Coh chr’hoong Bát Xát, tỉnh Lào Cai vêy bâc đhanuôr Giáy ăt mamông. Đhanuôr Giáy vêy xa nay bh’rợ văn hoá pr’hay pa bhlâng, coh đêêc vêy tr’coọ xa nul truyền thống năc kèn Pí lè ơy bhrợ p’xoọng rau liêm pr’hay pr’ăt tr’mông văn hoá âng đhanuôr. Lang l’lăm pa choom đoọng ha lang t’tun. Năc cơnh đêêc xa nul âng kèn Pí Lè vêy ta zư lêy coh bâc lang manuyh.

Lấh 30 c’moo ặt lêy bhrợ têng lâng pr’hát xa nưl quần chúng đhị vel đông, Nghệ nhân K’Bes cắh mưy âng đơơng chiing goong âng manứih K’Ho cóh vel Bồ Liêng, thị trấn Đinh Văn, chr’hoong Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng dưr chr’va tưn đôr ch’ngai, nắc dzợ lêy pa choom cr’noọ cr’niêng chi ớh chiing goong ha đợ apêê p’niên cóh zr’lụ. Lâng đợ râu bhrợ t’bhlâng lâng chrooi đoọng âng đay, c’moo 2019, Nghệ nhân K’Bes nắc liêm chr’nắp bơơn Chủ tịch k’tiếc k’ruung cher đoọng ch’ner nghệ nhân ưu tú. Nâu đoo cắh nặc mưy vinh dự ha c’la nghệ nhân K’Bes nắc dzợ râu bhui har zr’nưm đoọng ha pa zêng vel Bồ Liêng.

Cơnh lâng ma nuyh Thái bhoóc a hay, “Cúp bửa”, nắc lip pơng vêy tợơ a hay nắc pr’đươi zooi đoọng pơng bêl pleng p’răng, pleng boo, lâh mơ nắc dzợ pa căh rau liêm cra lalay cơnh âng apêê. Tu cơnh đếêc, a đhi a moó lướt đhơ ooy cung đơơng lip pơng. “Cúp bửa” vêy rau lalay cơnh lâng apêê lip lơơng căh? Nâu kêi dzợ apêê a noo a moó Thái bhoóc pơơng căh? Đức Anh, phóng viên Đài P’rá Việt Nam vêy bha ar xrặ ooy “Cúp bửa”, a đhi amoó lâng đhanuôr pr’zợc đh’rưah đương xợơng.

Đha nuôr lâng pr’zơc da dêr! Đha nuôr Dao bhrông Yên Bái moon, đhr’niêng bhuôih pruh lơi a bhuy môp ting bơơn t’bil lơi râu căh pr’đoọng pr’đhooi, bơơn vêy c’rơ tr’mung, têêm ngăn. Tu cơnh đêêc, bêl pr’loọng đong vêy ngai jeh ca ay, bhrêy tăh, đha nuôr buôn bhrợ đhr’niêng pruh lơi a bhuy môp.

Coh c’bhuh văn hóa Tây Nguyên moon za zum lâng âng tỉnh Kon Tum moon la lay, pr’múa Xoang âi dưr vaih râu bh’lô, p’têêt lâng bâc g’luh ăt bhrợ za zum âng đha nuôr Tây Nguyên. Coh đâu vêy bhiệc bhan lâng vêy xa nul chiing goong Tây Nguyên dưr đơơr, năc coh đêêc vêy pr’múa Xoang.

Chiing goong nắc c’cir chr’nắp âng đhanuôr zâp acoon cóh, ắt pazưm đh’rứah lâng pr’ắt tr’mung zr’nưm âng đhanuôr. đoọng zư lêy zâp râu chr’nắp liêm văn hoá, Câu lạc bộ Chiing goong âng manứih Vân Kiều đhị vel Ka Tăng, thị trấn Lao Bảo, chr’hoong Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị nắc ơy bhrợ pa dưr lâng bhrợ têng ooy 10 c’moo đâu. Tu cơnh đêếc, đhanuôr Vân Kiều dzợ zư đợc xa nưl chiing goong ooy zâp t’ngay bhiệc bhan ga mắc âng acoon cóh.

Manứih Ê Đê vêy bấc râu tr’coọ xa nưl ty chr’nắp bơơn bhrợ lâng cram, cr’đêê, ooy đâu vêy kèn Đing năm. tr’coọ xa nưl nâu ắt pazưm lâng râu đh’nui xa nay pr’hay chr’nắp ooy đắh loom luônh chr’nắp âng 6 cha nặc k’coon rêên bêl k’căn k’conh lấh bil. Đợ t’tưn, manứih Ê Đê lêy pay kèn Đing năm đoọng plong ting xa nưl pr’hát Eirei, ooy zâp bhiệc bhan cơnh Bhiệc bhuốih ch’nang đác, bhiệc bhan zước nhăn boo đhí liêm crêê, bhiệc bhan hơnh déh ha roo t’mêê, bhiệc bhan moót đông t’mêê, hân đhơ lâng lơi ma nứih bil... Ting lêy bhiệc bhan ha cơnh nắc lêy plong pa xưl lalay cơnh grơm priêng, bhrợ p’cắh râu liêm pr’hay lalay âng crâng da ding Tây Nguyên.

Nắc đhị ặt k’rong pazưm bấc acoon cóh đhi noo, k’tiếc Lạng bơơn ta năl tước lâng bấc pr’hát Tày, Nùng cơnh then, sli sình làng, sli sloong hàu, hát lượn, quan làng, cỏ lẩu, phong slư... ooy pr’ắt tr’mung xoọc đâu, zâp pr’hát ty chr’nắp dzợ ta zư đợc lâng pa dưr, ooy đâu nắc vêy râu chrooi đoọng âng Hội zư lêy pr’hát xa nưl zâp acoon cóh tỉnh Lạng Sơn. Nâu đoo nắc đhr’nông đông zr’nưm lâng cung nặc đhị băn zư đợc apêê pa bhriêl đắh nghệ thuật bh’lêê bh’la âng đhanuôr zâp acoon cóh tỉnh Lạng Sơn.

Đhị đh’rông óih jông cát liêm, c’léh pr’dzoọng âng zâp apêê pân đil Gia Rai, Ba Na đhị vòng xoang laliêm, độp ba boọl bêl ôộm n’dza, pazưm đh’rứah lâng đợ pr’hát bh’lêê bh’la cơnh mưy râu chr’nắp pr’hay bhlâng... T’ruíh Văn hoá đhi noo hêê acoon cóh bêl đâu, ahêê nắc đh’rứah chấc lêy năl ooy đợ râu liêm pr’hay đắh văn hóa đhanuôr Tây Nguyên ma bhưy chr’nắp.

K’dâng x’rịa c’xêê 11, tợơp c’xêê 12 zập c’moo, tợơ lâh hân noo pay bh’nơơn chr’noh chr’bệêt, đhanuôr Cor apêê chr’hoong da ding ca coong tỉnh Quảng Ngãi bhui har coh t’ngay bhiệc bhan Tết Ngã rạ. Lâng đhanuôr vel Thọ An, chr’val Bình An, chr’hoong Bình Sơn, c’moo đâu Tết Ngã rạ bơơn bhrợ têng ga mắc lâh coh đhr’nong đong đh’rơơng t’mêê pa luih ặt.