VOV4.K’ho - Kòn dềt là mpồl cau [uơn ngan gơbàn ală bơta kòp bè ờs: geh bơta do là tài să jan kòn dềt gam ờ pràn, tàm hơ\ uă ngan là kơnòm dềt hờ đơm 3 sơnam.

Kòp nggù: Tu\ kòn dềt gơbàn gơlềt muh, ntas ha là dà muh gơhòr den ba` ngòt ir. Do là bơt mờng gơbàn ngan, ờ hềt gơtùi đơs là tơngo\ bơh kòp gơtòp. Bu\ lah bè hơ\, he kung gam pal cèng kòn dềt tus kham di lah go\ kòn dềt gơbàn duh să, tài di gơlan lơh gơbàn geh kòp ngòt rơngơ\t tàm gùng tă nhơm, tàm hơ\ uă ngan là kơnòm dềt hờ đơm 3 sơnam.

Kơnòm dềt bơh 3 tus 6 nhai mờng gơbàn duh să rơlao 40 độ C, pal rơcang sơndră mờ gơbàn rơtơs jơng tê lơh gơbàn ngòt rơngơ\t, cèng kòn dềt tus ală hìu sơnơm kờ` sơm kòp. Kơnòm dềt rơlao 6 nhai duh să di mơ den gơtùi sơm kòp tàm hìu, ai sào sa bè ờs, hùc uă dà, ngui ală dà plai chi mờ ai kòn dềt pô bè ờs. Bơdìh hơ\ tai, gơtùi ngui măy bruh nhơm kờ` kòn dềt [uơn tă nhơm, ha là ngui phan jồp kơnhà tàm muh. Di lah go\ kòn dềt glar tă nhơm, kòp ờ tam gơl niam, duh să rơlao 39 độ C den pal tus kham mờ bá sĩ.

Kòp gơl^k dà tồr: Mpồl kơnòm dềt mờng gơbàn ală bơta kòp bè tồr, tàm hơ\ uă ngan là gơbàn kòp gơl^k dà tồr. Kòn dềt gơbàn kòp bè tồr là tài gơrềng tus mờ nggù. Kòp gơl^k dà tàm tồr kơnòm dềt là tài phan tơrbo\ tồr mờ phan đah đơm rơnồng dờ kờ` tơl^k dà gơbàn kòl, lơh gơbàn tơnguh tus tàm khài tồr, kòn dềt go\ jê, mpong tồr. Ală bơta phan do kung gơbàn as sồt tài dà toh mu\t tàm tồr tu\ kòn dềt pô mờ khàr.

Di lah kòn dềt `ìm uă bal mờ duh să, ha là kòn dềt jê tồr, jê bồ, as ngko den pal cèng mơ kham mờ bác sĩ. Gơtùi ngui chèo tram dà duh ơn tềng tồr ha là ơn tềng bồ kòn dềt. He pal kah ba` ngui is ală bơta sơnơm kháng sinh kờ` ai kòn dềt in hùc, tài lơh gơbàn tơnguh bơta tơngo\ sơndră mờ sơnơm, lơh broă sơm kòp gơbàn kal ke.

Kòp bè klung: Mờ ală kòn dềt pràn kơl dang, broă gơbàn hă, jê ndul gơjroh là bè ờs. Mơya di lah gơbàn bal jê ndul mờ duh să den di gơlan kòn dềt gơbàn jê klung. Do là kòp jê klung mờ gùng pròc. Tu\ kham, pal yal mùl màl bác sĩ in g^t ală bơta gơbàn tơngo\. Bè ờs, kòp mìng piam tàm hìu 2, 3 ngai den bời, mơya pal kah tus broă gơbàn roh dà tàm să kơnòm dềt bè kơnra` bơr, kơnra` măt, ờ hoan đồm, ờ hoan geh dà măt… pal bơtơl dà di tu\ kòn dềt in mờ broă ai hùc uă dà, ha là c^t srồm… Di lah kòn dềt duh să uă, hă gơl^k mhàm, den pal cèng tus hờ hìu sơnơm. Ba` blơi is sơnơm sơm kòp jê ndul gơjroh tăc tàm ală hìu tăc, tàm hơ\ uă ngan là mpồl kơnòm dềt hờ đơm 2 nhai.

Kòp tàm klờm soh: Tu\ kòn dềt duh să uă, să bồ pàl, gòr muh jê, tă nhơm mờ ntas sơbăc rơlao mờ bè ờs, di gơlan kòn dềt gơbàn kòp tàm klờm soh. Kòp do geh bơh nggù ha là gơbàn ờ niam tàm gùng tă nhơm. Pal ai kòn dềt in ơm rơlô să mờ hùc uă dà. Gơtùi ai măy bruh nhơm kờ` dong kờl kòn dềt [uơn tă nhơm. Ba` ngui sơnơm tơmù bơsiă di lah ờ geh jơnau bơto sồr bơh bác sĩ, tài bơsiă là broă sơndră wơl dong kờl kòn dềt in tơl^k phan gơbàn kòl tàm klờm soh.

Kòp tàm gùng đồm: Tu\ go\ kòp mờng gơbàn duh să mờ jê tềng đơm ndul, đồm gơbàn jê. Den tu\ đồm kòn dềt mờng đơs là jê, dà đồm [ô mờ geh tu\ geh mhàm. Pal cèng kòn dềt tus kham mờ bác sĩ mơ. Gơtùi ai chèo klơm khàr dà duh ceh tềng đah đơm ndul kòn dềt. Ba` pơn đum kòn dềt tàm sơ[àc dà duh geh [òk sơ[ong thồm, tài gơlơh gơsồr. Pal ai kòn dềt hùc uă dà.

Kòp kòl gùng đơs: Di lah kòn dềt mờng gơbàn bơsiă uă tu\ trồ mang, bơsiă uă ngan den di gơlan do là kòp gơbàn kòl tàm gùng đơs. Kòp do mờng gơbàn tài virus mờ gơbàn uă tàm tu\ trồ tiah tam gơl kàl.

Kòp jê rơnồng dờ: Tu\ gơbàn nggù tàm 2, 3 ngai, kòn dềt mờng glar tă nhơm, jê rơnồng dờ, geh tu\ là jê tàm gùt să. Gah lơh sơnơm sơnđan là kòp tàm rơnồng dờ. Geh bơta do là tài gơbàn uă bơta tàm gùng tă nhơm dềt ngan tàm klờm soh. Kòp gơbàn uă tàm tu\ tam gơl kàl, gơbàn uă ngan tàm mpồl kơnòm dềt hờ đơm 6 nhai.

Kòp jơng tê bơr: Kòp jơng tê bơr là jơnau đơs bè kòp geh gơbàn duh să mờ gơl^k mhàm tàm ală toh tàm mpàng tê, mpàng jơng mờ tàm bơr. Kòp do tài virus lơh gơbàn. Pal tam cah is kòn dềt gơbàn kòp mờ cèng kham, sơm kòp di tu\. Pal sền gròi ală bơta tơngo\ di gơlan gơbàn geh bè as sồt tơngoh mờ ală bơta kòp gơrềng bal tus mờ tơngoh. Tus tu\ do, kòp jơng tê bơr gam ờ hềt geh sơnơm sơm bời mùl màl. Den tàng, kờ` sơndră mờ virus gơtòp, pal lơh niam broă lơh kloh niam să jan, pơs wàs kloh niam hìu đam. Ală phan ngui kòn dềt dê bè khàr dà toh, bơngàn, preng, phan nhơl… pal rào kloh mờ tram tàm dà duh ha là ìs tềng tơngai kờ` gơsơ\t vi khuẩn. Rào tê sùm kòn dềt in mờ ba` ai kòn dềt tơrging, mum phan nhơl ha là phan nhơl di gơlan geh gơtòp kòp uă.

Làng bol mờ gơ\p bơyô kờ` gơboh! Tài să jan sơndră mờ kòp ờ pràn, den tàng kòn dềt [uơn ngan gơbàn ală bơta kòp bè ờs, mờ tu\ neh gơbàn kòp den gơbàn mhar ngan, di gơlan lơh gơbàn tus mờ uă bơta. Den tàng, di lah go\ kòn dềt duh să uă, bal mờ `ìm uă ha là jê tàm 1 tiah lơi tềng să, he pal cèng mơ kòn dềt tus hờ hìu sơnơm kờ` kham, g^t kòp di pal mờ sơm kòp di tu\.

     Cau cih mờ yal tơng^t Ndong Brawl