Dôm năr ou, bơngai man hnam  Y Knap, hơdrung Mnông, hăt hot atŭm hăm 'nhŏng oh lơ̆m pơlei Ea M’Droh keh đang jê̆ mơjĭt tŏ hnam 'nao vă tom pơjao ăn kon pơlei hơdrol kơ năr lêh Kuôk khanh. Atŭm hăm dôm jĭt tơdrong jang sut lê̆ hnam pơgia hnam hyah hyok hlôi keh đang hơdrol kơ noh, dôm bơbŭng hnam man lơ̆m 'măng ou roi tơgop lơ̆m tơdrong pơm sơđơ̆ng anih oei xa vă kon pơlei sơđơ̆ng jơhngơ̆m hơtŏk mŭk drăm. 'Nhŏng Y Knap tơroi, tơdrong hơtŏk tơ-iung kơ pơlei pơla adoi jing tơdrong jang đei yua păng tơdrong sô̆ kơ 'nhŏng: “Ƀôh kon pơlei akŏm jang hơtŏk mŭk drăm hloh, pơ-'nam jang xa. Tơdrong hơrih kon pơlei dang ei adoi đei tơdrong tơplih hơdah. Đơ̆ng tơdrong tơplih noh kon pơlei kĕ chă ming hơmet hnam oei, asong đei tơdrong pơm jang ăn 'nhŏng oh lơ̆m pơlei, vang jang tơdrong jang ming man hnam, man tơdrong kăl ou to, đei pơyua lơ hloh”.

Pơlei Ea M’Droh oei đei hơnăn krao nai noh Pơlei Cháy, hơnăn tơbăt kơ khei năr 'nhui 'mrơ̆m, ah mă pơlei ƀơm Mi, Nguy soh pơđĭ pơlei tang găn kon pơlei kiơ̆ kăch mạng, rong ôn đe kang ƀô̆. Đơ̆ng rŏng khei năr teh đak đei iŏk rơngei, pơlei đei pơhlom 30 bơbŭng hnam grê gra. Truh sơnăm 1994, ƀô̆ đô̆i dêh char Đăk Lăk atŭm hăm jơnŭm pơgơ̆r tơring hlôi pơm hloh 60 tŏ bơbŭng hnam kơjung asong ăn kon pơlei.  

Đơ̆ng noh truh dang ei, hăm tơdrong tơgŭm đơ̆ng dôm tơdrong tơchơ̆t jang kơ teh đak, kon pơlei iŏk jang kiơ̆ khua hŏk kih thuơ̆t lơ̆m choh jang xa, rong kon tơrong, tơplih hơdrĕch 'long pơtăm. Um ai pơlei pơla roi năr roi đei tơplih 'lơ̆ng. Dang ei pơlei đei hloh 300 unh hnam hăm jê̆ 1.100 măt bơngai, lơ̆m noh mă lơ jĭ bơngai kon kông. Tơguăt hăm pơlei pơla đơ̆ng lơ tơdrong kăp gĭt kơ tơdrong hơrih, yă H'Rit Ksơr chơt hơ-iă ăn tơbăt: “Dang ei trong vih vơ̆t lơ̆m pơlei mă yak jơ̆ng adoi ưh kơ đei hli kơ jơla ƀet bơih, trong nơnăm gre vih vơ̆t roi năr roi kơdrơ̆m chơt, ah kơmăng đei unh pơchră hơdah, kon pơlei hơrih jang xa 'lơ̆ng hăm dih băl, tơguăt tơguăl dih băl”.

Gơnơm dôm tơchơ̆t tơgŭm jang, lơ unh hnam lơ̆m pơlei hlôi khĭn tŏk iŏk jên jang đơ̆ng jên asong tŏk iŏk vă hơtŏk mŭk drăm. Đe hơ-ioh đei năm hŏk tơ̆ hnam trưng, đe hơdruh tơdăm đei tơdrong jang xa, lơ bơngai năm jang tơ̆ hơtaih akŏm đei jên đang kơ noh chôt vih hơtŏk tơ-iung pơlei pơla.

Ưh hơdrô̆ tơplih gah mŭk drăm, joh ayŏ juăt jue păng kơjă kăp gĭt kơ jơhnơr hơrih adoi đei kon pơlei vei răk tơƀăk mong. Đơ̆ng sơnăm 2024, Anih tơƀlŏk kăng kư̆ kăch mạng apŭng Cư M’gar hlôi đei pơjing kơtă tơ̆ pơlei Ea M’Droh, lơ̆m hơgăt teh 1ha. Yă La Thị Tình, Ƀĭ thư Chi ƀô̆ pơlei Ea M’Droh ăn tơbăt: Tơdrong man Hnam pơdah tơƀlŏk atŭm hăm lơ tơdrong ming man nai jing anih kăp gĭt pơtho gah tơdrong juăt jue ăn kon pơlei, mă kăl noh đe sơnăm mơlôh: “Đơ̆ng rŏng kơ đei hnam ƀlŏk tơbăt noh kon pơlei Ea Mdroh chơt hơ-iă, hơdrol ki tơ̆ ou noh pơlei pơla kăch mang, pơtoi vei răk tơƀăk mong joh ayŏ kon pơlei. Lơ̆m dôm năr lêh, năr akŏm noh pơlei adoi oei hrŭk hơbăn ao tanh kră sơ̆. Tơdrong hơrih kon pơlei đei tơplih, mŭk drăm đei hơtŏk tơ-iung. Sơnăm ou noh lơ̆m 6 khei blŭng sơnăm hlôi đei 8 unh hnam pơm hnam 'nao kơjăp 'lơ̆ng”.

Pơlei Ea M’Droh jĭ minh lơ̆m 3 pơlei oei lơ̆m xah Ea M’Droh, xah 'nao tơ-iung pơjing noh kiơ̆ tơdrong tơmơ̆t hơdai 3 xah Quảng Hiệp, Ea M’Droh păng Ea M’nang kơ apŭng Cư Mgar so. Tơdrong jang mŭk drăm lơ̆m xah ah sơnăm 2025 jô̆ hơlen đei hloh 2.000 tih hlj, mă tơm noh choh jang xa. Tơdrong đei yua hăm rim 'nu bơngai jang sơnăm ou ki đei 57 triu hlj. Hơdrol kơ tơmơ̆t hơdai, Quảng Hiệp păng Ea M’nang hlôi đei jơnei tơchơ̆t tơring tơrang 'nao, gah Ea M’Droh so pơtơm đei jơnei 12 tơchơ̆t đĕch. Kơyuơ noh, tơchơ̆t tih hloh mă Đảng ƀô̆ păng kon pơlei xah tơlĕch tơchơ̆t noh hơdrin đei jơnei tơchơ̆t tơring tơrang 'nao ah sơnăm 2030.

Yă Nguyễn Thị Thu Hồng, Kơdră Anih jang vei lăng kon pơlei xah Ea M’Droh ăn tơbăt, dôm tơchơ̆t oei ƀơm lơ tơnap tap kơyuơ tơrĕk truh dôm tơdrong asong ming man gah trong nơnăm, kơsô̆ unh hnam hin dơnuh oei lơ. Lơ̆m sơnăm ou, xah hơdrin keh đang 2 tơchơ̆t gah anih akŏm joh ayŏ păng trong nơnăm: “Tơchơ̆t kơ Hop akŏm sơkơ̆t hơdah truh sơnăm 2030 gô keh đang tơchơ̆t tơring tơrang 'nao, lơ̆m 6 khei hơtuch sơnăm ou gô hơdrin đei jơnei 2 tơchơ̆t. Xah adoi sơkơ̆t hơdah gô akŏm jơhngơ̆m jang vă hơvơn tơdrong tơgŭm jang kiơ̆ tơchơ̆t kơ teh đak ăn rim pơlei pơla, tơgŭm ăn kon pơlei kon kông hơtŏk mŭk drăm, vei sơđơ̆ng tơdrong pơyua lơ̆m tơpôl, vei sơđơ̆ng tơpôl chinh trĭ, vei sơđơ̆ng tơpôl lơ̆m tơring”.

Đơ̆ng tơring kăng kư̆ kăch mang hrat hrĭn sơ̆, Ea M’Droh hrei ou hlôi hơtŏk tơplih tơ̆ tơring. Dôm jăl trong bê tông pơtoi dôm bơbŭng hnam kơjăp 'lơ̆ng, hnam ƀlŏk tơbăt chô̆ kơtol ƀenh hla kơ hơnglŏng dreng... tôm tŏk bŏk oei tơ̆k hơdah đon lui, akŏm đon bơnôh tơguăt tơguăl, vă Đảng ƀô̆, jơnŭm pơgơ̆r tơring păng kon pơlei Ea M’Droh kơjăp sơđơ̆ng lơ̆m tơdrong tơ-iung pơjing tơring tơrang 'nao, tơgop lơ̆m tơdrong tơplih kơ tơring teh Đăk Lăk.