Gơng Rạch Miễu 2 (pơm klĕch đak krong Tiền) tơƀưh dêh char Tiền Giang hăm Bến Tre đei jên man hlŏh 6.800 ti oei man vă jê đang bơih. Thoi noh Bến Tre - Tiền Giang hlôi đei 2 tŏ gơng “tơƀưh tơdrong hơiă ăn 2 păh”, sek tơlang ‘lơ̆ng tơdrong hrăt hrot gre tơ̆ trong đei hơnơ̆ng lơ̆m lơ sơnăm âu ki. Ƀok Trần Văn Bon, Kơdră Anih vei lăng ming man dêh char Tiền Giang chơt hơiă tơroi: “Gơng Rạch Miễu ‘nâu đĭ man đang dang hloh 80%, tơdrong jang ‘nâu gô jang đang hiơ̆ hlŏh ‘nŏh lơ̆m ‘năr 2/9/2025. ‘Nâu jĭ tơdrong tôch gĭt kăl vă jang atŏk tơiung mŭk drăm, tơpôl kơ 2 dêh char Tiền Giang păng Bến Tre păng dôm dêh char tơter đak dơsĭ tơ̆ tơring”.

Hăm lơ kơsô̆ jên đơ̆ng trung ương, tơring, jô̆ păh lăp 1 sơnăm, dêh char Tiền Giang akŏm hlŏh 800 ti hlak jên vă pơm trong. Dôm tơdrong jang pơih xă, man hơmet trong gre tơm hlôi đei jang đang, tơdrong yak vih vât đơ̆ng kon pơlei tôch hiôk hian, gre ô tô gơ̆h năm truh tơ̆ dôm xăh, pơlei pơla. Ƀok Ngô Tấn Lâm, tơ̆ xăh Tam Bình, apŭng Cai Lậy, dêh char Tiền Giang tơroi: “Inh arih hlŏh 2 chăl chĕp kơ̆l pơgơ̆r bơih, ƀôh chăl dang ei tôch hiôk, trong tơ̆ tơring tơrang kơjăp ‘lơ̆ng. Hnam yơ kŭm đei 2-3 tong gre hon đa, kon pơlei pơdrŏng đei ƀôh. Trong gơng hrei ‘nâu yak tôch hiôk, kông lôk Ngũ Hiệp hrei ‘nâu đei gơng pơm truh bơih, hiôk hơiă dêh, kon pơlei roi tŏk pơdrŏng. Dôm sơnăm adrol sơ̆, kon pơlei pơm hnam hơnă teh, mă lei dang ei man hnam Xi măng ngăl, đei bơngai man hnam 3-5 tâng. Tơdrong tĕch mơdro tơmam đơ̆ng choh jang xa gơnơm đei gơng kŭm tôch hiôk hian”.

Bến Tre adrol sơ̆ đei năng nhen thoi “achon kông” hơdrô̆ hơdăn, đei pơjing đơ̆ng 3 kông lôk, đei đak krong, hơbong đak tôch lơ. Truh dang ei, lơ anih chơ chuĕn gre, tơmoi yak klĕch đak krong hlôi đei tơplih hăm gơng bê tông kơjăp ‘lơ̆ng. Sơnăm sơ̆, Bến Tre jĭ tơring mă blŭng tơ̆ tơring Tơring teh tơmăn đak krong Cửu Long tơlĕch tơdrong jang pơm trong tơter đak dơsĭ. Ƀok Nguyễn Trúc Sơn, Phŏ Kơdră vei lăng kon pơlei dêh char Bến Tre ăn tơbăt: “Trong tơter đak dơsĭ, sơnăm 2024 nhôn tơlĕch man 1 jăl păng pơm 1 pôm gơng. Sơnăm 2025 nhôn man dơ̆ng trong tơter đak dơsĭ âu, blŭng a ‘nŏh vă tơƀưh hăm dêh char Tiền Giang păng dêh char Trà Vinh, jĭ 2 tơring đei lơ tơdrong jang pơm trong tih ‘lơ̆ng mă nhôn oei akŏm jơhngâm ming man lơ̆m sơnăm 2025, hăm kơsô̆ jên đei tơlĕch ăn jăl jang đơ̆ng 2024-2025”.

Truh dang ei, dêh char Sóc Trăng đei 17 tŏ trong gre pơjing đei trong yak tơƀưh băl tôch hiôk hian, vang tơgop ăn tơdrong jang tŏk mŭk drăm - tơpôl, sơng iŏk jên tơmât jang lơ̆m dêh char. Mă loi ‘nŏh truh ‘năr 30/4 sơnăm ‘nâu, gơng Đại Ngãi 2 păng jăl trong vă tơƀưh 2 apŭng Long Phú păng Cù Lao Dung (Sóc Trăng) gô đei man đang, pơjing trong yak hiôk hian tơƀưh dôm dêh char tơter đak dơsĭ găh Pơbăh hăm băl păng tơƀưh hăm plt HCM hai.

Ƀok Nguyễn Thanh Chiều, Kơdră chĕp kơ̆l HTX Choh jang xa An Phát tơ̆ xăh An Thạnh 1, apŭng Cù Lao Dung, Sóc Trăng, pơma: "Adrol sơ̆ Cù Lao Dung đei chĕng găn yoa đak krong, yak vih vât tôch mơmat, ba vă năm klĕch đak krong kŭm tôch gleh. Gơng Đại Ngãi đei man đang, yak vih vât hiôk, HTX nhôn gô jang xa roi tŏk ƀiơ̆, kĕ pơjei hăm lơ tơmam plei ‘long đơ̆ng nai, mă loi ‘nŏh hăm plei pơ ŏ. Nhôn oei tơlĕch trong pơih xă anih pơm hơmet tơmam đơ̆ng pơ ŏ sơ̆k kro păng atŏk tơiung chă tơmang lăng tơ̆ bri brăh."

Tơ̆ dôm tơring nai nhen: An Giang, Đồng Tháp, Cà Mau, Vĩnh Long trong kŭm đei tơlĕch jên man kơjăp ‘lơ̆ng, pơm ăn dôm tơring nhen “jê̆ băl ƀiơ̆” tơjur ƀiơ̆ jơnăr yak vih vât đơ̆ng kon pơlei.

Kiơ̆ Anih tơm vei lăng ming man, hrei ‘nâu, tơring Teh tơmăn đak krong Cửu Long oei tơlĕch 9 tơdrong jang pơm trong gĭt kơ teh đak, hăm kơsô̆ jên jang dang 106.000 ti. Gơ̆h pơma, tam mă lai yơ trong gre tơ̆ tơring teh tơmăn đak krong Cửu Long đei tơlĕch jên jang lơ thoi dang ei. Kiơ̆ tơdrong hơgăt truh sơăm 2030, Tơring teh tơmăn đak krong Cửu Long đei dang 1.200 km trong gre kơdâu hrĕnh hăm 3 tŏ trong yak Bắc – Nam păng Đông – Tây. Truh dang ei, tơring âu kŭm tơproh đang tơdrong vă man cham gre păr, pơm trong yak tơ̆ đak krong lơ̆m tơring.

Mă tơpă ăn ƀôh, trong yak năm hơdrol, mŭk drăm tŏk kiơ̆ đơ̆ng rŏng. Sơnăm âu ki, tơdrong jang tŏk mŭk drăm đơ̆ng tơring teh tơmăn Đak krong Cửu Long đei 7,3%, lơ hlŏh kơsô̆ jô̆ păh lăp lơ̆m teh đak. Iŏk yoa jô̆ păh lăp kiơ̆ kơ̆l bơngai tơ̆ tơring đei 80,7 triu hlak jên sơnăm 2024.

Hăm dôm tơdrong jang man anih jang, pơm trong tŏk bŏk đei bơ̆ jang păng adrin jang đang lơ̆m dôm sơnăm truh ‘nâu gô jing tơdrong tôch gĭt kăl vă tơgŭm ăn tơring teh 9 tŏ Đak krong “jang tŏk” pran kơjăp, yak mât lơ̆m chăl ‘nao hăm teh đak./.