tơ pl^h jing Dơno\ an^h ve\i lăng bri vă bơ\ jang ‘lơ\ng hlo\h dơ\ng; hơ iă hlo\h dơ\ng, tơdrong tơm kơ lu bơ\n ‘noh cham char ro\ khan chă te\ch mơdro ‘ne\i? Dăr lăng hơlen dơ\ng đ^ đăng Ko\ng ty bri kơdrơ\ng lăng năng đe sư  chă ăn an^h mong jên te\h đak dôm yơ mư\h đe sư ko\h te\ch bri ‘long? Lăng năng tơdrong đe\i io\k jơne\i lơ\m cham char hăm tơdrong mu\k drăm, bơ\n pơtêng vă rơ\ih io\k mă [lep đe\i trong jang kơ an^h bơ\ jang ‘no\h”.

‘Ngoăih tơdrong sek tơlang kơ hret hlo\h hăm rim bơngai pơm glăi khôi luơ\t ve\i lăng bri vă kơ hret pơtho tơbăt, rim tơring je\i kăl ato\k kơtang pơro# pơ rôp vă kang [o# păng kon pơle\i hlo#h vao lơ\m tơdrong io\k yua dôm tơmam drăm đơ\ng bri, pơtăm păng ve\i lăng bri. {ok Vũ Hải, Kơ ie\ng Kơdră che\p pơgơ\r Radiô Nơ\r Pơma Việt Nam, kơdră jang lơ\m Dơno\ an^h che\p pơgơ\r te\h đak găh tơdrong jang au, pơma tơgop nơ\r: “&nh athe\i kăl đe\i trong jang ato\k kơtang ch^h kơtơ\ng ang pơro# pơ rôp, mă kăl rim an^h ch^h kơtơ\ng ang tơm, je\i ato\k kơtang ch^h tơdrong tơroi pơma tơroi tơbăt găh bơ\ jang pơtăm bri, đơ\ng no\h tang găn u\nh sa bri, ve\i lăng bri lơ liơ ... Mă mkăl je\i ap^nh kơdră kơpal je\i kăl tơbăt kơtơ\ng ang, pơt^h gia nhen pơma tru\h găh tơdrong pơtăm ‘long Macca, mă kăl hlo\h bơngai jang găh au kăl pơtho tơbăt păng pơma tơbăt ăn kon pơle\i pơtăm lơ liơ, ‘long au hăm vă pơtăm dăh mă ư\h păng pơtăm tơ\ groi te\h lơ liơ”.

Pơro# pơtôch hop ako\m, Kơ ie\ng Thủ tướng Hoàng Trung Hải, pơma hơdăh, Khu\l kơdră te\h đak hơnơ\ng ư\h kơ ăn chă ko\h ‘long bri kơdrơ\ng, kon jên tơmơ\t jang ăn chă pơtăm ‘long bri ‘no\h kăl jang kiơ\ kơ jăp ư\h kơ gơ\h chă tơ pl^h jang tơdrong anai. Sơnăm au ki rim an^h jang tơring tơrang hlôi hơdrin jang kiơ\ keh kong rim trong tơle\ch jang ve\i lăng ato\k tơ iung bri, ‘no\h khe\i năr kơnh sa roi akom mu\k drăm vă bơ\ jang ‘lơ\ng hlo\h dơ\ng. Kơ ie\ng Thủ tướng Hoàng Trung Hải pơro#: “Tơdrong kăl kơ bri hăm tơdrong atok tơ iung kơ jăp ‘lơ\ng roi năr roi [o#h hơdăh hlo\h, kơ yuơ lơ lo\h kơna bơ\n kăl lăng ba kơ jăp păng tơmơ\t jên jang lơ hlo\h dơ\ng păng kăl chă tơche\ng đe\i olơ trong jang hơ iă ato\k tơ iung vă sơđơ\ng ăn kơ jăp ‘lơ\ng. Mă đơ\ng bơ\n oe\i [e\nh [ang tơnap tap hrat hr^h, mă le\i bơ\n je\i băt hơdăh ‘no\h tơdăh ư\h kơ lăng kơ jăp tru\h trong jang ato\k tơ iung kơ jăp ‘lơ\ng le\i ‘no\h yan au đe\i [o#h hơdăh bơ\n to\k bo\k ch^u pu\ răm kơtang, ‘no\h tơdrong răm lơ\m đunh đai tai sơnăm. Bơ\n je\i drơ\ng m^nh nơ\r hăm rim trong vă jang hlôi đe\i pơma tơbăt tơ\ au, ‘no\h ^nh athe\i mă blu\ng ‘no\h bơn ako\m jang keh kong trong vă jang sơnăm 2015. Jăl blu\ng sơnăm bơ\n hlôi jang ‘lơ\ng, dang e\i hơlen dơ\ng ‘no\h kăl pơ pro\ kon jên ăn rim tơdrong vă jang ‘nau. Chă pơtăm bri ako\m m^nh [ôt, pơtăm bri u\nh hnam ve\i lăng, bri g^t kăl, bri jang sa, chă pơtăm ‘long răh rap, đơ\ng no\h pơ jao ve\i lăng bri ... Dôm trong tơle\ch jang lơ\m sơnăm 2015 mă hlôi đe\i pơ jao ăn rim tơring păng lơ\m te\h đak ‘no\h bơ\n hơdrin jang vă io\k đe\i jơne\i keh kong.

Minh Huệ- VOV Tây Nguyên

Amazư\t: Tơblơ\ nơ\r