Kòp gơkòl mờ bơcah gùng mhàm tàm tơngoh gam sơnđan la đột quỵ gam gơ gơs bơta kuơ màng ngan bơh gah lơh sơnơm tài sơnam kis jo\ kờp bal slơ ngai slơ jơnhua mờ pơ hìn đột quỵ den gơ sơnđìng ngan tàm sơnam. Ngan la, cau kòp gơbàn ua\ tu\ trồ tiah mriềt noat. Pah nam, tàm lơgar he, kòp gơkòl mờ bơceh gùng mhàm tàm tơngoh geh lơh aniai tus nđờ rhiang rbô na\ cau mờ geh gơbàn gơ lời aniai kơnjơ\ kơnjut ngan.

            Kòp do gơbàn tu\ gùng mhàm  ai geh ôxy mờ ala\ phan ròng siam sa\ tus ala\ bơta mô tơngoh hơ\ gơbàn gơ kòl hala  gơbàn bơcah gơ hòr mhàm. Kòp gơ kòl mờ bơcah gùng mhàm tàm tơngoh geh 2 bơta, gơbàn gơ dơl mhàm tơngoh bơh gơ kòl hala gơ lik mhàm tơngoh bơh gơcah gùng mhàm. Ala\ bơta ai go\ bơh ơra\ tàm bồ tơngoh gơbàn mhar ngan, gơbàn mo tu\ gơbàn sồt gùng mhàm tàm tơnggoh gơlik geh, den tàng kòp gơ kòl mờ bơcah gùng mhàm tàm tơngoh gam sơnđan la đột quỵ. Đột quỵ la kòp bơh ơra\ tàm tơngoh bồ gơbàn ua\ ngan tu\ do. Tu\ bơta do gơbàn den ala\ tế bào ơra\ bồ tơnggoh tàm tơngoh đang geh gơbàn lơng jơh, ờ gơtùi lơh broa\ tai. Den tàng, bơnah sa\ bơh bol gơ đơng pơlam lơh broa\ ờ gam gơtùi bè yau tai. Geh ua\ ngan bơta gơbàn geh lơh aniai bơh kòp do, gơbàn ua\ ngan la dùl gùng mhàm gơbàn gơ kòl tài bơh mhàm gơ kơt, gơ geh gơbàn tàm dơlam gùng mhàm. Hala tàm ala\ gùng mhàm gơbàn gơ kòl ala\ phan jơng kah tàm gùng mhàm geh gơ glòm tơnggi mờ gơ lơh lơ ut. Bơta do geh lơh gơ srềp gùng mhàm, lơh mhàm gơ lòt lơyaì, tus dùl tu\ lơi hơ\ lơh gơs dùl pơnai  mhàm gơ klac. Pơnai mhàm gơ klac geh gơ lòt lềng, gơ lòt jat bal mhàm lòt mờ gơbàn gơ kòl tàm dùl anih lơi hơ\  tàm gùng mhàm sơnđan la gơ kòl gùng mhàm tàm tơngoh. Dilah dùl gùng mhàm tàm tơngoh gơbàn bơcah lơh gơ lik mhàm sơnđan la gơlik mhàm tàm tơngoh. Gơlik mhàm tàm tơngoh di gơlan geh  tàm cau kòp lơh gơ srềp gùng mhàm mờ cau kòp gơguh mhàm hala gơlik geh tơnơ\ gơbàn sồt tàm bồ hala dùl kơldung geh gơ dàr gùng mhàm bơh deh gơbàn bơcah.

            Ờ ua\ bơta ai go\ git gờ` kòp gơ kòl mờ bơcah gùng mhàm tàm tơngoh bè tơnơ\ do: Jơng tê gơbàn lơng jơh, cau kòp ai go\ dùl bơnah muh mat hala jơng tê gơbàn lơng, jê tàm sa\, sa\ ja` gơbàn jê reh jê ram, bơr gơ lik dà diau, hoar mat, sơ ngoài bồ..di  bàr, pe jiơ hala 2, 3 ngai lài hơ\. Ala\ bơta do ai go\ loh ngan  tơnơ\ tu\ guh bic. Do la dùl bơta ai go\ bơh ròng gùng mhàm dờng ờ ai tơl mhàm,  tơngoh ờ tơl mhàm, ờ tơl oxy.

            Nisơna muh mat jơ ngo rhiơm, ờ gơtùi sền go\ tơl bơta: Broa\ gơbàn do sùm geh gơ lơh tàm 2, 3 brơs mat hala 2, 3 phút tơnơ\ hơ\ geh gơbàn sền go\  bè ờs wơl. Bơta do geh ai go\  tàm kơm bơn mat gơbàn ờ tơl mhàm ing, bơta gơ lòt bơh gùng mhàm tàm tơngoh gơbàn gơ srềp ua\ ngan.

            Cau kòp geh ai go\ gơ tơngà ờ loh: Ờ gơtùi đơs hala ờ geh đơs hala ờ wa\ geh cau ndai đơs, geh tu\ jơnau đơs gơbàn bu ba, lùp ờ ho, hòi ờ ho…Do kung la bơta bơh broa\ geh mhàm tus tàm tơngoh gơbàn ờ tơl, gơ lơh aniai tus tềng anih gơtùi đơs bơh kơndoh tơngoh.

            Cau kòp geh  gơbàn hoar mat, sơ ngoài bồ, gơlik ha\, geh tu\ gơlơh go\ gơ pơ dar hơ\ sồng nisơna gơbàn gơ pừ chơt yơh. Gơbàn bơta do la bơh gùng mhàm dờng ờ tơl mhàm tus tơngoh in geh lơh aniai tus ala\ sơne\ tơngoh mờ ala\ mpồl lơh broa\ ơra\ bồ tơngoh geh gơ rềng bal.

            Jê bồ, hoar mat: Dilah cau kòp geh lài kòp gơguh mhàm den tu\ gơbàn gơlik mhàm tàm tơngoh, bơta gơguh gơmù bơh mhàm lòt geh jơnhua, geh lơh jê bồ, hoar mat, geh tu\ geh bal gơ dan ha\, gơlik ha\, tàm sa\ gơlơh ờ suk ngan…Di gơlan geh gơlik geh bơta gơlik  mhàm tàm tơngoh.

            Ua\ nggàp: Tàm cau dờng sơnam, tài bơh gơbàn gơ kra\ gùng mhàm tơngoh, ala\ gùng mhàm gơbàn gơ srềp lơh broa\ lòt gùng mhàm lơyaì wơl, lơh ờ tơl mhàm, ờ tơl ôxy tus tàm tơngoh. Broa\ lơh bơh lơh broa\  tơngoh dê gơbàn aniai lơh geh bơta nggàp. Dilah tàm dùl, bàr ngai, cau dờng sơnam geh gơbàn sùm ua\ nggàp, geh ai go\ tàm tơngoh gơbàn ờ tơl mhàm mờ di gơlan gơlik geh ala\ bơta gơbàn aniai ndai he pal rcang ngac.

            Jat tơrgùm kờp, tu\ gơbàn aniai bơh kòp gơ kòl mờ bơcah gùng mhàm tàm tơngoh, geh tus 20% cau gơbàn chơt tàm di 1 nhai, 5%-10% cau gơbàn chơt tơnơ\ dùl nam. Di 10% cau geh bời ờ gơ lơh aniai, 25%-30% gơtùi lòt rê nàng drơng is sa\ tờm, 20-25% lòt rê gơbàn kal ke, kờ` geh bơta dong kờl bơh cau ndai tàm rài kis, 15-25% pal kơnờm ngan mờ cau ndai dong tàm rài kis. Mờ cau gơbàn aniai bơh kòp do, tu\ jơ la kuơ màng ngan, den tàng tu\ go\ ala\ bơta gơbàn hờ đang do pal cèng mo cau kòp tus hờ hìu sơnơm nàng geh  bác sĩ kham  mờ sơm kòp di pal. Gùng mhàm gơ klac hala gơtìp bơcah pal geh bơsong mhar ngan mo nàng rcang sơndra\ gơbàn gơ aniai bè lơng jơh mờ  sa\, lơng tơngoh.

 Cau ai tơng^t jơnau đơs neh lùp bác sĩ Hồ Viết Hải kuang atbồ gah sơm kòp Nội tổng hợp, Hìu sơnơm càr Gia Lai bè ờ uă broă sơndră mờ kòp gơkòl mờ bơcah gùng mhàm  tàm tơngoh bal mờ broă lơh lài ngan tu\ go\ cau tàm hìu nhă gơtìp kòp do.

- Ơ bác sỹ Hồ Viết Hải, geh ală broă sơndră geh cồng nha lơi tus mờ kòp gơkòl mờ bơcah gùng mhàm tơngoh lah ờ?

Bác sỹ Hồ Viết Hải: Kờ` sơndră mờ kòp gơkòl, mờ bơcah gùng mhàm tơngoh den bơta tòm lài ngan là tài kòp gơguh mhàm, den tàng broă lơh lài ngan kờ` sơndră mờ kòp là pal sền gròi mờ sơm kòp gơguh mhàm geh cồng nha. Hơ\ là ală cau kòp ha là cau bè ờs sơnam sơlơ dờng den pal tus kham să jan jăt tơngai, sền gròi gùng mhàm jăt tơngai. Di lah gùng mhàm gơguh den pal tơmù, sơm kòp jăt jơnau bơto sồr cau lơh sơnơm dê. Bơdìh hơ\ tai, ală bơta bè lơmă ir kung pal geh broă tơmù, kòp đồm mhàm den kung pal sơm kòp đồm mhàm. Cau kòp ờ niam tơngi mhàm den pal sơm kòp tơngi mhàm, ală cau kòp ờ hoan tàp pràn să jan den pal tàp pràn să jan kờ` khà kòl mờ bơcah gùng mhàm gơmù. Bơh tàm broă di gơlan gơtìp kòp, ală cau kra den gơtìp ờ niam bè gùng mhàm, tơngi mhàm, kòp đồm mhàm, bơta pràn să jan gơmù, den tàng geh uă cau gơtìp kòp kòl mờ bơcah gùng mhàm geh uă tàm cau dờng sơnam.

- Tu\ go\ cau kra, cau tàm hìu nhă gơtìp kòp gơkòl mờ bơcah gùng mhàm tàm tơngoh, den geh ală broă lơh lơi kờ` lơh?

Bác sỹ Hồ Viết Hải: Mờ ală cau kòp gơtìp gơ kòl mờ bơcah gùng mhàm tơngoh ha là gơtìp pin là kòp  gơkòl mờ bơcah gùng mhàm tơngoh den broă sơm kòp pal là gah lơh sơnơm, ờ go\ di là sơm kòp tàm hìu. Mơya, lài mờ tu\ cèng cau kòp tus hờ hìu sơnơm, den pal geh lơh lài kờ` tơmù ală bơta gơl^k geh tơnơ\ do. Bè cau kòp gơtìp rơtơs jơng tê den pal ngui phan kơrian piăt, pleh mờ cau kòp kăp piăt. Ală cau kòp gơtìp rơtơs jơng tê den pal sơling bồ 1 bơnah kờ` pleh mờ cau kòp hă, di rơhồp hă den lơh ờ niam tàm klờm soh. Ha là pleh mờ ală broă lơh ờ geh kuơ bè koah jo\, hồl să, ală broă lơh ờs mờng den ờ hềt geh bơto sồr geh cơng tàng niam tus mờ kòp kòl mờ bơcah gùng mhàm tơngoh. Bơta kuơ màng là, tơnơ\ mờ tu\ neh lơh niam lài, den pal ai cau kòp tus mơ hờ hìu sơnơm, tài kòp do ờ gơtùi sơm kòp tàm hìu.

Ală cau kòp gơtòp gơkòl mờ bơcah mhàm tơngoh mờ ờ geh sơm kòp tàm ală hìu sơnơm mờ sơm kòp tàm hìu, den ờ g^t wă jơh bơta tòm kòp do dê, mờ gơl^k geh bơta dră wơl jroă ngan. Tu\ tus tàm ală hìu sơnơm sơlơ jơla den kòp bal mờ ală bơta gơl^k geh lơh aniai uă ngan tus mờ rài kis tơnơ\ do.

Jăt khà kờp di pal, geh 1/3 khà cau kòp gơtìp chơ\t tàm hìu sơnơm tài kòp gơkòl mờ bơcah gùng mhàm tơngoh, geh 1/3 bơta gơl^k geh aniai uă tus mờ rài kis, mìng geh 1/3 geh tơl pràn tơnguh wơl, mơya kal ke ngan kờ` tơnguh pràn bè ờs wơl. Broă g^t mờ lơh lài ngan tus mờ cau kòp gơtìp  gơkòl mờ bơcah gùng mhàm tơngoh là kuơ màng ngan. Dùl bơta pal kah tai là, pal rơcang sơndră mờ kòp gơkòl mờ bơcah gùng mhàm rơlao mờ broă tu\ gơtìp kòp hơ\ sồng lơh, tài cồng nha sơm kòp gơkòl mờ bơcah gùng mhàm tơngoh là ờ uă ngan.

- Ưn ngài bác sỹ!