
Đơ̆ng oei 'lơ̆p, ngê̆ nhơ̆n A Thui hlôi lăp kơ tơdra chĭng chêng, chĭng klơk (T’rưng), tĭnh nĭng, Klông pút…Đơ̆ng oei tơdăm, ƀok hlôi năm akŏm dôm tơdrong pơdah chĭng chêng, hơri hơsuang. Dôm năr et xa tih kơ pơlei pơla rơ-ông rơ-ang tơdra hơri hlôi jing um rŭp 'lơ̆ng, pơtrŭt ƀok tơguăt hăm tơdra hơri juăt jue kră sơ̆: “Inh lăp kơ tơdra chĭng chêng đơ̆ng mă tŏk 10 sơnăm, mă lei khei năr noh inh hơdrô̆ lăng đe tôn pơdreh đĕch. Truh ah inh tŏk 13 – 14 sơnăm, khei năr noh hơdrol kơ yaih phŏng inh oei tơ̆ Kon Tum, inh pơtơm pơhrăm tôn chĭng chêng đei bơngai pơtho. Đơ̆ng noh truh tơ̆ 'lŏ, inh tôn chĭng chêng hơnơ̆ng hăm kon pơlei, kơyuơ noh inh pơhrăm gơh tenh dêh’’.

Ưh hơdrô̆ kloh klĕch gah lơ kơluăi brŏ kon kông, ƀok oei akŏm khei năr vă chih akŏm păng pơm tơlĕch brŏ kon kông mă jê̆ hiơt hiong. Tĭnh nĭng, k’long put, kơni – mŭk drăm kăp gĭt pơjing tơdra hơri kơ bơngai Rơ Ngao – hlôi đei ƀok pơjing 'lơ̆ng, răk vei dôm tơdra nhen so sơ̆: “Đơ̆ng oei 'lơ̆p, inh ƀôh đe 'lŏ chă pơm bơ̆n brŏ ou to, truh ah inh tŏk 55 sơnăm, inh pơtơm chă hơlen păng pơm brŏ kon kông nhen K’lông pút, T’rưng, tĭnh nĭng păng chĭng chêng, inh hlôi pơjing đei jơnei. Inh pơtho ăn kon pơlei reh brŏ kon kông, tôn chĭng chêng. Inh adoi oei pơngơ̆t kơ đon hăm tơdrong vei răk tơƀăk mong tơdrong hơri kon kông noh inh pơhrăm lơ tơdra hơri kră sơ̆, chih hơtŏk, băt hơri ƀai mă yơ noh inh adoi pơtho ăn kon pơlei ƀai mă 'noh hloi’’.
Ngê̆ nhơ̆n A Thui ăn tơbăt, ƀok dăp đon dăp bơnôh pơtho ăn rim bơngai hŏk, đe hơdruh tơdăm lơ̆m pơlei, pơih lơ lăm pơhrăm. Lơ bơngai hŏk mơlôh ưh hơdrô̆ pơhrăm gah reh brŏ, mă oei pơhrăm gah tưdrong hơlen băt tơdra hơri hăm tơdrong pôk bơnê, tơgĭt gah kơjă joh ayŏ mă yă ƀok pơsư̆ ăn: “Inh păng hơkăn inh pơtho truh khei năr ou 'noh lăm mă 4 bơih. Inh pơtho đei 10 sơnăm bơih, đơ̆ng sơnăm 2013. Kon pơlei truh tơ̆ ou akŏm pơhrăm lăm mă 4 inh pơih đơ̆ng khei 9 sơnăm ou ki, pơtho ăn bơngai pơhrăm, ăn kôn mon kon sou, đe buăl mơlôh. Hăm tơdrong dăp đon dăp bơnôh, pơtho rim tơdrong noh bơngai hŏk truh tơ̆ ou rơbot dôm ƀai hơri tenh hloh. Lơ̆m pơlei bu bu adoi lăp inh pơtho, dang ei inh adoi 'lŏ sơnăm bơih, noh minh giĕng pơtho 2, 3 'măng đĕch’’.

Hơkăn ngê̆ nhơ̆n A Thui noh yă Y Nhui ưh hơdrô̆ bơngai pơdah hadoi, buăl jang hadoi lơ̆m tơdrong vei răk tơƀăk mong joh ayŏ. Yă tơroi, juăt hăm ngê̆ nhơ̆n A Thui lơ̆m tơdrong et ming, et sŏng ƀa 'nao, et tŏk rông 'nao kơ pơlei pơla ah oei mơlôh hơdruh tơdăm sơ̆. Yă 'mêm băt kơ A Thui kơlih tơdrong hơbĕch lơ̆m chă hơri tơdra kră sơ̆ kơ bơngai Rơngao hơri hiôk 'lơ̆ng, atŭm hăm tơdra chĭng chêng, tơdra brŏ reh lơ̆m kơmăng hơri hơsuang, đơ̆ng noh mă jing klo hơkăn hloi: “Đơ̆ng tơ-oei dih băl inh ƀôh sư pơtho minh hơdrô̆ ưh kơ kĕ ôh, noh inh tơgŭm sư atŭm băl chă pơtho pơhrăm ăn bơngai hŏk. Inh ƀôh sư pơtho tôn chĭng chêng ăn bơngai hŏk thoi yơ noh inh kơchăng pơtho ăn bơngai hŏk thoi ăi, măr nhi hadoi pơtho noh da ƀiơ̆ kơ hrat. 'Nguaih kơ noh inh băt hơsuang, inh gơh hơsuang đơ̆ng 12 sơnăm, inh hơnơ̆ng năm hơri hơsuang hăm khul tôn chĭng chêng. Dang ei lơ̆m pơlei pă đei oei lơ bơngai băt tôn chĭng chêng noh klo hơkăn măr nhi akŏm chă pơtho tôn chĭng chêng, hơsuang ăn đe mơlôh, klo hơkăn măr nhi atŭm pơtho kơlih hơmrŭk chĭng chêng đei 15 tŏ, minh hơdrô̆ sư pơtho ưh kơ kĕ ôh noh inh athei tơgŭm, 2 'nu pơtho noh bơngai hŏk gơh băt vao tenh hloh, ah sư ưh kơ rơvơn noh inh tơroi hăm bơngai hŏk băt năr hŏk ah năr mă yơ vă truh chă pơhrăm’’.

Klo hơkăn ngê̆ nhơ̆n A Thui păng Y Nhui jĭ bre klo hơkăn ưh gơh kơƀah lơ̆m khul ngê̆ nhơ̆n kơ dêh char Kon Tum rim 'măng đei tơdrong akŏm tih gah joh ayŏ. Yă ƀok ou hlôi đei lơ tơgop kăp gĭt, hăm dôm tơdrong 'lơ̆ng kơ tơdra hơri kră sơ̆ Tây Nguyên truh tơjê̆ hăm rim bơngai lơ̆m jơ̆p teh đak hloh. Dôm tơdrong hơri hơsuang, tơdra chêng ưh hơdrô̆ jĭ tơdrong pơdah mă oei akŏm ƀenh kơ pơhngol kon pơlei pơla, tơƀôh tơdrong pơ-ư pơ-ang păng đon băt kơ pơlei pơla teh đak. Ngê̆ nhơ̆n A Thui ăn tơbăt: “Rok kiơ̆ tơring Trường Sơn – Tây Nguyên, đơ̆ng Thanh Hóa truh gah Pơbah, nhôn adoi vang akŏm. Yơ̆ng ou ki, pơgơ̆r tơdrong akŏm tơ̆ Măng Đen nhôn akŏm pơdah tôn chĭng chêng păng nhôn đei iŏk jơnei mă mônh. Nhôn năm pơdah truh teh đak buăl Lào adoi đei iŏk hơpah jơnei, năm pơdah tơ̆ dêh char Điện Biên, bơngai Việt Nam bơ̆n păng bơngai teh đak buăl Lào akŏm gah joh ayŏ dih băl noh nhôn adoi đei iŏk hơpah’’
Hăm dôm tơdrong tơgop tih tên, sơnăm 2015, ngê̆ nhơ̆n A Thui păng Y Nhui chơt hơ-iă đei Teh đak pôk ăn hơnăn "Ngê̆ nhơ̆n ưu tŭ" gah tơdrong pơdah păng vei răk tơƀăk mong tơdra kon kông kră sơ̆. Hăm đon lăp păng tơnăp hăm mŭk drăm yă ƀok pơsư̆ ăn, klo hơkăn ngê̆ nhơ̆n A Thui păng Y Nhui hlôi jing dôm bơngai vei răk joh ayŏ kon kông Tây Nguyên tơgăl kơ pôk bơnê.
Viết bình luận