VOV4.K’ho – A Koát là dùl bơta [a` ờs mờng bơh làng bol kòn cau Pa Cô dê, geh ngui tàm jơh ală dơ\ geh broă dờng màng bơh hìu bơnhă dê. Tàm ală dơ\ lơh chờ, lơh yàng tàm nam, a koát geh klơm nàng yờ sa nac in mờ lơh phan pà hìu klau in tu\ geh `ô bau. Tàm hìu bơnhă làng bol kòn cau Pa Cô, pah tu\ lơh chờ, tàm dơ\ sa tềp, bulah pas sơmhalà r[ah kal ke kung ndrờm pal geh [a` ờs mờng do.

Bi Hồ Thị Huệ, ơm tàm thôn A Rong Dưới, xã A Ngo, kơnhoàl Đakrông bal mờ 2, 3 nă oh mi cau ùr tàm thôn mut tàm brê jòi nha tờm pơr nơs, nha dong nàng cèng rê klơm [a`.

                                    Bi Hồ Thị Huệ kềng sơl àu [a` a koat pa tru\ sin

Koh nha rê, bi sơbac mhar ràu nha, hơ\sồng hòi oh mi cau ùr tơr gùm tàm hìu jòng bơh làng bol kòn cau Pa Cô dê nàng bal mờ gơp klơm [a`. Dùl nă bi lơh is geh 34 nơm [a` a koát. Rùp [a` a koát dê gơ loh bè ngke rơpu, ngke be sền gơ lơh niam ngan.

Bi Huệ pà git, do là [a` ờs mờng bơh kòn cau Pa Cô dê geh lơh bơh mbar, klơm tàm nha pơr nơs ris. Tu\ lơh [a` a koát den cau Pa Cô ờ tram mbar lài mờ tu\ klơm, mờ mìng khum kloh hơ\ sồng klơm [a` tơn. {a` kung ờ klơm mờ khoah tơlir, poac tơngi, han mờ mìng geh mbar lơm. Den tàng, [a` a koát ờ ndrờm bè mbar klơm cau yoan dê, mơya gơ lơiang, [ô thồm mbar, tu\ sa ờ sơ ơl.

Cau ùr Pa Cô sùm ngui mbar, là bơta mbar geh tam uă tàm ală mìr nàng lơh [a`. Tu\ klơm [a`, oh mi cau ùr sùm lì nha pơr nơs, hơ\ sồng pồt cồng halà tờm nha pơr nơs dê gùt dar nau tê me 2 dar nàng lơh gơs rùp cồng sònh bè ngke. Tơnơ\ hơ\ sơ lơ\ wơl, ai mbar ơn tàm nha gơ in bềng, hơ\ sồng pồt tờm halà cồng gam wơl bơh nha pơr nơs dê gơ in gơs ngke dơ\ 2.

{a` klơm jơh den geh tram tàm dà mrềt pơgap 2 jiơ nàng mbar in gơ prồ, lơiang rlau mờ mhar sin tu\ gơm. Tơnơ\ hơ\ ơn [a` tàm glah, tuh bềng dà gơ in kram jơh [a`, tru\ bơh 2 tus 3 jiơ là [a` sin gơtùi sa. Bơta chài bè khà lơiang, [ô thồm bơh [a` a koát dê là tàm bơta chài rơwah mbar, rơwah nha mờ tu\ jiơ tram tàm dà, gơm [a` bơh ală cau ùr Pa Cô chài rơ gơi dê…

Ală cau ùr Pa Cô klơm [a` jak gam gơtùi klơm gơs [a` a koát geh 3 nơm ngke, lơh jat bè rùp rơpu geh tơl să jan mờ 2 nơm ngke niam ngan (a koát jat dà đơs kòn cau Pa Cô dê hơ\ là rơpu). Rùp rơpu sùm gơ jat bal tàm rài kis bơh cau Pa Cô dê, gơ jat bal mờ broă tam phan, ròng phan, là phan kis lơ bơn niam, cèng wơl bơtuah bơtùai, bơta kơp kờ` bè bơta hờm ram, pas sơm. Rơpu bơh cau Pa Cô dê là phan pơ dơng duh khoai, là rùp pơn rơ bè jơnau pơrya gah huềng soàn khi dê. Den tàng, [a` a koát sùm ờ gơtùi ờ geh tàm sơlàu piang duh khoai lơh yàng, sa tềp.

{a` a koát là bơta pơn rơ bơh bơta hờm ram bơh cau Pa Cô tàm Quảng Trị dê. Bơdĩh ală broă dờng màng bè `ô bau, sa tềp, ală dơ\ lơh yàng `ô lir bong, ưn ngài trồ tiah, cau Pa Cô gam klơm [a` a koát nàng pơ dơng duh khoai mò pàng, duh khoai jơi nòi… Tàm rài kis bơ tòm tơrgùm bal hơ\, [a` geh ơn tàm sơlàu duh khoai bal mờ piang, mbar, iar, sur, ơda, be,..

Tơnơ\ mờ tu\ jơh lơh yàng duh khoai, cau Pa Cô sùm sa [a` bal mờ dà màn halà boh mre\ tơlir. Tơl nơm [a` lơiang geh dà rơmit bè dà lơwe, [ô thồm mbar, [ô bơkah nha pa bal mờ bơta lơ ngàm, bơkah, lơngồt, hang, hòi… gơ tàm bơrlu\ bal lơh gơs dùl bơta bơkah wil tơl, niam chài is, [ô thồm bơkah cèng bơta niam is bơh brê bơnơm dê.

                                                                         Cau mblàng K’Duẩn