VOV4.Bahnar - Jei lơ̆m Khei iung  jang kơ yuơ đe hơ iŏh, jang kiơ̆ Năr apŭng plĕnh tĕh tang găn đe hơ iŏh jang sơnăm 2022 hăm hơnăn: “Bơngai hơ iŏh jang păng tơdrong erĭh sa tơpôl", adoi atŏk kơtang hơnăp jang kơ rim Hơnĭh tơm, hơnĭh bơ̆ jang, khŭl jang păng kon pơlei pơla lơ̆m tang găn, pơm tơjur đe hơ iŏh jang găh Dơnŏ anĭh tơm vei lăng Tơdrong jang - Bơngai rơka păng tơpôl iung jang hơdoi hăm khŭl jang apŭng plĕnh tĕh (ILO), Hơnĭh mong jên Liên hợp quốc (UNICEF) tơ̆ Việt Nam pơgơ̆r hop akŏm “Tang găn păng pơm tơjur đe hơ iŏh jang păng vei lăng sơđơ̆ng tơdrong erĭh sa tơpôl lơ̆m jang kiơ̆ Trong jang atŏk tơ iung kơ jăp ‘lơ̆ng”.

Bơ̆ jang tang găn hơlau păng pơm tơjur đe hơ ioh jang tơ̆ Việt Nam lơ̆m khei năr au ki hlôi iŏk đei jơnei hơ iă. Pơtôch ‘măng dăr lăng lơ̆m tĕh đak găh tơdrong đe hơ iŏh jang đei ƀô̆h, măt bơngai hơ iŏh vang jang hlôi tơjur đơ̆ng vă jê̆ 16%, lơ̆m sơnăm 2012, tơjur pă hlŏh 9% lơ̆m sơnăm 2018. Măt bơngai hơ iŏh jang tơ̆ Việt Nam tŏ sĕt hlŏh 2% pơtêng hăm tơdrong jô̆ hơtŏ kơ pơ đĭ lơ̆m tơring châu Á - Thái Bình Dương. Tơdrong iŏk đei jơnei au jĭ gơnơm rim trong jang tơgum djru đe hơ iŏh năm hŏk pơhrăm, đei tơlĕch jang kiơ̆ atŭm hăm rim trong jang tơgŭm djru pơm sơđơ̆ng erĭh sa tơpôl, tơdrong jang tơgŭm djru tơjur dơnŭh tơ̆ Việt Nam. Vă hơdrin jang kiơ̆ dôm nơ̆r pơkăp kơ Việt Nam lơ̆m iung jang kiơ̆ tơdrong tơlĕch jang tơm 8.7 găh tang găn ăn đe hơ iŏh jang lơ̆m trong tơlĕch jang sơnăm 2030, yă Vũ Thị Kim Hoa, Kơ iĕng Kơdră Dơnŏ anĭh vei lăng Hơ iŏh găh Dơnŏ anĭh tơm vei lăng Tơdrong jang-Bơngai rơka păng Tơpôl tơlĕch ăn rim trong jang kăl: “Akŏm tơlĕch jang kiơ̆ rim nơ̆r pơkăp găh tang găn hơlau, atŏk kơtang tơgŭm djru rim đe hơ iŏh đe pơđep jang, lơ̆m au akŏm tơlĕch khŭl iung jang tơchă ƀô̆h hrôih đe hơ iŏh jang atŭm hăm tơdrong bơ̆ jang vei lăng năng tông hơ iŏh, tơgum djru pơjing rim tơdrong jang trŏ lăp hăm jơhngơ̆m kĕ jang, đơ̆ng nŏh rim tơdrong tơchơt kơ khôi luơ̆t hăm tơdrong krao tơmơ̆t hăm đe hơ iŏh tim mă trŭh sơnăm hơdrŭh tơdăm, tơgum djru ăn rim đe hơ iŏh đe pơđep jang, đe hơ iŏh hơmơt đei jing bơngai chă jang ăn kơ đe năm hŏk chư păng hŏk tơdrong jang trŏ ƀlep, tơlĕch jang kiơ̆ tang găn hơlau, pơm tơjur đe hơ iŏh jang lơ̆m tơdrong jang chŏh jang sa.”

Hơlen hơdăh tơdrong đei ƀơm dĭh băl kơtang ƀar păh rim trong bơ̆ jang tơgŭm djru tơpôl hăm tơdrong tang găn hơlau, tơjur hơ iŏh jang, tơgop jang kiơ̆ trong tơlĕch jang 8.7 găh pă đei đe hơ iŏh jang, tiến sỹ Nguyễn Hải Hữu akhan, tơdrong mă au mă kăl hlŏh ‘nŏh atŏk kơtang jơhngơm đon hlôh vao kơ đe mĕ ƀă păng kon pơlei pơla găh tơdrong vei lăng năng tông tơdrong erĭh sa ăn đe hơ iŏh:“Hăm Việt Nam kăl lăng ba kơ jăp hlŏh ‘nŏh tơdrong hlô̆h vao, hlô̆h vao đơ̆ng rim mĕ ƀă păng kon pơlei vă vei lăng năng tông đe hơ iŏh lơ liơ vă đei hŏk pơhrăm mă lei jei gơ̆h chă jang pơvĭh pơvăn tơgŭm ăn ŭnh hnam đĕch, ư̆h khan jing bơngai jang hloi ôh, ư̆h kơ pơm glăi hăm khôi luơ̆t. Păng mă ƀar ‘nŏh tơdrong hlô̆h vao hơdăh đơ̆ng khŭl kơdră chĕp pơgơ̆r đei ƀơm trŭh tơmơ̆t jên jang ăn tơdrong erĭh sa sơđơ̆ng dơ̆ng kơ jăp kơ kon pơlei, tơmơ̆t jên jang tơgŭm ăn đe hơ iŏh, kơ yuơ bơ̆n tơmơ̆t jên jang tơgŭm ăn đe hơ iŏh oei tŏ sĕt.Tơdrong mă 2 ‘nŏh bơ̆n kăl vei lăng năng tông đe hơ iŏh mă tơnăp ăn đe hăp năm hŏk pơhrăm mă ‘lơ̆ng nŏh ‘lơ̆ng hlŏh. Kơ yuơ đe hơ iŏh ‘nŏh kăl năm hŏk păng pran jăng grăng akau vă đơ̆ng rŏng au kơnh đei tơdrong jang ‘lơ̆ng hơ iă hlŏh ƀiơ̆. Hăm ŭnh hnam ‘nŏh bơ̆n kăl tơgum djru, mă kăl dôm ŭnh hnam dơnŭh, ŭnh hnam vă jê̆ dơnŭh ‘nŏh bơ̆n kăl tơgŭm djru đe sư găh tơdrong jang sa erĭh sa. Mă kăl hlŏh ‘nŏh bơngai mĕ ƀă kăl đei tơdrong jang sa sơđơ̆ng, kơ jăp lei kơna đe sư jang sa iŏk đei kơ jăp ‘nŏh mă kĕ vei lăng năng tông rong ‘me kon hơ ‘lơ̆p ‘lơ̆ng, kon hơ ‘lơ̆p hoei chă năm jang ăn kơ đe.”

Rim bơngai joăt jang akhan, vă Việt Nam jang kiơ̆ jơnei trong tơlĕch jang 8.7 găh pơm pă đei đe hơ iŏh jang, kăl đei tơdrong vang iung jang kiơ̆ dĭh băl kơ jăp ƀar păh Dơnŏ anĭh tơm vei lăng Chŏh jang sa păng Atŏk tơ iung tơring tơrang, Dơnŏ anĭh tơm vei lăng Hnam trương pơtho pơhrăm atŭm hăm Dơnŏ anĭh tơm vei lăng Tơdrong jang Việt Nam lơ̆m jang kiơ̆ rim trong jang tơgŭm djru, trong jang tang găn hơlau, tơjur tŏ sĕt đe hơ iŏh jang.

Tơblơ̆ nơ̆r: Amazưt