VOV4.K’ho- Nàng gàr gơnoar ring bal đah ală jơi bơtiàn mờ ờ lời cau lơi gơtìp lời sơrbì wơl bơh ngkời, Đảng mờ Dà lơgar he neh lơh uă broă dong kờl wèt tus jơnau kờ` tơn jơh bơta jơgloh r[ah, bơtàu tơnguh uă rài kis làng bol in gơ jăt bal mờ gàr niam gơnoar kòn bơnus, tài bơta bơtàu tơnguh tơl làm bơh kòn bơnus dê, tàm hơ\ ai lài bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn tiah jơi bơtiàn kòn cau, ai tơl ai làng bol jơi bơtiàn kòn cau in geh bơtàu tơnguh tơl làm, geh dờp ngui ală cồng nha lơh sa- mpồl bơtiàn bơh dà lơgar dê. Jăt tàm nùs nhơm hơ\, Kơrnoat sồ 30a bơh Chính phủ dê neh mờ gam geh lam lơh bal mờ jơnau kờ` tơn jơh r[ah kơ\ kơl jăp tàm 61 kơnhoàl r[ah, cơng tàng tơngo\ loh làng ngan ai broă lơh dipal ngan bơh Đảng mờ Dà lơgar he dê.
Lơh jăt Kơrnoat sồ 30a nam 2008 bơh Chính phủ dê bè broă lơh dong kờl gơmù r[ah mhar mờ kơ\ kơl jăp gơ wèt mờ 61 kơnhoàl r[ah, tus tu\ do, ală hìu bơnhă klàs bơh r[ah neh geh rài kis tơl ngui tơl sa, bơtàu tơnguh rlau pơndrờm mờ lài do, tàm hơ\ hìu ơm neh geh dong kờl lơh niam wơl, lơh kơ\ kơl jăp mờ lơh pa, oh kòn geh ai lòt bơsram, geh ngui sa dà sàng goh, hìu bơnhă geh blơi prăp uă phan bơna, bè: ti vi, rơdio, rơndeh măy, điện thoại; geh gùng che đèng drơng tàm broă lơh sa mờ ơm kis bơh hìu bơnhă dê. Cau lơh broă bơh hìu bơnhă dê neh klàs bơh r[ah geh broă lơh, priă lơh geh sùm.
Bi Đinh Văn Mạnh, cau H’re ơm tàm thôn Gia Ry, xã Sơn Trung, kơnhoàl Sơn Hà, càr Quảng Ngãi, là cau tàm dùl hìu bơnhă gơ wèt hìu bơnhă klàs bơh rài kis jơgloh r[ah yal bè do: Kơnờm bơta sền gròi bơh Đảng, Dà lơgar mờ gơnoar ătbồ tiah do dê, hìu bơnhă a` neh geh pà dùl nơm kơnrồ me. Ngân hàng Chính sách kung pà càn priă 10 tơlak đong tàm 5 nam. Kơnrồ me pah nam deh dùl nơm kòn, ròng tàm 6 tus 7 nhai den tăc geh priă 10 tơlak đong. Mờ hìu bơnhă a` kung tam sơl bùm blàng, tơngời, chi keo; ròng siam kơnrồ, iar, ada, sur. Kơnờm bè hơ\ mờ mìng tàm 2 nam lơm, hìu bơnhă a` neh geh priă tơm dồs Ngân hàng Chính sách dê mờ càn priă tai. Rơhời, rài kis hìu bơnhă neh tơl ngui tơl sa rlau. Lài do, hìu bơnhă kis tàm hìu lơh mờ ja mờ ù lơm mơya tu\ do neh geh priă lơh hìu sơmang kơ\ kơl jăp, ơnàng 100 thơk vuông, kờp priă là 100 tơlak đong.
Jăt jơnau yal bơh Bộ Lao động, Thương binh mờ Xã hội dê, nam 2019, kes priă Dà lơgar ai Broă lơh Jơnau kờ` dà lơgar gơmù r[ah kơ\ kơl jăp in là rlau 10 rbô 400 tơmàn đong. Bal mờ hơ\, kes priă dà lơgar dê pơn jăt tai ai priă nàng lơh ală broă dong kờl sùm ai hìu bơnhă r[ah in, bè: lơh sơnơm, bơto bơtê, hìu ơm, càn priă ờ sa priă cồng uă, bơto pơlam lơh broă sươn sre, mờ bơto pơlam lơh broă brê bơnơm, dong kờl bơtàu tơnguh lơh sa, bơ\t bơtàu broă lơh gơmù r[ah, dong kờl adat boh lam…
Pơnrơ là, bè hìu ơm, lòt rê, tus tu\ do, jơh gùt lơgar neh lơh mờ lơh kơ\ kơl jăp geh gi\t nđờ rbô nơm hìu ơm ai cau r[ah in, tơn jơh te\ jơh ală hìu lơh ing tàm ală thôn, [òn; 100% [òn lơgar jơi bơtiàn kòn cau, tiah kơh bơnơm geh gùng lòt bơh càr tus kơnhoàl, xã. Geh rlau 1 tơlak 900 rbô hìu bơnhă r[ah mờ ală cau chính sách ndai geh ai càn priă bơh Ngân hàng Chính sách Xã hội, lơh geh broă lơh ai mờr 270 rbô nă cau lơh broă in. Ồng Phan Thanh Bình, Kuang ătbồ Ủy ban Niam chài, Bơto bơtê, Ơruh pơnu, Kơnòm pa tàu mờ Kơnòm dềt Quốc hội dê, geh jơnau đơs bè do: Pal sền gròi tus broă lơh geh bơta dipal mờ bơta niam chài bơh jơi bơtiàn kòn cau dê mờ tiah ơm kis bơh cau jơi bơtiàn kòn cau dê bè jo\ jòng. Bơta do, là kuơmàng ngan. Dilah ờ den broă he tơrgùm làng bol, lơh hìu, lơh phan bơna den digơlan là broă bol he lơh [òn dờng cau ơm tiah ring tàm tiah kơh bơnơm den là kal ke ngan. Mờ ngan ngồn tu\ do, a` geh lòt sơl tus tiah đah tô măt tơngai lik dà lơgar den a` geh yal do là tiah jơi bơtiàn do, tiah jơi bơtiàn ne mơya sền den kung ndrờm bè tiah drà bè ờs tàm tiah ring sơl.
Bal mờ hơ\, ală tập đoàn lơh sa, Tổng công ty dà lơgar mờ mpồl lơh sa kă bro neh dờp dong kờl 61 kơnhoàl r[ah. Ală gah broă dong kờl uă mìng là tàm tơn jơh te\ hìu ồm sèt nhhăt dà mìu, lơh hìu bơsram, lơh hìu ơm sa ngai làng bol ròng, bơto broă lơh, bơcri priă lơh anih lơh sơnơm…
Mơya, uă jơnau đơs kung đơs là, khà gơmù r[ah là niam ngan mơya ờ hềt mhar mờ ờ huan kơ\ kơl jăp. Ală tiah yal bơta geh ngan là bal mờ bơta dong kờl bơh dà lơgar, ală tập đoàn dờng dê, làng bol gơtùi geh sơl hìu niam đau sơl, mơya tàm hìu ờ geh phan lơi, bè hơ\ là ờ hềt lơh geh jơnau kờ` gơmù r[ah mhar mờ kơ\ kơl jăp. Ồng Bùi Sỹ Lợi, Phó Kuang ătbồ Ủy ban ală broă mpồl bơtiàn Quốc hội dê, pà gi\t: Tu\ do, cồng nha gơmù r[ah bơh bol he dê ờ hềt kơ\ kơl jăp. Khà hìu r[ah di 4 hìu klàs bơh r[ah den geh wơl tai dùl hìu bơtơl tàm hìu bơnhă r[ah. Uă kơnhoàl r[ah gam khà hìu bơnhă r[ah mpờl go\ ngan, rlau 60%. Điện Biên, Yên Bái kơnhoàl 30a khà kung gam rlau 60% sơl. A` kung gam đơs nền sơl dùl bơta dilah broă lơh bơh bol he dê ờ tơrgùm tàm ală broă bơh tài gơbàn r[ah, ờ tơrgùm priă jền, ờ đơng lam geh tơngume, geh broă kuơmàng, lơh rah rài den lồi du\t, khà hìu bơnhă r[ah pah nam bơh làng bol jơi bơtiàn kòn cau dê geh gơguh tai.
Broă lơh jăt Broă lơh gơmù r[ah kơ\ kơl jăp bulah lơh geh ală cồng nha pơnrơ, mơya kung ờ dùl êt sơl ală kal ke bơta lòng tềng đăp. Ngan tài bè hơ\, tàm tơngai tus, pal tam gơl broă lơh, lam lơh dong kờl, broă sền swì…nàng kờ` tàm tơrbo\ ală broă lơh, ală mpồl cau, ală cau nàng lơh geh bơta pràn bal dong kờl cau r[ah bè broă lơh broă sa, tơn jơh te\ hìu ồm sèt nhhăt dà mìu, lơh niam wơl rài kis bơh cau r[ah dê.
Bal mờ hơ\, lơh pràn lam lơh jăt geh cồng nha Kơrnoat bơh Thủ tướng Chính phủ dê bè broă Lam lơh srơh tàm pơrlòng “Jơh gùt lơgar tàm sơm băt tê bal tài cau r[ah- Ba` lời cau lơi gơtìp lời wơl bơh ngkời” nàng kờ` lơh pràn broă lơh mblàng yal nàng kờ` lơh geh bơta tam gơl pràn kơldang bè bơta gi\t wa\ bơh ală kấp ủy Đảng, gơnoar ătbồ mờ tàm ală rơnàng làng bol dê.
Bơta ndai pal rề ơnàng lơh broă bal tàm ală tu\ lam lơh Broă lơh gơmù r[ah kơ\ kơl jăp bal mờ ală mpồl dunia, geh bal uă gah, 2 gah mờ ală mpồl làng bol nàng tàm yal tơngi\t bal jơnau mờ bơta mờng chài, mơkung jòi bơta dong kờl bè bơta chài mờ priă jền nàng lơh geh cồng nha jơnau kờ` bơh Broă lơh dê.
Cau cih Hải Phong- Cau mblàng Lơ Mu K’Yến
Viết bình luận