Rim năr, nơ̆r không tanh re ang tơ̆ rông hơnê̆ pơlei. 'Nou jĭ anih akŏm kơ pơlei pơla, adoi jing anih pơm jang kơ đe pơmai oh lơ̆m Kâu lak ƀô̆ tanh brai pơlei Kép 2, xah Ialy (Gia Lai), jing hloi anih 'măn pơdah che tanh đei. Truh tơ̆ ou, tơmoi đei lăng lơ um dok lơ̆m ao, hơbăn, kơdŭng tanh..., pơlong tanh tơ̆ không păng chă răt tơmam drăm ƀenh kơ um ai tơring Tây Nguyên. Pơmai H’Uyên Niê- kơdră kâu lak ƀô̆ ăn tơbăt, pơlei Kép 2 dang ei jing anih chă tơmang lăng lơ̆m tour tơmang pơhiơ̆ pơlei pơla kơ dêh char Gia Lai, păng tơmam drăm mă pơmai oh tanh đei hlôi đei tĕch tơlĕch sơđơ̆ng, noh sô̆ hơ-iă kơlih đei vei răk tơdrong jang kră, đei gơh chă jên pơhlom 5 triu lơ̆m minh khei: “Jơnŭm jang drăkăn nhôn tơplih trong pơm jang, pơm tơlĕch dôm tơmam tanh jing tơmam drăm tơƀlŏk. Pơtih nhen, hlak che tanh ou gơh chă sĭt jing kơdŭng tah jên tah tơmam drăm, ao tanh, chele đon... trŏ hăm tơdrong kăl chă hơlen băt đơ̆ng tơmoi. Đe ngê̆ nhơ̆n kơtă đei yua đơ̆ng tơmam drăm po pơm tơlĕch, đơ̆ng noh hơlêm jơhngơ̆m pơm jang tơnăp hloh vă vei răk tơƀăk mong joh ayŏ kon pơlei pơla”

Mưh tơ̆ pơlei Kép 2, dôm hlak che tanh đei pơjing kơdŭng, ao chele đon... noh tơ̆ xah An Lão, dêh char Gia Lai, 'long kuê̆ tơ̆ tơring adoi pơjing đei lơ tơmam drăm nai. Tŏ ah hơtuch pơyan phang hlơ hlĕng, pơmai Võ Minh Mơ tŏk bŏk hăt hot hơlen lăng rơnôp pơkao kuê̆ sơ̆k tơ̆ cham, hơmet chih akŏm hơnăn bơngai răt. Tơdrong jang ou hlôi jing juăt hăm pơmai lơ̆m 2 sơnăm kơ ou, jô̆ đơ̆ng mă tơchơ̆t iung pơm jang đơ̆ng 'long kuê̆ tơ̆ tơring.

Iŏk yua dôm tơmam drăm hlôi đei tơ̆ tơring An Lão, pơmai Mơ pơm tơlĕch lơ tơmam drăm nai nhen: rơnôp pơkao kuê̆, kuê̆ klat, jrĕnh ƀou phu; pơjing đei tơmam 'măn pai xa... Tơmam drăm hlôi đei iŏk pơkăp OCOP 3 sao păng đei tĕch hlot lơ̆m dôm anih tĕch tơmam drăm điê̆n tưh. Pơmai Mơ lui ngeh, tơdrong đei jơnei mă blŭng ou gô tơgŭm ăn kuê̆ An Lão gơh păr hơtaih hloh, atŭm hăm noh pơjing đei trong jang xa sơđơ̆ng ăn bơngai pơtăm kuê̆ tơ̆ tơring: “An Lão jĭ minh lơ̆m dôm xah hin dơnuh. Đe hơdruh tơdăm tơ̆ tơring pơm tơlĕch đơ̆ng dôm tơmam drăm hlôi đei, kơdih iung pơm jang mă ưh kơ kăl chă gơnơm lơ̆m tơdrong tơgŭm ayơ. Ah mă hơtŏk đei tơmam drăm kơjăp hloh, noh gô đei tĕch tơlĕch hơtaih hloh, tơdrong jang xa sơđơ̆ng hloh păng mŭk drăm adoi hơtŏk hloh. 'Nou jĭ tơdrong tơm vă kon pơlei pơih să păng vei sơđơ̆ng tơring kuê̆. Tơdrong tĕch tơlĕch adoi jing jơhngơ̆m pran vă kon pơlei pơtoi vei sơđơ̆ng păng tơguăt jang ling lang”

Tơ̆ pơlei pơm lơ̆n Vân Sơn, phương An Nhơn, dêh char Gia Lai, kiên trŭk sư Đỗ Thanh Vân tŏk bŏk oei hăt hot tơchă trong hơmet dơ̆ng tơdrong jang kră juăt jue hăm tơdrong hơtŏk dôm tơmam drăm 'măn ăn ming man. Đei hŏk trŏ gah tơdrong jang, 20 sơnăm akŏm pơm tơlĕch tơmam drăm ming man păng hơ-'nhăk đon băt kăp gĭt hăm lơ̆n, pơmai Vân hlôi pơjing đei lơ kơluăi gŏch, tơmam pơm chơnĕng hăm lơ̆n Vân Sơn.

Pơmai chă 'nhăk tơmam drăm truh tơroi lơ̆m dôm tơdrong akŏm pơdah tơdrong jang, hơvơn đei lơ bơngai răt yua lơ̆m păng 'nguaih kơ teh đak. Truh dang ei, lơ kơluăi gŏch pơrŏ chơnĕng hlôi đei um ai kơdih păng pơtơm đei lơ bơngai răt yua, pơjing đei tơdrong jang xa ăn lơ bơngai jang lơ̆n tơ̆ pơlei lơ̆n Vân Sơn: “Inh pơtơm đơ̆ng sơnăm 2023. Ƀar sơnăm kơ ou, inh chă tơbang jơ̆p jang, tang măt ăn dêh char năm akŏm dôm festival pơdah tơmam lơ̆n. Tơmam drăm ou đei lơ tơ-'ngla anih jang resort tơrĕk truh, tơgŭm inh pơm juăt hăm dôm kiên trŭk sư teh đak đe vă tơmơ̆t pơjing đei tơmam drăm 'nao”

Ƀok Nguyễn Hữu Hà, Phŏ Kơdră Anih jang Khua hŏk păng Kŏng ngê̆ dêh char Gia Lai ăn tơbăt, dêh char hơnơ̆ng tơgŭm ăn dôm tơdrong pơtơm iung jang tơnăp tơguăt hăm tơmam drăm juăt jue, asong đei tơdrong pơm jang ăn kon pơlei, răk vei rah kơjă joh ayŏ kơ tơring. Rim sơnăm, anih jang hlôi pơtơm lơ tơdrong jang vă pơjing păng hơtŏk tơdrong jang tơ̆ tơring, đơ̆ng pơih lăm pơhrăm, akŏm khul jang chă tơgŭm ăn tơring, truh tơdrong tơguăt hăm dôm anih asong jang.

Dêh char tơchơ̆t tơlĕch noh pơjing đei pơhlom 25 anih jang mŭk drăm tơplih 'nao gơh hơgei, lơ̆m noh đei tŏ sĕt jat noh 20% hơvơn jên asong jang keh kong. Dang ei, anih jang tŏk bŏk oei keh đang Tơdrong jang tơgŭm ăn tơdrong pơtơm iung jang tơplih 'nao gơh hơgei jăl sơnăm 2026–2030, pơjing đei tơdrong tơm kơjăp vă dôm tơdrong pơtơm jang gơh lĕch truh tơring jang pran hloh: “Lơ̆m dôm sơnong jang đei tơlĕch, nhôn tơlĕch pơjing trong tơgŭm ăn tơdrong pơtơm iung jang kơ dêh char Gia Lai hơtŏk hloh. Anih tơm Chinh trĭ 'nao tơlĕch Tơchơ̆t 68 gah tơdrong tơgŭm anih jang mŭk drăm tơ-'ngla pơm tơm. 'Nou jĭ anih tơm lơ̆m pơkăp vă nhôn pơjing đei tơchơ̆t jang trŏ ƀlep, kĕ hơtŏk tơdrong pơtơm iung jang gơh hơgei kơ dêh char lơ̆m khei năr truh, tơgŭm ăn đe buăl pơtơm iung jang gơnơm đơ̆ng noh, pơm tơlĕch tơmam drăm, trong jang tĕch răt kơtang hloh, tơgar tĕch đei tơmam drăm lơ̆m tơring”

Pơtơm iung jang hăm tơdrong jang kră juăt jue, hăm trong jang 'nao, tơgŭm ăn tơmam drăm trŏ ƀlep hăm tơdrong kăl răt yua lơ̆m tơring mă adoi oei răk đei kơjă gĭt – noh jĭ trong jang mă lơ đe sơnăm mơlôh Gia Lai tŏk bŏk oei iung jang, vă pơm pơdrŏng ăn kơdih po, pơih hloi trong jang hơtŏk tơ-iung kơjă ăn rim pơlei iung jang tơdrong juăt so kơ pơlei pơla.