VOV4.Bahnar - Sơ năm 2016 hlôi tôch hăm lơ tơ dronbg tih păng tơ drong jơ nei g^t kăl găh mu\k drăm, nhen ‘nâu j^ sơ năm mă blu\ng đơ\ng Khul kơ dră te\h đak ‘nao – Khul kơ dră pơ jing tơ drong ‘lơ\ng păng bơ\ jang lơ trong vă hơ met pơ ‘lơ\ng an^h tơ mât jene jang, te\ch mơ dro tơ gu\m ăn an^h te\ch mơ dro jang to\k păng tơ iung jơ hngâm dodn jang xa, tơ plịh ‘nao rơ gei. ‘Nâu đei năng j^ dôm tơ drong hơ iă đơ\ng tơ drong jang mu\k drăm sơ năm 2016. Mă lei, mu\k drăm Việt Nam ku\m oei tơ jră hăm lơ tơ drong mơ mat tat nhen GDP to\k ưh truh kơ so# đei hơ găt, jên hre kơ te\h đak roi đunh roi lơ…

Tơ drong jơ nei đơ\ng Khul kơ dră te\h đak pơ jing trong ‘lơ\ng

Tơ drong hơ iă hlo\h kơ mu\k drăm 2016 ‘no\h j^ mu\k drăm lơ\m te\h đak sơ đơ\ng, dôm tơ drong jang tih đei jang ‘lơ\ng. Khul kơ dră te\h đak ako\m jơ hngâm che\p kơ\l pơ gơ\r tôch rơ gei, jang hơ doi kơ jăp đơ\ng tơ drong tơ le\ch jên ăn jăl jang hăm trong vei lăng jên hu păng dôm trong jang g^t kăl nai vă găn ưh ăn kơ jă tơ mam to\k hlo\h tơ drong, vei sơ đơ\ng mu\k drăm lơ\m te\h đak, tơ iung tơ drong jang to\k. Mă loi j^ thu jên ăn te\h đak lơ hlo\h nơ\r hơ găt, lơ tơ ring, an^h jang bơ\ jang tơ plih ‘nao tôch kơ tang. Đon lui hăm tơ drong mơ dro xa, đon lui lơ\m tơ pôl roi to\k.

M^nh lơ\m dôm tơ drong ‘lơ\ng ku\m jing tơ drong tôch g^t kăl lơ\m tơ drong jang ato\k tơ iung mu\k drăm 2016 ‘no\h j^ ako\m jơ hngâm hơ met pơ ‘lơ\ng mơ mat tat ăn an^h te\ch mơ dro jang xa, tơ iung tơ drong jang to\k mu\k drăm. Đơ\ng ro\ng kơ Khul kơ dră te\h đak ‘nao đei pơ jing hlôi tơ plih trong jang đơ\ng nơ\r athei vơ\h jing Khul kơ dră te\h đak pơ jing tơ drong ‘lơ\ng, bơ\ jang pơ vih pơ văn. Sơ năm 2016 mât lơ\m jơ hnơr jang mu\k drăm Việt Nam nhen thoi sơ năm blu\ng a io\k đei jơ nei tam mă biơ\h đei găh tơ drong pơ jing an^h te\ch mơ dro, hăm 110.100 an^h te\ch mơ dro đei pơ jing ‘nao, to\k 16,2% pơ têng hăm khei âu sơ năm sơ\.

Mă đơ\ng GDP sơ năm 2016 to\k ưh đei truh kơ so# hơ găt (6,7%), mă lei dôm bơ ngai juăt jang akhan, [ât mă mu\k drăm apu\ng plenh te\h ưh kơ ‘lơ\ng, lơ\m te\h đak tơ [âp lơ tơ drong mơ mat tat to\ ‘mi kial tơ plih, cham char ‘me# ‘mach kơ na tơ drong jang to\k truh 6,21% ‘no\h j^ 1 tơ drong jơ nei bơih. {ok Hà Quang Tuyến, Kơ dră An^h vei lăng kơ so# jên te\h đak, An^h tơm chih jo# ăn tơ băt:

Lơ\m đ^ đăng tơ drong jang mu\k drăm ku\m đei lơ tơ drong ‘lơ\ng mơ\n. Mă 1 ‘no\h mu\k drăm oei to\k hơ nơ\ng, đei [ôh tơ\ jăl kei đơ\ng ro\ng lơ [iơ\ kơ jăl khei adrol păng [ôh to\k pran lơ\m jăl khei mă 3 păng jăl khei mă 4. ‘Măng mă blu\ng mu\k drăm Việt Nam to\k pran mă lei ưh đei gơ nang yoa tơ drong sir te\ch tơ mam drăm bri brăh. Te\ch tơ mam tơ\ te\h đak to\k pran hơ lơ\k dơ\ng. Tơ drong pơ gơ\r vei lanưg jên hu păng kơ jă đei lơ tơ drong ‘lơ\ng, sơ đơ\ng. Kơ lih yoa thoi no\h, mong răk jên te\h đak đe gơih đei năng j^ lơ hlo\h đơ\ng sơ\ truh dang ei păng kơ jă tơ mam đei vei lăng ‘lơ\ng.

Jên hre kơ te\h đak tơ drong ưh hơ iă lơ\m tơ drong jang mu\k drăm

Hơ dai hăm dôm tơ drong ‘lơ\ng hơ iă, mu\k drăm 2016 ku\m đei m^nh [ar tơ drong ưh kơ ‘lơ\ng, nhen: tơ drong tơ le\ch jên jang kơ te\h đak oei hiơ\, m^nh [ar tơ drong jang hăm jên te\h đak ưh gan đei yoa păng tơ drong hre đom đơ\ng ming man oei lơ. Tơ drong hơ met ming lơ an^h jang, tơ drong jang oei hiơ\, sek tơ lang jên hre kơ ne# păng dôm an^h mong jên jang xa ưh đei oei tơ [âp lơ mơ mat tat, tam mă ‘lơ\ng. Găh no\h dơ\ng, jên hre kơ te\h đak roi đunh roi to\k păng ro\ năng gô lơ hlo\h kơ so# hơ găt. Mă đơ\ng akhan Việt Nam ke\ kla tôm jên hre mưh truh năr kla, mă lei tơ drong mă lơ bơ ngai juăt jang pơ ngơ\t ‘no\h j^ kơ so# jên athei kla jo# hloi jên tơm păng jên kon roi to\k. {ok Bùi Ngọc Sơn, Pho\ kơ dră An^h hơ len năng mu\k drăm apu\ng plenh te\h, An^h tơ che\ng tơ drong jang mu\k drăm păng chinh tr^ apu\ng plenh te\h ăn tơ băt:

“Jên hre lơ\m te\h đak păng jo# hloi jên hre te\h đak đe đei khei ‘năr hơ găt pơ tơm truh hơ drom băl păng roi đunh roi to\k. Mă lei tơ drong krê hlo\h dơ\ng ‘no\h j^ tơ drong jang mu\k drăm bơ\n oei tam mă [ôh ‘lơ\ng kiơ. Lơ lo\h mưh bơ\n to\k io\k hre lơ, tơ mam, jên mă khul kơ dră pơ gơ\r thu io\k vă kla hre đei lơ\m tơ drong tơ le\ch jên jang đơ\ng Khul kơ dră te\h đak, đơ\ng an^h mong jên te\h đak jo# truh sơ năm đơ\ng ro\ng ro\ năng to\k truh 30% jing tôch hơ mơt. Tơ dăh hơ nơ\ng thoi âu ‘no\h thu đei dôm yơ ‘no\h năm kla hre đ^, ưh đei mong 1 hlak yơ, mă ưh ‘no\h to\k io\k đang athei năm kla ăn kơ đe hloi.”

Hơ me\ng kơ mu\k drăm sơ năm 2017

Sơ năm 2017, tơ drong vă jang to\k GDP kơ te\h đak adrin io\k đei 6,7%, kơ jă tơ mam to\k hơ la kơ 4% păng jên jang kơ te\h đak athei pơm măh ăn Trung ương păng tơ ring hai. Tơ che\ng găh tơ drong hơ me\ng lơ\m sơ năm 2017, dôm bơ ngai juăt jang mu\k drăm akhan, Việt Nam oei dơ\ng [ât an^h ‘lơ\ng [iơ\ pơ têng hăm dôm te\h đak lơ\m tơ ring, chinh tr^ păng mu\k drăm lơ\m te\h đak sơ đơ\ng, đei lơ tơ drong pran mưh sơng io\k jên tơ mât jang đơ\ng te\h đak đe. ‘Ngoăih kơ ‘no\h, lơ\m sơ năm 2017, tơ le\ch jên jang ato\k tơ iung gô to\k [iơ\, jên đơ\ng te\h đak đe tơ mât jang ro\ năng oei sơ đơ\ng. Te\ch mơ dro tơ mam tơ\ te\h đak đe đơ\ng Việt Nam oei pơ jei băl pran tơ\ lơ an^h te\ch mơ dro, jên jang oei hơ nơ\ng jur truh kiơ\ đơ\ng dôm tơ drong tơ chơ\t găh te\ch mơ dro hlôi păng vă k^ hăm dôm te\h đak. Phó Giáo sư-Tiến sĩ Phạm Tất Thắng, bơ ngai tơ che\ng hơ len tih kơ An^h tơm vei lăng jang kơ măy, te\ch mơ dro akhan:

“Sơ năm 2017 j^ khei ‘năr gô pơih đei lơ tơ drong ‘lơ\ng ăn tơ drong jang mu\k drăm Việt Nam. Kiơ\ kơ ‘no\h sư đei lơ tơ drong ‘lơ\ng, pơ tih gia nhen lơ tơ drong tơ chơ\t te\ch mơ dro hiôk hian đei yoa. Tơ dăh bơ\n tơ ge\ch io\k đei tơ drong tơ chơ\t te\ch mơ dro hiôk hian hăm Jơ nu\m Á-Âu, Jơ nu\m châu Âu, hăm Nhật Bản, Hàn Quốc ‘no\h sư pơih ăn tơ drong te\ch mơ dro tơ\ te\h đak đe lơ tơ drong ‘lơ\ng. ‘Ngoăih kơ ‘no\h m^nh [ar tơ mam tơm nai pơ tơm chă đei an^h răt păng pơm lăp đon lơ an^h te\ch mơ dro mơ mat nhen: ‘nhot, plei ‘long hlôi te\ch truh tơ\ Nhật, tơ\ Mi…”

Kiơ\ tơ drong tơ blang đơ\ng lơ bơ ngai juăt jang mu\k drăm, jang to\k mu\k drăm sơ năm 2017 gô yak kiơ\ trong ‘lơ\ng, gơ nơm đơ\ng hơ met ming trong pơ gơ\r jang mu\k drăm, hơ met pơ ‘lơ\ng an^h tơ mât jên jang. Pơ ma pơ tôch hop ako\m Khul kơ dră te\h đak hôp trư\k tuye#n hăm dôm tơ ring tơ le\ch trong jang mu\k drăm tơ pôl păng jên jang kơ te\h đak sơ năm 2017,  Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc pơ ma hơ dăh trong che\p kơ\l pơ gơ\r tơm ‘no\h vei sơ đơ\ng jơ\p te\h đak, jang to\k lơ [iơ\ kơ sơ năm 2016 hơ dai hăm hơ met ming trong jang mu\k drăm, tơ plih ‘nao trong jang to\k, hơ to\k tơ drong ‘lơ\ng, đei yoa păng kơ sư\k pơ jei đơ\ng tơ drong jang mu\k drăm...Vei kơ jăp ki luơ\t, trong jang găh jên hu – jên mong kơ te\h đak. Kho\m tang găn tơ drong pơ yoa ăn gru\p, trong ap^nh-song, sek tơ lang tơ păt dôm tơ drong glăi kiơ\ luơ\t.

Vă vei lăng ‘lơ\ng tơ drong jang mu\k drăm jơ\p lơ\m te\h đak, pơih trong ăn tơ drong jang to\k; tưk tơ iung tơ drong hơ met ming trong jang mu\k drăm hơ dai hăm trong jang to\k, hơ dai hăm 3 hơ yak to\k pran, hre\nh, kơ jăp, hơ met trong pơm hla ar vei lăng, hơ to\k tơ drong tang găn xa pơ j^p, pơ huach kư\ kă, pơ jing tơ drong jang vei lăng kiơ\ chăl ‘nao rơ gei, pơ vih ăn kon pơ lei păng an^h te\ch mơ dro.

Dơ\ng: Tơ blơ\