VOV4.K’ho - Broă geh bun bơh cau ùr geh uă bơta ngòt rơngơ\t. Mìng geh dùl bơt ni sơna dềt di gơlan lơh gơbàn aniai uă.
Tu\ geh bun, cau mè pal sào sa tơl phan bơkah tài di lah ờ tơl phan bơkah den lơh gơmù bơta pràn sơndră, tơnguh bơta di gơlan gơbàn ală kòp gơtòp, lơh aniai tus mờ broă dờng pràn kòn se tàm ndul, kòn se tơnguh bơtàu bơta ngăc ngar bal mờ ală bơta ndai, di gơlan deh ờ tơl nhai…Mùl màl, phan sa pah ngai pal geh tơl ală bơta bơkah bè tơnơ\ do:
Chất đạm: Do là phan bơkah kuơ màng. Chất đạm geh bơh poăc, ka, tăp, dà toh mờ ală phan geh lơh bơh dà toh, tàu hũ, khoah nà`, ngũ cốc…
Sơdàng: Ai tơl bơta pràn cau mè mờ kòn se in. sơđàng geh tàm plai chi, càrốt, dà toh, dà lơwe, ngũ cốc.
Chất béo: Dong kờl tus mờ broă tơnguh bơtàu tơngoh mờ ai tơl bơta pràn. Tơngoh bơh kòn se pal geh broă ai bơh chất béo. Bơdìh hơ\ tai, chấu béo gam dong kờl să jan gơdờp ờ uă bơta vitamin geh [uơn: vitamin A, D, E mờ K.
Ală vi chất dinh dưỡng: Bàr bơta kuơ màng ngan là canxi mờ sắt. Canxi geh uă tàm dà toh, kati, tăp… sắt geh uă tàm poăc kơnrồ, biăp rơhum pơrhê, sơbê. Bơdìh hơ\ tai pal bơtơl ală vi chất \krơi is bè kẽm, magiê, íôt tàm tơngai geh bun.
Ală vitamin A, B, C, D, E… geh tàm phan sa ris bè biăp, plai chi kung là ală phan bơnah pal geh.
Ală cau mè pal ndrờm bal ală dơ\ sa, pal sa ală bơta phan ris, kis mờ bơtơl ală phan bơkah geh kuơ. Pal hùc bơh 2 tus 2 l^t nggùl dà tàm dùl ngai. Tàm tơngai geh bun, dùl nă cau ùr geh gơguh bơh 12 tus 15 k^.
Dùl bơta pal kah là lơh jăt tơngai kham bun pah nhai: Bơh ngai sơnrờp (hơ\ là bơh tu\ geh bun tus tu\ bun tòm 3 nhai) cau geh bun pal lòt kham bun kờ` sền g^t tơl ală bơta mờ kờ` bác sĩ sền gròi broă tơnguh bơtàu kòn se tàm ndul mè tàm tơngai geh bun.
Ală dơ\ kham pơn jăt tai pal lơh jăt tơngai bác sĩ sền gròi bun. Tàm ală bơta geh gơbàn ni sơna, cau ùr geh bun pal lòt kham mờ bác sĩ mơ kờ` geh bơto pơlam mờ sơm kòp di tu\.
Dùl broă lơh kuơ màng tai là ală cau ùr geh bun pal c^t sơnơm rơcang sơndră mờ kòp uốn ván, pal c^t tơl 2 ding kờ` sơndră mờ kòp uốn ván kòn se in, tơl ding c^t ngài bal 1 nhai.
Kuơ màng, broă ngui sơnơm tàm tơngai geh bun pal lơh jăt jơnau bơto sồr bơh bác sĩ: Ngui sơnơm tàm tu\ geh bun pal nền nòn. Ală cau gơbàn ală bơta kòp bè ală kòp tuyến giáp, leh, as sồt jroă, ală cau ùr gơbàn ha, ờ ơnàng gùng mhàm plai nùs, gơbàn kòp jê kồ jơng kồ tê… pal geh broă bơto pơlam mờ jơnau sồr bơh cau lơh sơnơm gah cau ùr mờ gah kòn se tu\ ngui sơnơm.
Ơwa` să pah ngai: Tu\ geh bun, cau ùr kung gam lòt lơh broă, tàp pràn să jan tu\ drim, nhơl ală môn tàp pràn să jan di mơ. Mìng is ală cau di gơlan gơbàn gơyò bun mờ ală cau ùr geh bun neh geh tu\ gơbàn gơyò bun pơn jăt tai, cau ùr pal ơm rơlô să mờ pal geh jơnau bơto pơlam bơh bác sĩ gah do.
B^c mờ kloh niam să jan: Tàm tơngai geh bun, cau ùr geh bun pal geh b^c tơl rơngal. Soh phan ơnàng, um pah ngai.
Pleh mờ gơbàn kòl è mờ broă sa uă plai chi, biăp, hùc uă dà mờ tàp pràn să jan tu\ drim.
Cau mblàng Ndong Brawl
Viết bình luận