Bơngai Chu-ru hơrih kiơ̆ pơlei păng bơngai chĕp kơ̆l noh jĭ bơngai drŏnglo 'lŏ sơnăm kơyuơ đei kon pơlei lui yom rơih jĭ bơngai pơgơ̆r dôm tơdrong et soi kơ pơlei pơla. Bơngai Chu-ru hơnơ̆ng hơrih jing minh unh hnam tơm, lơ̆m noh đei đơ̆ng 3-4 jơhnơr bơngai atŭm hơrih xa lơ̆m minh bơbŭng hnam.

Anih ƀônh kơ băt lơ̆m hơbăn ao tanh kơ bơngai Chu Ru 'noh drănglo păng drŏkăn adoi tu kơn văr ah kơ̆l. Đe drănglo Chu-ru hơnơ̆ng hrŭk hơbăn ao tanh đei dok brai kok, khăn chô̆ dui đơ̆ng hơngiăng jur truh pah to, hơbăn kơjung, kơn văr ah kơ̆l adoi đei đak kơ-ang kok ngăl. Hơbăn ao tanh ou đei hrŭk lơ̆m tơdrong et xa, pơsĭt pơkong, hơbăn kok, ao tai kok. Lơ̆m kơplah noh, drŏkăn Chu-ru hơnơ̆ng hrŭk ao sơ mi chô̆ khăn văr hơkou đak kơ-ang kok, hơnơ̆ng 'măn hrŭk lơ̆m tơdrong et xa, oei khăn đak kơ-ang găm noh 'măn yua lơ̆m rim năr hmă. Hơbăn noh đak kơ-ang găm.

Hăm bơngai kon kông Tây Nguyên pơma atŭm, bơngai Chu-ru tơ̆ dêh char  Lâm Đồng pơma hơdrô̆, hơkă noh tơmam yua juăt jue tơguăt hăm kon pơlei lơ̆m tơdrong hơrih rim năr. Hăm bơngai Chu-ru, hơkă ưh hơdrô̆ jĭ tơmam yua mă oei akŏm ƀenh kơ tơdrong joh ayŏ, đon juăt kơ cham char, tơdrong hơrih kiơ̆ đon tơchĕng kơdih po.

Pơmai Ma Hương, oei tơ̆ thôn P'ré, xah Phú Hội, apŭng Đức Trọng, dêh char Lâm Đồng ăn tơbăt: Đak kơ-ang 'măn pơrŏ hơkă noh brê, găm đei iŏk đơ̆ng kơđoh hla 'long bri vă nhôm tong đak kơ-ang. Đơ̆ng rŏng kơ tanh keh đang noh đe 'măn hơkă ah hơdra unh lơ̆m đunh khei năr noh gô pơjing đei 2 đak kơ-ang hơdah pơm 'lơ̆ng ăn trong dok tanh pơrŏ lơ̆m hơkă: "Đơ̆ng đei rơneh, yă ƀok, mĕ ƀă hlôi pơtho inh băt gah pŭ hơkă păng yua hơkă lơ̆m tơdrong hơrih. Hơkă đei yua lơ̆m lơ tơdrong nhen năm sŏ đak, năm tơ̆ mir gơ̆ hơƀo, năm jang mir adoi gơh pŭ 'nhăk đak nhă. Hơkă noh kăp gĭt hăm kon pơlei Chu-ru."

Khei 2, khei 3 tơ̆ Tây Nguyên pơkao kaphê chôh kok tơbŭk ƀenh groi, jĭ kơplah tơ̆ jơ̆p pơlei pơla kơ bơngai Chu-ru rơ-ông rơ-ang kơ pơyan et pơkong, pơyan iŏk klo đơ̆ng đe hơdruh. Bơngai Chu-ru tơ̆ Tây Nguyên 'noh kiơ̆ gah mĕ kơlih bơngai drŏkăn pơkăp tôm tơdrong lơ̆m tơ-oei unh om. Ah mă hơdruh truh sơnăm iŏk klo, gah unh hnam drŏkăn atŭm hăm bơngai trong 'nhăk ba tơmam drăm năm pơma dơnuh hăm unh hnam gah klo. Đơ̆ng rŏng unh hnam ƀar pah pơđăp dih băl drơ̆ng lăp, noh bơngai trong tơƀăk chơmei păng tơkiĕn kơ̆t jơ̆ng ăn bơngai tơdăm pơtăl ăn kơ nơ̆r pơsĭt. Tang măt ăn unh hnam bơngai drŏnglo gô đoh tơkiĕn (đe krao srí) ăn bơngai drăkăn păng drơ̆ng nơ̆r ăn bơngai drăkăn pơm mai unh hnam po. Kơyuơ noh, hăm đe hơdruh tơdăm Chu-ru, tơkiĕn hu ưh hơdrô̆ jĭ tơmam pơguăng juăt jue mă oei jing tơmam pơtih kăp gĭt grasia ăn tơdrong pơsĭt tơ-oei unh hnam kơ bre klo hơkăn.

Vă pơm đei 2 tŏ tơkiĕn nhen kră sơ̆ kơ bơngai Chu-ru, đe ngê̆ nhơ̆n athei pơm kiơ̆ lơ tơdrong, athei mă kơchăng tơnăp vă pơm đei 2 tŏ tơkiĕn pơtih phara băl ăn bơngai drŏnglo păng drŏkăn. Ngê̆ nhơ̆n Ya Tuất, oei tơ̆ xah Tu Tra, apŭng  Đơn Dương, dêh char Lâm Đồng ăn tơbăt: "Inh bơ̆ tơkiĕn kơ bơngai Chu-ru lơ̆m 20 sơnăm kơ ou bơih. Hơdrol sơ̆ inh hŏk lăp truh 3 sơnăm 'mơ̆i mă gơh pơm đei tơkiĕn păng jang đei jơnei hăm tơdrong jang ou. 'Nou jĭ minh tơdrong jang kră sơ̆, kơyuơ noh nhôn athei vei răk, pơtho tơdrong jang ăn kon pơlei lơ̆m pơlei pơla po kơdih"

Bơngai Chu-ru đei tơdrong pơtih pơđơ̆k, tơdrong hơ-'mon, tơdrong hơri kăp gĭt păng đe sư adoi vei răk đei lơ brŏ kon kông kăp gĭt nhen 'lal đồng la, r’tông, tenia, hơgơ̆r 'nou nai hia. Lơ̆m năr sô̆, đe sư hơnơ̆ng reh tơdra Tamga, minh tơdra kơ pơlei pơla, nhen lĕ rim bơngai Chu-ru mă yơ adoi băt păng lŭ lăp. Bơngai Chu-ru đei khôi soi ƀlŏk kơyă ƀok dơnơm păng đei lơ khôi soi tơbeh kơ choh jang xa nhen soi kơ yang đak, yang hri, et sŏng ƀa 'nao.