Ala\ cau gàr ồs tàm [òn Kon Klôk
Thứ bảy, 00:00, 16/09/2017


            VOV4.K’ho - Tàm ala\ nam do,  mờ ala\ bơta lơh ngan sùm  tàm broa\ jòi sền, lơh geh, bơto gùng đơs crih kòn cau, ala\n cau chài bơh mpồl  dròng cing mồng, đơs crih kòn cau tàm [òn Kon Klôk, neh sùm gàr ồs, lơh geh tai bơta kờ` ngan  bơh bơhìan niam chài  ai tus ala\ [òn làng cau Sêdang tàm xã Dak Mar, kơnhoàl Đak Hà, càr Kon Tum. Geh gùng broa\ lơh chài rgơi, rnàng cau kra mut lơh broa\ lòt jòi,  bơto wơl, rnàng kơnòm sa\ geh tus bal bơsram, bơsram tàp, geh lơh uh teh ala\ phan đơs crih kòn cau, dròng cing  mồng mờ đơs crih…

            Mpồl dròng cing mồng-đơs crih kòn cau [òn Kon Klôk, xã Đak Mar, Đak Hà, Kon Tum geh crơng gơs tus tu\ do neh  la 17 sơnam. Tu\ do, mpồl geh  rlau 20 na\ cau,  geh 3 rnàng: cau dờng ngan la ồng A Bôm 81 sơnam,  dềt ngan rlau jơh la oh Y Thuật 21 sơnam. Nam 2016 pa do,  geh 2 na\ cau tàm mpồl geh dà lơgar jàu pà khà  jờng la cau ‘’Nghệ nhân ưu tú’’ la ồng A Bôm mờ mò Y Khar.

            Ồng A Bôm cau lơh gơs mờ  lơh niam wơl phan teh  gùng đơs crih, ai git, ờ mìng geh bơto oh kòn kòn sau tàm [òn, ồng sùm rcang geh dong làng bol bal mờ  ala\ tiah ndai tàm broa\ geh gar wơl gùng  đơs crih bơhìan yau:

            Dilah cing lơi gơbàn thùal, ntas ờ di pal  tai den  sa\ tờm a` la cau geh lơh niam wơl. Ala\ phan teh gùng đơs crih ndai bè đờng tơrưng kung  bơh a` la cau geh lơh wơl mờ lơh niam, đờng klông put dilah gơbàn  ntas ờ niam kung bơh a` la cau lơh wơl hala lơh pa. Tàm tu\ geh lơh niam,  a` geh pơlam kòn sau bol khi in go\, nàng bol khi bơsram, git broa\ lơh niam wơl. Tu\ do, tàm [òn neh geh ờ ua\ cau neh git lơh bơh phan teh gùng đơs crih do bloh.

Teh đờng ting ning

            Cau chài A Lang, tàm mpồl dròng cing- đơs crih kòn cau [òn Kon Klôk ai git,  kơnờm jat mò ồng bơh yau den tàng sa\ tờm ồng  git ua\ ngan ala\ phan uh teh gùng đơs crih, ala\ jơnau đơs crih kòn cau. Tu\ do ồng kung geh lơh ngan bơto bơtê wơl rnàng kơnòm sa\ in nàng geh tơrbo\  bơhìan niam chài bơh kòn cau he. Ồng A Lang boh bơr:

            A` go\ srơh broa\ lơh  bơh mpồng dròng cing mồng - đơs crih kòn cau lơh broa\ geh kuơ ngan. A` kơp kờ` mpồl sùm geh tàm tơr`a broa\,  bơsram ua\ rlau tai, lơh mbè lơi nàng sền gàr mờ chồl guh bơta kuơ chài rgơi bơh mò ồng pàng yau lời wơl, geh cing mồng,  geh phan uh teh gùng đơs crih kòn cau, đơs hơ-chiếo, ha-nhông la gơ niam ngan. Sa\ tờm a` git ngui ờ ua\ bơta phan uh teh gùng đơs crih bè đờng ting ning, sơnggơr, cing…Pa do a` neh bơto wơl ala\ oh in teh dờng tơrưng, tur cing, nhơl ting ning, a` neh bơto ala\ oh rlau 3 nhai do,  geh 9 sau bơsram  jat, ala\ sau neh git 3 jơnau dròng cing.

Teh đờng Tơ-rưng

            Kơnòm sa\ ngan tàm mpồl cing mồng- đơs crih kòn cau [òn Kon Klôk, oh Y Thuật boh bơr: pah dơ\ geh ala\ wa,  ala\  ồng jà lòt bơsram đơs crih kòn cau den oh chờ ngan, lơh broa\ jơh nùs ngan bơsram  bal mờ ala\ oh mi tàm mpồl, tus tu\ geh  chài đơs den hơ\ sồng rê:

            Tus bal tàm mpồl cing mồng oh gơ lơh chờ ngan. Tu\ tàm hìu, oh kung  ai jơnau đơs crih kòn cau cih wơl hơ\ sồng bơsram đơs. Oh go\ he pal bơsram git ua\, gàr bơta đơs crih bơh ala\ kòn cau he. Tàm pah dơ\ bơsram tàp, oh jơh nùs ngan mờ đơs bơh tàm nùs nhơm. Oh kờ` ngan geh đơs jơnau đơs crih kòn cau, mè bèp oh ai oh lòt bơsram, jat oh, tài bơhìan chài rgơi bơh kòn cau he dê den pal git sền gàr.

            Ua\ nam do,  mờ bơta geh bơto jơh nùs ngan bơh ala\ cau chài neh kra, mpồl cing mồng- đơs crih kòn cau [òn Kon Klôk slơ ngai slơ dờng pràn,  geh sùm gàr ồs hơng bơta kờ` gơboh tus rnàng kơnòm sa\, geh lơh niam wơl, bơtàu tơngguh đơs crih tam ya bơhìan yau. Tu\ do,  ala\ cau tàm mpồl tờm  ngan neh geh 20 na\ cau. Tu\ lòt lơh tàm ala\  jơnau dờng,  kờ` gal cau,  ala\ cau chài  gơtùi jà tai git nđờ jơt ơruh pơnu bơh [òn Kon Klôk geh tus bal. Ntas cing mồng slơ geh mpong, đơs crih  kòn cau slơ ngai slơ gơ par ngài, ai bơta  chài rhơi cìng mồng Tây Nguyên tus mờ  cau sền  tàm gùt lơgar. Cau chài Y Khar, cau atbồ mpồl cing mồng đơs crih kòn cau [òn Kon Klôk ai git:

            Tus tu\ do,  a` neh jòi geh mờ bơtàu tơngguh di 10 jơnau đơs crih bơh đơs crih kòn cau, geh ai lòt lơh ua\ tiah  ngan.  Tềl go\ ngan bơh mpồl bol a` la dơ\ tus bal geh bơyai lơh drơng  lơh 1 rbô  nam Thăng Long Hà Nội nam 2010, Festival cing mồng Tây Nguyên tàm [òn dờng Pleiku, Gia Lai nam 2012,  geh lơh tàm Long Xuyên nam 2013, Nghệ An nam 2014, Thanh Hoá nam 2015.. Mìng is tàm càr den bol a` geh  lơh sùm.

Bơsram đơs crih

            Tu\ do, broa\ jòi sền, bơsram tàp, geh lơh mờ bơto gùng đơs crih  bơhìan yau neh gơ gơs la broa\ lơh sùm ờ gơtùi ờ geh tàm rài kis  bơh ala\ cau tàm Mpồl cing mồng-đơs crih kòn cau [òn Kon Klôk, xã Đăk Mar, kơnhoàl Đăk Hà, càr Kon Tum. Tơl  na\ cau chài bè dùl sơm pòl ồs sùm  hìt,  bơto bơtê mờ bơta kờ` chài rgơi bơhìan bơh  kòn  cau Sêdang tàm rnàng kơnòm sa\ mờ bơtàu tơngguh.

                                    Cau cih mờ yal tơnggit K’ Brọp

           

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC