Dom dalikan ka bruk srau kadau hatai sahneng, trầm cảm oh daok lac bruk di ta-eng urang halei, nyu rah tabiak di yaok umo thun, tui labik daok... Abih di nyu nan lac, gam gam dalam tukvak jaik di ini, mangaok dom mạng xã hội jeng yau dom jalan khau tin, hu mboh rilo bruk pandik harao pambuak tal trầm cảm yau bruk oh tapa truh trak damak di bac da-a, bruk ngak, bruk meyut meyau... Ngak habar piah mboh, piah daong ka anek bhik, ka gauk gar, ayut sahabat yam tapa hu dom srau kadau ini? Kol drei duah thau tapa kadha “urang iek ruak” harei ini:
Dom dalikan ka bruk srau kadau hatai sahneng, trầm cảm oh daok lac bruk di ta-eng urang halei, nyu rah tabiak di yaok umo thun, tui labik daok... Abih di nyu nan lac, gam gam dalam tukvak jaik di ini, mangaok dom mạng xã hội jeng yau dom jalan khau tin, hu mboh rilo bruk pandik harao pambuak tal trầm cảm yau bruk oh tapa truh trak damak di bac da-a, bruk ngak, bruk meyut meyau... Ngak habar piah mboh, piah daong ka anek bhik, ka gauk gar, ayut sahabat yam tapa hu dom srau kadau ini? Kol drei duah thau tapa kadha “urang iek ruak” harei ini:
Pandiak tabiak darah lac sa ruak njom mbak chip kayua virus Dengue, ngak jhak tal prein yawa saong raidiuk di urang ruak. Ruak bhian tapa rilo tukvak karei di gauk. Yau nan min, hadei di tuk pandiak glong, urang ruak mbuan njauk ruak karei, ruak trak, laka barah rilo labik, nduac darah rilo, mbuan metai. Kadha “Urang iek ruak” adit ini, bác sĩ Nguyễn Minh Tiến, Sang iek ruak nhi đồng ban raya HCM tacei pato ka mikva thau tukvak ruak trak di pandiak tabiak darah:
Pandiak tabiak darah lac sa ruak njom mbak chip kayua virus Dengue, ngak jhak tal prein yawa saong raidiuk di urang ruak. Ruak bhian tapa rilo tukvak karei di gauk. Yau nan min, hadei di tuk pandiak glong, urang ruak mbuan njauk ruak karei, ruak trak, laka barah rilo labik, nduac darah rilo, mbuan metai. Kadha “Urang iek ruak” adit ini, bác sĩ Nguyễn Minh Tiến, Sang iek ruak nhi đồng ban raya HCM tacei pato ka mikva thau tukvak ruak trak di pandiak tabiak darah:
Urak inu biến thể phụ BA.5 di Omicron hu mboh di rilo taneh ia, nyu jeng tame Việt Nam bloh. Kayua yau nan ye, dom urang njom ruak COVID-19 meda daok tagok dalam tukvak anak tal kayua bruk hu mbaok di biến thể phụ BA.5. Vaccine daok hu klauk hu prein pacang veik haong dom biến thể BA.4 saong BA.5. Min hu rilo menuac daok maluk di bruk klauk vaccine COVID-19 mbang pabak haong mbang ka 3. Bruk karei di gauk di 2 mbang klauk ini hu urang ilamo gah Y tế langyah tapa kadha urang iek ruak harei ini:
Urak inu biến thể phụ BA.5 di Omicron hu mboh di rilo taneh ia, nyu jeng tame Việt Nam bloh. Kayua yau nan ye, dom urang njom ruak COVID-19 meda daok tagok dalam tukvak anak tal kayua bruk hu mbaok di biến thể phụ BA.5. Vaccine daok hu klauk hu prein pacang veik haong dom biến thể BA.4 saong BA.5. Min hu rilo menuac daok maluk di bruk klauk vaccine COVID-19 mbang pabak haong mbang ka 3. Bruk karei di gauk di 2 mbang klauk ini hu urang ilamo gah Y tế langyah tapa kadha urang iek ruak harei ini:
Hu biak rilo mikva daok duh hatai, huac kanda hadei di tuk hu khau tin lac uranaih kamei umo 9 thun daok di Đắk Lắk metai kayua vi khuẩn "mbang rilaow manuac" - Whitmore. Klah rabha mangaok báo Tuổi trẻ, bác sĩ Lê Bửu Châu - akaok khoa nhiễm B, Sang iek ruak nhiệt đới (TP.HCM) brei thau, bhap bani juai huac, jhui duh hatai rilo, kayua ruak ini meda pacang caga hu. Ini jeng lac asal kadha hu ndom tal dalam kadha Urang iek ruak adit ini.
Hu biak rilo mikva daok duh hatai, huac kanda hadei di tuk hu khau tin lac uranaih kamei umo 9 thun daok di Đắk Lắk metai kayua vi khuẩn "mbang rilaow manuac" - Whitmore. Klah rabha mangaok báo Tuổi trẻ, bác sĩ Lê Bửu Châu - akaok khoa nhiễm B, Sang iek ruak nhiệt đới (TP.HCM) brei thau, bhap bani juai huac, jhui duh hatai rilo, kayua ruak ini meda pacang caga hu. Ini jeng lac asal kadha hu ndom tal dalam kadha Urang iek ruak adit ini.
Urak ni, rilo labik dalam taneh ia, jit pandiak tabiak darah tamuh tabiak gam song jit COVID-19 jeng daok hu. Bruk njauk duh hatai lac, 2 janih ruak ni, ngak ka urang ruak mboh dreih gauk, abih di nyu nan lac pandiak. Rilo urang mbuan meluk ruak pandiak tabiak drah song COVID-19, eng drei iek ruak di sang, ba tal ruak trak, kan kandah, gaok mai ngak brei metai. Kadha urang iek ruak adit ni, daa mik va song tong abih gauk pang tacei pato jalan piah thau lac njauk ruak pandiak tabiak drah atau njauk COVID-19 tapa kadha vak di Tạ Nguyên hu ba tagok mangaok mbao Tin Tức:
Urak ni, rilo labik dalam taneh ia, jit pandiak tabiak darah tamuh tabiak gam song jit COVID-19 jeng daok hu. Bruk njauk duh hatai lac, 2 janih ruak ni, ngak ka urang ruak mboh dreih gauk, abih di nyu nan lac pandiak. Rilo urang mbuan meluk ruak pandiak tabiak drah song COVID-19, eng drei iek ruak di sang, ba tal ruak trak, kan kandah, gaok mai ngak brei metai. Kadha urang iek ruak adit ni, daa mik va song tong abih gauk pang tacei pato jalan piah thau lac njauk ruak pandiak tabiak drah atau njauk COVID-19 tapa kadha vak di Tạ Nguyên hu ba tagok mangaok mbao Tin Tức:
Tukvak jaik di ini, Viện Sức khỏe Tâm thần, Sang iek ruak Bạch Mai hu taduan raok dom anek saih hu bruk prein yava tâm thần oh siam kayua gaok trak damak meng bruk bac da-a, abih di nyu nan lac dalam tuk hu dom mbang pakacah praong. Kadha “urang iek ruak” adit ini, da-a mikva saong taong abih gauk pang Tiến sĩ Trần Thị Hà An, Phó Viện trưởng Viện Sức khỏe tâm thần, Sang iek ruak Bạch Mai tacei jalan piah thau lac ruak trầm cảm di anek saih.
Tukvak jaik di ini, Viện Sức khỏe Tâm thần, Sang iek ruak Bạch Mai hu taduan raok dom anek saih hu bruk prein yava tâm thần oh siam kayua gaok trak damak meng bruk bac da-a, abih di nyu nan lac dalam tuk hu dom mbang pakacah praong. Kadha “urang iek ruak” adit ini, da-a mikva saong taong abih gauk pang Tiến sĩ Trần Thị Hà An, Phó Viện trưởng Viện Sức khỏe tâm thần, Sang iek ruak Bạch Mai tacei jalan piah thau lac ruak trầm cảm di anek saih.
Tui gah Y tế dunya (WHO), meng dom urang ruak camereip abih hu mboh di negar Anh harei 13/5/2022, kuhria tal harei 25/5/2022, di dunya hu labaih 158 urang njauk ruak đậu mùa khỉ, 117 urang mboh yau njauk ruak di 19 taneh ia saong ka oh mboh urang halei metai. Dom urang ruak nan jeng oh ka nao tal atau mai meng bhum hu jit, saong dom taneh ia hu urang ruak oh ka bhian hu ruak đậu mùa khỉ dahlau di nan. WHO kuhria mboh lac ruak đậu mùa khỉ meda daok hu rilo urang njauk ruak dalam tukvak anak tal. Kadha urang iek ruak adit ini, khol drei duah thau dom kadha brei thau lac ruak saong dom jalan pacang caga ruak đậu mùa khỉ tui panuac kakei di Mintri Y Tế:
Tui gah Y tế dunya (WHO), meng dom urang ruak camereip abih hu mboh di negar Anh harei 13/5/2022, kuhria tal harei 25/5/2022, di dunya hu labaih 158 urang njauk ruak đậu mùa khỉ, 117 urang mboh yau njauk ruak di 19 taneh ia saong ka oh mboh urang halei metai. Dom urang ruak nan jeng oh ka nao tal atau mai meng bhum hu jit, saong dom taneh ia hu urang ruak oh ka bhian hu ruak đậu mùa khỉ dahlau di nan. WHO kuhria mboh lac ruak đậu mùa khỉ meda daok hu rilo urang njauk ruak dalam tukvak anak tal. Kadha urang iek ruak adit ini, khol drei duah thau dom kadha brei thau lac ruak saong dom jalan pacang caga ruak đậu mùa khỉ tui panuac kakei di Mintri Y Tế:
Thau hu bruk dom urang njom ruak pandiak tabiak darah, tangin takai, cambuai trak, uranaih metai ngak brei rilo amaik ame haduh hatai. Anak bruk nan, dom gru jru hu panuac kakei, pacang caga ruak bilan hè ka uranaih brei rao tangin hacih…dreih yau COVID-19. Kadha Urang iek ruak adit ini, khol dahlak yaih khan tal mikva saong grauk ayut dom jalan pacang caga ruak bilan hè ka uranaih:
Thau hu bruk dom urang njom ruak pandiak tabiak darah, tangin takai, cambuai trak, uranaih metai ngak brei rilo amaik ame haduh hatai. Anak bruk nan, dom gru jru hu panuac kakei, pacang caga ruak bilan hè ka uranaih brei rao tangin hacih…dreih yau COVID-19. Kadha Urang iek ruak adit ini, khol dahlak yaih khan tal mikva saong grauk ayut dom jalan pacang caga ruak bilan hè ka uranaih:
Trun saradang dalam darah lac sa bruk biak jhak ka prein yava song bhian mboh di urang ruak me-ik saradang, meda ba tal metai lahik meyah urang ruak oh thau saong oh hu taong ruak samar drah. Kadha: “ Urang iek ruak” adit ni, kol drei pang tacei pato piah thau lac trun saradang dalam darah song jalan pacang caga:
Trun saradang dalam darah lac sa bruk biak jhak ka prein yava song bhian mboh di urang ruak me-ik saradang, meda ba tal metai lahik meyah urang ruak oh thau saong oh hu taong ruak samar drah. Kadha: “ Urang iek ruak” adit ni, kol drei pang tacei pato piah thau lac trun saradang dalam darah song jalan pacang caga:
Pasak pasang iek ruak kik CDC Hoa Kỳ dok peih bruk pasang iek dom uranaih ruak viêm gan oh thau kayua halei dok tagok samar di taneh ia ni. Tui nan, tal kreh bilan 5 hu labaih 109 uranaih viêm gan oh thau kayua halei di 25 tiểu bang. Bruk njauk caik hatai lac dalam nan hu labaih meteh dom uranaih ruak hu pambuak tal Adenovirus. Urak ni, urang daok sahneng lac ruak hu pambuak tal adenovirus, langiu di nan, jeng daok sahneng lac meda kayua COVID-19 yau sa ruak đồng nhiễm atau sa ruak nhiễm trùng dahlau deih. Kadha Urang iek ruak, adit ni, daa mik va song tong abih gauk duah thau ka Adenovirus song jalan pacang caga viêm gan di uranaih:
Pasak pasang iek ruak kik CDC Hoa Kỳ dok peih bruk pasang iek dom uranaih ruak viêm gan oh thau kayua halei dok tagok samar di taneh ia ni. Tui nan, tal kreh bilan 5 hu labaih 109 uranaih viêm gan oh thau kayua halei di 25 tiểu bang. Bruk njauk caik hatai lac dalam nan hu labaih meteh dom uranaih ruak hu pambuak tal Adenovirus. Urak ni, urang daok sahneng lac ruak hu pambuak tal adenovirus, langiu di nan, jeng daok sahneng lac meda kayua COVID-19 yau sa ruak đồng nhiễm atau sa ruak nhiễm trùng dahlau deih. Kadha Urang iek ruak, adit ni, daa mik va song tong abih gauk duah thau ka Adenovirus song jalan pacang caga viêm gan di uranaih: