A Thu – Bơngai pơdjoi tơdra hơri juăt jue kơ kon pơlei Xơ Đăng
Chủ nhật, 06:00, 13/04/2025 Lan chih tơblơ̆ Lan chih tơblơ̆
VOV4.Bahnar – Ngê̆ nhơ̆n A Thu bơngai Xơ Đăng tơ̆ thôn Đăk Rô Gia, xah Đăk Trăm, apŭng Đăk Tô, dêh char Kon Tum, jĭ bơngai dăp đon dăp bơnôh lơ̆m tơdrong jang vei răk tơƀăk mong rim kơjă joh ayŏ kon kông. Hăm tơdrong nhan lăp pran kơtang, Ngê̆ nhơ̆n A Thu ưh hơdrô̆ gơh hơgei lơ̆m tơdrong reh brŏ kon kông, mă oei hăt hot chă akŏm, pơm brŏ păng pơtho ăn khul sơnăm mơlôh.

Đơ̆ng oei 'lơ̆p, A Thu hlôi lăp kơ dôm tơdra đei pơdreh đơ̆ng brŏ kon kông. Ƀok vang akŏm lơ̆m dôm tơdrong et xa kơ pơlei pơla vă chă hŏk hơlen tơdrong yua, reh brŏ pơjing tơdra. Minh lơ̆m dôm tơdrong tơgop hơdah hloh kơ A Thu 'noh tơdrong chơ chă, pơm tơlĕch păng tôn pơdah chĭng tơmo  – minh kơluăi chĭng kră so kơ Tây Nguyên. Ƀok hlôi akŏm lơ sơnăm chă hơlen băt, chơ chă hlak tơmo đei nơ̆r kăp gĭt vă pơjing đei minh hơmrŭk chĭng tơmo keh kong.

Ưh đei pơdơh tơ̆ noh, A Thu oei chă tơguăt chĭng tơmo hăm dôm kơluăi brŏ nai, pơjing đei dômt ơdra kăp gĭt, pơm ăn lơ bơngai lăp kơ tơdra hơri tơrĕk truh. Ƀok ăn tơbăt: “Inh nơnăm jơ jơ̆p, inh ƀôh đe pơm păng reh brŏ, tôn chĭng chêng păng hơsuang chơt hơ-iă. Ƀôh đe pơm brŏ rơgei dêh, đơ̆ng noh inh chă hơlen păng pơtho kon pơlei pơhrăm tôn chĭng chêng, chĭng tơmo, tap Klông pút, T’rưng… . Lơ̆m kơ̆l inh hơnơ̆ng tơchĕng, đe sư gơh pơm noh ba adoi gơh mơ̆n, inh kơ-'nôh hơdrin đang kơ noh pơhrăm ăn kon pơlei păng đei jơnei keh kong’’.

Băt hơdah gah tơdrong kăp gĭt kơ tơdrong vei răk joh ayŏ kră sơ̆, ngê̆ nhơ̆n A Thu hlôi akŏm lơ khei năr păng jơhngơ̆m vă pơtho ăn đe sơnăm mơlôh. Ƀok ưh hơdrô̆ pơtho gah kih thuơ̆t reh brŏ mă oei tơroi kơ dôm tơdrong kăp gĭt đei akŏm lơ̆m rim tơdra hơri. Gơnơm đơ̆ng noh, lơ đe sơnăm mơlôh lơ̆m pơlei băt hơdah păng pơtoi vei tơdrong juăt jue, pơm ang hơdah hloh joh ayŏ Xơ Đăng. Ngê̆ nhơ̆n A Thu chơt hơ-iă tơroi: “Đe oh hŏk tro ƀôh sô̆ hơ-iă ah đei inh pơhrăm ăn păng năm pơlong tơ̆ apŭng, tơ̆ dêh char, noh đe oh akhan, sô̆ sôn dêh, đei năm pơlong vă tơƀôh đon nơnôh po lăp kơ chĭng chêng, đei tơƀơ̆p bơngai nai păng hŏk hơlen lơ tơdrong. Rim 'măng akŏm năm pơlong, inh 'nhăk đe oh noh đe sư sô̆ hơ-iă dêh”.

Tơ̆ thôn Đăk Rô Gia, ƀok hlôi akŏm đei minh khul tôn chĭng chêng, hơsuang hăm 30 'nu vang akŏm, hơnơ̆ng năm akŏm pơdah dôm tơdrong joh ayŏ tih lơ̆m păng 'nguaih kơ dêh char. Atŭm hăm noh, ngê̆ nhơ̆n A Thu oei pơm brŏ păng reh dôm kơluăi brŏ pơm đơ̆ng kram juăt jue nhen ting ning, klong pút: “Đơ̆ng oei 'lơ̆p inh kiơ̆ rim ngê̆ nhơ̆n chă tôn chĭng chêng, mơ̆ng nơ̆r chêng noh inh sô̆ hơ-iă tơpă. Đơ̆ng noh inh hơdrin pơhrăm kiơ̆ đe ngê̆ nhơ̆n gah tôn chĭng chêng. Truh dang ei, inh hlôi pơtho ăn kon pơlei păng đe oh hŏk tro tơ̆ tôm hnam trưng lơ̆m apŭng, lơ̆m, xah, lơ̆m pơlei. Dang ei, inh pơtho tơ̆ lơ hnam trưng, trưng ƀan trŭ, trưng nô̆i trŭ đang kơ noh hnam trưng jăl 2, rim thôn lơ̆m xah păng dôm xah, apŭng tơ̆ 'nguaih dơ̆ng. Inh ƀôh sô̆ hơ-iă ah mă tơdra chĭng chêng đei tôn pơdreh,  kơyuơ inh pơtho ăn bơngai hŏk dăp đon dăp bơnôh, kơlih chĭng chêng noh joh ayŏ kơ kon pơlei kơdih 'noh athei vei răk tơƀăk mong”.

Hăm tơdrong gơh hơgei, dăp đon dăp bơnôh, A Thu hơnơ̆ng đei hơvơn năm akŏm pơdah dôm tơdrong joh ayŏ lơ̆m păng 'nguaih kơ dêh char. Dôm 'măng mă ƀok pơdah hơnơ̆ng răk 'măn kăp gĭt, tơgop tơbang joh ayŏ Xơ Đăng truh hăm rim bơngai. Tơdrong mă ƀok truh hăm dôm tơdrong pơdah ưh hơdrô̆ jĭ tơdrong pơ-ư pơ-ang kơ pơlei Đăk Rô Gia, apŭng Đak Tô, dêh char Kon Tum mă oei bơ̆ng pang ăn tơdrong hơrih kơ joh ayŏ juăt jue kon pơlei lơ̆m tơdrong hơrih hle dang ei. Hăm dôm tơdrong hơgei, dăp đon dăp bơnôh păng plang ưh kơ gleh lap, ƀok A Thu hlôi đei Teh đak pôk ăn hơnăn Ngê̆ nhơ̆n ưu tŭ:  “Đơ̆ng mă inh vang pơtho ăn kon pơlei tôn chĭng chêng, dang ei Teh đak hlôi sơkơ̆t pôk inh jing ngê̆ nhơ̆n ưu tŭ đơ̆ng sơnăm 2019. Đơ̆ng noh truh dang ei inh hlôi pơtho ăn lơ bơngai hŏk. Lăng atŭm inh đei iŏk lơ hla bar pôk bơnê kơlih hlôi tơgop jơhngơ̆m pơtho tôn chĭng chêng ăn kon pơlei păng rim bơngai pơhrăm”.

Lơ̆m 5 sơnăm kơ ou, ngê̆ nhơ̆n A Thu hlôi kơtă pơtho tôn chĭng chêng ăn pơhlom 25 lăm hăm jê̆ 300 hŏk tro kơ dôm hnam trưng hŏk păng pơlei pơla tơ̆ dôm apŭng Đăk Tô, Sa Thầy, Đăk Glei, Tu Mơ Rông. Atŭm hăm noh pơtho ăn 8 ngê̆ nhơ̆n lơ̆m apŭng gah tơdrong hơmet ming chêng. Ƀok pơngơ̆t kơ đon: pơm thoi yơ vă tơgŭm, tơroi dôm tơdrong hlôh vao juăt jang hăm rim bơngai, tơgop pơjing tơpôl pơlei pơla tơguăt tơguăl păng hơtŏk tơ-iung: “Nhen inh ƀôh hrei ou, roi năr tơpôl roi hơtŏk tơ-iung. Kơchĕng khei năr hơnô̆ hơnăp kơnh, inh gô hơdrin lơ hloh dơ̆ng vă vei răk joh ayŏ, khôi juăt 'lơ̆ng rŏ kon kông po kơdih. Lơ̆m tơdrong kĕ kơdih inh, inh chă pơtho păng chơng ba kon pơlei păng rim bơngai hŏk chă pơhrăm reh brŏ kon kông kơdih”.

Ngê̆ nhơ̆n  A Thu jing um ai pơtih ăn tơdrong vei răk tơƀăk mong joh ayŏ juăt jue tơ̆ Kon Tum. Dôm tơdrong mă ƀok tơgop ưh hơdrô̆ tơgŭm vei răk joh ayŏ kon pơlei Xơ Đăng mă oei pơm hơtŏk mŭk drăm joh ayŏ kơ kon pơlei kon kông Việt Nam.​

Lan chih tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

Ƀô̆ đô̆i Ƀok Hô (Bộ đội Bác Hồ)
Trưng cốc (Giữ rẫy)
03/08/2024
Têt ta Wêu yơ
31/07/2024
Chuyện kể già làng
29/06/2024